Sara Borkent, Author at Klooker

Suiker en andere zoetmakers

Geschreven in Augustus 2019

Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

Deze mailing staat helemaal in het teken van suiker en andere zoetmakers. We gaan het hebben over verschillende zoetmakers zoals rietsuiker, stevia en xylitol, en zullen laten zien dat het waterverbruik van kristalsuiker en de uitstoot van de zoetmakers productie relatief laag is. Ook zien we wat het Sustainable Sugar Project in Australië inhoudt, en waarom je beter rietsuiker kunt kopen van kleinschalige boeren. Honing en soortgelijke zoete siropen worden in deze mailing niet meegenomen omdat we daar een andere mailing aan gaan weiden.

Suiker of sacharose is een zoete stof die van nature voorkomt in voedingsmiddelen zoals fruit, mais, suikerriet en suikerbiet. Daarnaast komen er ook andere suikers voor zoals melksuiker (lactose) en vruchtensuiker (fructose). Ook bestaan kunstmatige of synthetische zoetmakers die via een chemisch proces worden geproduceerd.

Suikers en andere zoetmakers worden bijna overal aan toegevoegd. Zoals je waarschijnlijk wel weet hebben (fris)dranken, koek en snoep toegevoegde zoetmakers. Maar ook aan veel kant- en klaar maaltijden en sauzen wordt nog extra zoet toegevoegd. Het zit zelfs in brood en soms ook in kip. Dit komt omdat suikers en andere zoetmakers naast de zoete smaak ook als vulmiddel of conserveermiddel gebruikt kunnen worden.

De impact van zoetmakers

In dit stuk gaan we het hebben over de impact van verschillende synthetische en natuurlijke zoetmakers met betrekking tot onder andere land- en watergebruik en CO2 uitstoot. Volgens het Kenniscentrum Suiker heeft de groep ‘’suiker en zoetwaren’’ in ieder geval een lage uitstoot van broeikasgassen per 100 kilocalorieën. Shrink That Footprint bevestigd dat; volgens hen hebben suikers en zoetwaren over het algemeen 0,6 gram CO2 uitstoot per kilocalorie. Fruit heeft bijvoorbeeld al een CO2 uitstoot van 4,6 gram per kilocalorie en groenten hebben een uitstoot van 2,8 gram.

Natuurlijke zoetmakers

Natuurlijke zoetmakers komen onder andere van suikerbiet, suikerriet, andere voedingsmiddelen en planten. We noemen hier drie van de meest bekende en gebruikte zoetmakers.

Kritsalsuiker

Kristal suiker is afkomstig uit de wortel van suikerbieten. In Nederland is Suiker Unie de grootste producent van kristalsuiker en ze zeggen hard op weg te zijn ook de duurzaamste te worden. Dit doen ze door onder andere groene energie uit de reststromen van de suikerbiet productie te halen en suikerbiet resten te verwerken tot proteïne, veevoer, bioplastic en vezels voor papier en karton. Volgens Wageningen University Research kan de productie van biobased producten gemaakt van suikers uit suikerbieten de grootste reductie van broeikasgasemissie per hectare opleveren in Nederland!

Volgens Down To Earth magazine worden er tijdens de teelt van suikerbieten in Nederland wel veel pesticiden gebruikt. Teveel gebruik van pesticiden kan voor bodemerosie zorgen. Daarnaast kunnen suikerbieten alleen groeien in een monocultuur wat weer betekent dat er veel land nodig is waar alleen suikerbieten kunnen groeien. Dat neemt plek in waar anders een bos of ander ecosysteem zou kunnen groeien wat goed is voor biodiversiteit en CO2 opname via planten en bomen.

Het gemiddelde watergebruik voor de productie van een kilo kristalsuiker is 745 liter. Dat is gelijk aan ongeveer 6 ruime badkuipen vol met water. Wat in vergelijking met ander voedsel best weinig is. Graan kost bijvoorbeeld gemiddeld al 1500 liter water per kilo en voor fruit is er gemiddeld 950 liter water nodig.

Omdat kristalsuiker voor Nederlandse producten vooral in Nederland wordt geproduceerd scheelt dat uitstoot van broeikasgassen door transport. De CO2 uitstoot per ton Nederlandse kristalsuiker is 480 kilogram CO2, dit is inclusief teelt en verwerking. Volgens Kenniscentrum Suiker is dit 4 keer minder dan de productie van een kilogram zetmeelaardappelen en bijna 13 keer minder dan de productie van een kilogram graan!

Rietsuiker

Rietsuiker wordt gewonnen uit het sap van de stengel van suikerriet. Omdat het korter wordt gecentrifugeerd dan kristalsuiker, blijft er een beetje donkerbruine siroop achter wat de suiker zijn bruine kleur geeft!

Een nadeel van rietsuiker is dat het van ver moet komen omdat suikerriet alleen in tropische gebieden groeit. Daar worden op grootschalige en kleinschalige plantages gewerkt. Het werk op de grootschalige suikerriet plantages is vaak onzeker en slecht betaald.

Veiligheidsvoorschriften worden niet altijd gerespecteerd. In sommige productielanden komt zelfs nog dwang- en kinderarbeid voor! De grootschalige plantages gebruiken ook veel land en er is soms sprake van landroof van land dat gebruikt kan worden voor meer duurzame doeleinden, of dat oorspronkelijk gebruikt werd voor woningen van de inwoners van het land.

Rietsuiker is ook een dorstig gewas. Grootschalige plantages gebruiken gemiddeld 1295 liter water per kilo suikerriet en dit gebruik kan in warme landen leiden tot problemen met waterschaarste.

Aan de andere hand is een voordeel van suikerriet dat de bladeren, die verwijdert worden voor of tijdens de oogst, de grond waar het riet groeit bemesten. Het houdt de grond in goede conditie door het vruchtbaar te maken, vocht vast te houden en erosie te vermijden. Rietsuiker kan dus zelf zijn grond bemesten!

De uitstoot CO2 per ton rietsuiker verschilt per productiemethode en land maar ligt tussen de 241 en 760 kg. Gemiddeld is dat ongeveer gelijk aan de uitstoot bij de productie van Nederlandse kristalsuiker. Volgens Oxfam is rietsuiker van kleinschalige (!) boeren uit de tropen toch de duurzaamste keuze, omdat het meestal een lagere milieu-impact heeft dan bietsuiker productie in Europa zelfs met transportkosten meegerekend.

Stevia

Stevia wordt gewonnen uit de Stevia plant (Honingkruid). Deze zoetstof is 200 tot 300 keer zoeter dan suiker en levert geen calorieën.

Voor de verkoop van Stevia als een zoetmaker wordt het vaak gemengd met andere zoetmakers omdat pure Stevia een sterke dropachtige nasmaak heeft. Gemengd met een andere zoetmaker valt deze nasmaak weg, het hoogst mogelijke percentage Stevia in een product zonder sterke nasmaak is 45%.

Daarnaast zijn er voor de werkbaarheid en dosering van Stevia ook andere zoetmakers als vulmiddel nodig omdat Stevia zoveel zoeter is dan suiker. Producenten willen graag een soortgelijke zoetheid bereiken voor 1 theelepel Stevia als 1 theelepel suiker, omdat dit dosering makkelijker maakt voor de consument.

Volgens Down To Earth magazine is de productie van Stevia een energie-intensief proces. De plant heeft het bijvoorbeeld graag warm en vochtig en het moet dus worden gekweekt in kassen of op een plek waar het klimaat altijd warm en vochtig is. In dat geval is het niet in Nederland en komen de transportkosten er dus ook nog bij. Er wordt wel gewerkt aan een energie-efficiëntere methode voor de productie van Stevia.

Vergeleken met de hoeveelheid rietsuiker die je nodig hebt om dezelfde zoetheid te krijgen is het waterverbruik 95% lager. De CO2 uitstoot per zoetheid equivalent van een ton suiker is 110 – 170 kg. Ook volgens Wageningen University Research heeft Stevia een aanzienlijk lagere milieu-impact dan andere zoetstoffen. Stevia op zich is dus, in vergelijking met andere zoetstoffen, een duurzaam product. Echter omdat het door de producenten vaak wordt gemengd met andere zoetstoffen als vulmiddel zijn veel Stevia producten dus niet per se duurzamer. Je kan aan de ingrediënten zien of een product puur Stevia is of niet, Stevia wordt meestal aangegeven met de term steviolglycosiden.

Synthetische zoetmakers

Om wel een zoete smaak te geven maar geen calorieën, worden aan sommige producten kunstmatige zoetstoffen toegevoegd. Er zijn veel soorten kunstmatige zoetstoffen. Wij noemen er twee, omdat de impact van de meeste kunstmatige zoetstoffen ongeveer hetzelfde is.

Aspartaam

Aspartaam is een kunstmatige zoetstof in poedervorm die ongeveer 200 keer zo zoet is als suiker en nauwelijks calorieën levert. Er zijn veel discussies geweest over aspartaam en of het schadelijk is voor de gezondheid. Daar gaan wij hier niet op in, maar we willen wel dit artikel van NEMO Kennislink met je delen die het er over heeft, als je dit interessant vindt om meer over te lezen.

Aspartaam wordt gemaakt door een fermentatie proces waarbij aminozuren worden geproduceerd waarvan daarna aspartaam kristallen kunnen worden gemaakt. Deze kristallen worden schoongemaakt en verwerkt tot de zoetmaker aspartaam.

Omdat aspartaam niet gemaakt wordt van planten is er niet veel land en water nodig en hoeven er ook geen pesticiden of mest gebruikt te worden. Om preciezer te zijn is het watergebruik voor de productie van aspartaam minder dan 2% dan dat wat nodig is voor suiker. Daarnaast is aspartaam dus veel zoeter dan suiker en heb je daarom minder ervan nodig om dezelfde zoetheid in een product te kunnen behalen! Als laatste zijn er voor aspartaam geen specifieke temperaturen nodig om het goed te houden wat weer energie scheelt, en aspartaam is ook nog eens langer houdbaar dan suiker wat voedselverspilling voorkomt.

Sacharine

Sacharine is de oudste kunstmatige zoetstof die we kennen, het is een volledig synthetisch molecuul. Het is 300 tot 400 keer zoeter dan suiker en levert geen calorieën op.
Sacharine heeft dezelfde voordelen als aspartaam, omdat het ook minder water en land nodig heeft en langer houdbaar is.

Aan de andere kant is er een nadeel die, niet alleen voor deze, maar ook voor alle andere kunstmatige zoetstoffen geldt. Dit is dat het tegenwoordig wordt gezien als milieu vervuilende stoffen, hier hebben we het dus niet over het productieproces, maar over de stoffen zelf. Dit komt omdat het in toenemende mate wordt gevonden in aquatische ecosystemen omdat het resistent is tegen onze huidige afvalwaterzuivering. Toch zijn de effecten van deze stoffen in het water nog niet duidelijk, maar bepaalde onderzoeken hebben wel indicaties gevonden dat deze stoffen effecten hebben op het leven onder water.

Duurzame ontwikkelingen in zoetmakers

De productie van suikers en zoetmakers heeft over het algemeen een niet te hoge klimaatafdruk, in vergelijking met veel andere voedingsmiddelen. Toch hebben wij een ontwikkeling gevonden die blijkt nog een stapje duurzamer te zijn!

Xylitol of Berkensuiker is een natuurlijke zoetmaker die ongeveer even zoet smaakt als suiker maar 40% minder calorieën heeft. Het kan, in tegenstelling tot veel andere suiker alternatieven, ook gebruikt worden voor bakken.

De zoetstof wordt gemaakt van biomassa. Normaal gesproken wordt het meestal gemaakt uit voedselresten van bijvoorbeeld mais, graan of rijst. Echter is er sinds een korte tijd een nieuwe, duurzamere, bron ontdekt voor de productie van xylitol. Namelijk hout. Hiervoor worden dan resten van hout of van de papierindustrie gebruikt. Bijvoorbeeld van Berken die duurzaam worden geteeld in Finland, in dat geval wordt het ook wel Berkensuiker genoemd. Onafhankelijk onderzoek heeft aangetoond dat de productie van xylitol met deze nieuwe bron maar 10% van de CO2 uitstoot heeft als dat van de traditionele xylitol productie. Dit is omdat er minder water en energie wordt gebruikt voor het omzetten van hout- en papierresten tot xylitol dan voor het omzetten van voedselresten tot xylitol. Gedeeltelijk komt dit omdat de stof waarvan xylitol wordt gemaakt maar in hele kleine hoeveelheden voorkomt in voedsel.

Berkeboom waarvan de zoetmaker xylitol kan worden gemaakt

Interessant

Ongeveer een jaar geleden heeft het Australische ministerie voor Landbouw en Water ruim 2 miljoen Australische dollars, dat is ongeveer 1,4 miljoen euro, geïnvesteerd in wat zij het Sustainable Sugar Project noemen. Rietsuiker boeren in Australië kunnen vrijwillig meedoen aan dit project waarin standaarden voor productiviteit, winstgevendheid en duurzaamheid zijn opgenomen. Omtrent duurzaamheid richt dit project zich onder andere op bodemgezondheid, vegetatie en biodiversiteit. Het interessante aan dit project is echter dat het niet alleen de duurzaamheid van de productie wil verbeteren, maar dat ook wil kunnen bewijzen. Omdat consumenten en producenten steeds vaker willen weten waar hun voedsel(ingrediënt) vandaan komt. Dit project gaat gebruik maken van blockchaintechnologie zodat er kan worden gezien waar de rietsuiker vandaan komt en hoe het is geproduceerd.

Dit past onder andere bij het doel van Coca-Cola die in 2020 al zijn suiker uit duurzame bronnen wilt verkrijgen, blockchaintechnologie kan hen daarbij helpen door aan te tonen hoe de suiker die zij gebruiken in hun producten is gemaakt.

Wie weet kan je in de nabije toekomst wel van al je producten zien wat de herkomst is. Dat zou een duurzaam leven een stuk makkelijker maken!

Tips & tricks

Hoe kan je jou consumptie van zoetmakers zo duurzaam mogelijk maken? Hieronder geven we een aantal tips & tricks die je daarbij helpen!

1. Verminder je suikerconsumptie. Het eten van veel suiker zorgt voor een suikerpiek, wat kan leiden tot een hongerig gevoel achteraf. Dit hongerige gevoel zorgt er weer voor dat je meer gaat eten, terwijl dat eigenlijk niet had gehoeven. Dit is jammer, want een lagere consumptie is namelijk ook goed voor onze planeet.

2. Heb je toch behoefte aan wat zoets? In plaats van het toevoegen van suiker kan je ook gebruik maken van de natuurlijke zoetstoffen in bepaald voedsel zoals bananen en dadels. Je kan het zo eten, of een beetje van dit ingrediënt toevoegen aan je maaltijd om je eten zoeter te maken.

3. Stevia kan ook in natuurwinkels als pure versie worden gekocht. Dit zorgt ervoor dat er dus geen andere stoffen zijn toegevoegd die de duurzaamheid van het product omlaag halen. Deze Stevia zal dan eventueel groen zijn en een dropachtige nasmaak hebben, maar hij is duurzamer omdat er geen andere zoetmakers bij worden gemixt.

4. Kies voor een rietsuiker afkomstig van kleinschalige boeren. Zoals we hebben uitgelegd is de milieu-impact van deze keuze laag, zelfs in vergelijking met kristalsuiker uit Europa. Door te kiezen voor iets duurdere rietsuiker van kleinschalige boeren heb je een duurzaam product in handen waarmee je kleinschalige en lokale producenten steunt. Keurmerken zoals Fair Trade geven aan dat de rietsuiker van kleinschalige boeren komt en dus van betere herkomst is.

Duurzame Wol

Geschreven in augustus 2019

Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

Wol is een stof die een dubbele reputatie heeft qua duurzaamheid omdat het aan de ene kant een natuurmateriaal is, maar aan de andere kant een twijfelachtige productiemethode kan volgen en daarnaast ook een dierlijk product (niet vegan) is. In deze mailing vertellen we je meer over de impact van wol en leer je ook hoe jij het beste met wol kan omgaan.

Wil je graag meteen de tips lezen om er achter te komen hoe je duurzame wol kan kopen en daar zo lang mogelijk van kan genieten? Scroll dan door naar de tips & tricks aan het einde van de mailing.

Wat is wol?

Wol is een textiel vooral afkomstig van schapen maar het kan ook van angora konijnen, mohair of kasjmier geiten of kamelen komen. In deze mailing zullen we het vooral over schapenwol hebben.

Wol heeft twee interessante eigenschappen die ervoor zorgen dat de haren aan elkaar ”kleven” en wol goed gesponnen kan worden:
1. Wol is geschubd waardoor er takjes en zaden in de vacht van een schaap blijven hangen
2. Wol is gekroesd, dit betekent dat de haren bochten hebben

Slechts de helft van de wol van een dier kan gebruikt worden voor het spinnen. De rest van het haar is ongeschikt. De wol die wel geschikt is verschilt in kwaliteit afhankelijk van de plek waar het groeit. In de binnenvacht bijvoorbeeld zijn de wolvezels rond de 10 micrometer (0,000001 meter) dik, erg fijn dus. In de buitenvacht kunnen de wolvezels tot wel 40 micrometer dik zijn. De dunste vezels geven de minste irritatie op de huid. De meeste mensen krijgen last van kriebelen als de wol dikker is dan 28 micrometer. Dit wordt het ‘jeukpunt’ genoemd.

Vilt wordt ook gemaakt van wol. Belangrijk om te onthouden is dus dat vilt een soortgelijke impact heeft als wol!

Waar wordt wol geproduceerd?

In Nederland is wol weinig waard (minder dan een euro per kilo). Het meest voorkomende schaap in Nederland is het Texelse schaap, deze levert maar weinig wol (3,5 kilo per schaap) en de wol is te grof voor kleding. Het wordt vooral gebruikt voor tapijten, dekens en als vulling voor matrassen en dekbedden.

De meeste wol op wereldniveau, zo’n 40%, is afkomstig van Merino-schapen. Dit is omdat het fijn, zacht sterk, dun, veerkrachtig en gekroesd is. Australië is het belangrijkste land voor wolproductie, met een productie van grofweg 500 miljoen kilo wol afkomstig van zo’n 98 miljoen Merino-schapen. China is het tweede wolproducerende land en sterk in opkomst, daarna is Nieuw-Zeeland een grote producent.

De impact van wol

Wol staat veelal bekend als een niet-duurzaam en niet-diervriendelijk textiel, maar dat hoeft gelukkig niet altijd zo te zijn. We gaan het over verschillende aspecten hebben die te maken hebben met de productie en het gebruik van wol.

Landgebruik

Het is moeilijk te zeggen of het landgebruik voor wolschapen duurzaam is of niet. Dat komt onder andere doordat de schapenteelt in veel gebieden op plekken gebeurd waar het land weinig andere mogelijkheden biedt, bijvoorbeeld de Australische bush. De natuurlijke gesteldheid van deze streken maakt akkerbouw vaak moeilijk of zelfs onmogelijk. Het landgebruik voor schapenteelt concurreert in deze gevallen dus niet met land voor voedsel en ook niet voor bos.

Echter is dit natuurlijk niet altijd het geval en er worden ook schapen gehouden in andere gebieden. In dat geval wordt het volgende aangeraden door experts van land- en tuinbouwgroep Arvesta om het welzijn van de schapen te garanderen:

– Ten minste 1 hectare weide voor 10 schapen met hun lammeren

– Voor staloppervlakte moet er minstens 1,5 tot 2 m² beschikbaar zijn per schaap, maar liever 4 m²

– Verder is er ruimte nodig om hokjes te plaatsen waar nieuwe moeders met hun lammeren in kunnen om aan elkaar te wennen, die hokjes moeten 2 tot 4 m² groot zijn

In totaal is er dus ten minste 10.070 m² nodig voor 10 schapen die allemaal 1 lam hebben. Vaak hebben schapen ook 2 lammeren en stel je geeft ze net wat meer ruimte, dan is er al 10.240 m² nodig. Dat is ongeveer dezelfde grootte als anderhalf voetbalveld!

Watergebruik

Voor producten die gemaakt worden van zoogdieren is er meestal een hoog watergebruik gerekend omdat het water dat de dieren drinken en het water dat gebruikt is voor hun voedsel ook wordt meegeteld.

Toch werd er in een studie over de milieu-impact van wol van Merino-schapen in Australië gezegd dat het watergebruik relatief laag was. De impact van het watergebruik voor deze schapen was laag in vergelijking met concurrerend watergebruik zoals dat voor menselijke consumptie en industriële doeleinden. De productie van 1 kilo wol kost ergens rond de 500 liter water. Om een vergelijking te geven: 1 kilo katoen kost tussen 8000 en 20.000 liter water. We hebben geen exacte nummers, omdat het verschilt per productieland en ook per onderzoek dat de cijfers hebben gegenereerd.

Broeikasgassen

Ook spijsverteringsgassen en mest van schapen en geiten dragen bij aan klimaatverandering met de sterke broeikasgassen methaan en lachgas. Een studie in Australië meet dat over het algemeen een schaap 22 gram methaan per dag uit stoot. Om een vergelijking te geven: Nederlandse koeien stoten ongeveer 400 gram methaan per dag uit.

Dierenwelzijn

Wol staat er bekend om niet erg diervriendelijk te zijn. Dit heeft meerdere redenen:

1. Schapen worden soms met insecticiden behandeld om teken en vlooien te bestrijden. Dit wordt gedaan met bijvoorbeeld Deltamethrine. Dit is hetzelfde middeltje dat op een vlooienband voor honden en katten zit. Bij schapen wordt er een beetje in hun vacht gegoten. Een ander product dat gebruikt wordt is Neocidol, met het werkende bestanddeel Diazinon. Dit wordt gemengd met water en als bad toegepast. Diazinon en Deltamethrine zijn allebei veilig voor het schaap. Jaren geleden werden er echter wel middeltjes gebruikt die schadelijk voor het schaap konden zijn. Deze zijn nu verboden, maar om die reden houden deze behandelingen een slechte reputatie.

2. Soms worden staarten verwijderd en stukken huid weggehaald bij het achterwerk van de schapen om parasieten te voorkomen. Dit heet mulesing. Soms wordt dit zonder verdoving gedaan en worden de wonden niet of slecht behandeld. Wij hebben de huidige wetten opgezocht omtrent mulesing in Australië, China en Nieuw-Zeeland.

In Australië is mulesing wel toegestaan als het onder bepaalde voorwaarden gedaan wordt. Een voorbeeld van deze voorwaarden zijn dat de operatie alleen kan worden gedaan door iemand die erkend is bij de Livestock Contractors Association, er wel geregistreerde verdoving of andere pijnstillers gebruikt moeten worden, de instrumenten moeten gedesinfecteerd zijn, en de wonden moeten behandeld worden. Of de wetgeving voor deze operatie ook gevolgd wordt in realiteit is lastig te zeggen omdat de Australische bush waar vaak schapen worden gehouden erg afgelegen ligt en het dus moeilijk is om regelmatig te controleren.

In China is er, tot zover wij weten, tot nog toe geen wetgeving omtrent mulesing.

In Nieuw-Zeeland is mulesing sinds oktober 2018 niet meer toegestaan.

3. Tijdens het scheren kunnen schapen gewond raken. De wonden die dan kunnen ontstaan worden soms niet goed behandeld. Daarnaast zijn sommige dierenbeschermers van mening dat schapen veel stress ervaren door scheren.

Omtrent diervriendelijkheid is het belangrijk om te weten dat in de biologische schapenhouderij er geen chemicaliën gebruikt worden, geen staarten geknipt worden en er geschoren wordt met beleid. Bovendien krijgen de schapen organisch voer en zijn er richtlijnen om te zorgen dat niet teveel schapen op een wei grazen.

Vervuiling

Bij de productie van wol en bij het transport worden chemische bestrijdingsmiddelen ingezet om motten, parasieten en schimmels te weren. Diazinon en Deltamethrine zijn allebei veilig voor het schaap maar wel giftig voor waterdieren. Tijdens de verwerking van de wol worden deze chemicaliën, samen met het wolvet en plantenresten, uit de wol gespoeld en kunnen zo voor milieuverontreiniging en schade aan waterdieren zorgen. Diazinon is ook giftig voor bijen en vogels die insecten eten.

Voor het verven van wol kunnen natuurlijke of chemische verven gebruikt worden. Bij het verven worden behalve de kleurstof nog verschillend andere chemicaliën en hulpmiddelen gebruikt. Als deze na afloop van het proces zonder meer geloosd worden ontstaat een zeer ernstige verontreiniging van het oppervlaktewater. In West-Europa en Amerika door de bouw van waterzuiveringen, het gebruik van moderne kleurstoffen en het verbod op problematische producten is deze vervuiling veel minder. In verschillende andere delen van de wereld bestaat dit probleem echter nog steeds. In de biologische schapenhouderij wordt de wol niet of op natuurlijke wijze geverfd.

Positieve impact van wol

Reinigen van de lucht

Wol kan vluchtige organische stoffen (VOS), stoffen die verdampen en de omgevingslucht vervuilen, opnemen uit de lucht en vasthouden. Nadat wol werd aangebracht in vijf gebouwen met VOS-concentraties boven het aanbevolen niveau, was het gemeten niveau VOS in minder dan 24 uur gedaald!

Hernieuwbaar en herbruikbaar

Wol is een natuurlijke en hernieuwbare grondstof die ieder jaar opnieuw geleverd wordt door schapen. Het wordt niet uit een fossiele bron gemaakt, zoals synthetische stoffen. Daarnaast kan wol goed gerecycled worden en dat kost natuurlijk minder grondstoffen dan om het nieuw te maken.

Schoon en houdbaar

Wol blijft heel lang goed omdat de vezel erg flexibel is. Het kan verdraaid, gebogen en verwrongen worden om dan weer zijn oorspronkelijke vorm aan te nemen. Het kan werkelijk tot 40% van de aanvankelijke lengte opgerekt worden zonder te breken!

Daarnaast is wol een ‘zelfreinigend’ materiaal. Kleding van wol hoeft minder vaak gewassen te worden dan katoen of kleding van synthetische materialen. Wol kan een nacht buiten gehangen worden en de dauw en vochtigheid in de lucht maken de wol dan als het ware weer schoon. De vezel is ook vlekbestendig omdat het een soort beschermlaag heeft die voorkomt dat vlekken geabsorbeerd worden. Als het toch nodig is om wollen artikelen te wassen dan gebeurd dit altijd op een lage temperatuur en na het wassen hoeft wollen kleding niet gestreken te worden. Lekker makkelijk en schoon dus!

Composteerbaar

Wol is biologisch afbreekbaar omdat het een natuurproduct is. Natuurlijk moet ook rekening worden gehouden met eventuele chemische middeltjes of verf die nog in het wol zitten. Het wordt dus ook zeker niet aangeraden wol zo in de natuur te gooien, maar een studie heeft maar een kleine, zelfs verwaarloosbare, milieu impact gemeten wanneer wol of producten gemaakt van wol worden verwerkt of verbrand in het afvalsysteem in Europa.

Ontwikkelingen op het gebied van wol

Ondanks dat wol misschien een minder duurzame reputatie heeft dan het zou kunnen hebben, kan het altijd nog duurzamer! Hier onder geven we twee voorbeelden van organisaties en producenten die een duurzame wol productie hebben ontwikkeld.

1. Wools of Holland

Wools of Holland is een organisatie die wol inzamelt van Nederlandse schapen met het doel hier meer waarde aan te geven. Een voorbeeld van een van hun projecten is Project Heidewol. Met dit project zamelen ze wol in van schapen op de Brabantse heides, waar schapen gehouden worden om te grazen. Dit is een natuurlijke manier om het dichtgroeien van de heide en het bos te voorkomen. De wol van deze schapen werd echter, als bijna afval, afgevoerd. Het wol wordt met dit project verwerkt tot kaardvlies, gesponnen wol of eindproducten als kleding en woonaccessoires. Alle bewerkingen van deze wol worden zo dicht mogelijk uitgevoerd bij de locatie van de schapen. Met behulp van een trackingsysteem kan altijd worden vastgesteld waar de wol vandaan komt en welke bewerkingen op de wol zijn uitgevoerd.

Door wol dat anders niet gebruikt zou worden een tweede leven te geven wordt de productie van wol erg verduurzaamd. De schapen waarvan deze wol afkomstig is leven in gebieden waar ze niet concurreren met landgebied voor akkerbouw en ook geen slechte invloed hebben op de biodiversiteit. Deze duurzame ontwikkeling kan gekopieerd worden in andere landen en gebieden waar schapen worden gebruikt als natuurlijke vorm van groenbeheer.

In de webwinkel van Wools of Holland kan je de producten vinden die gemaakt zijn met deze duurzame wol.

2. Fuhrmann

Fuhrmann werd opgericht in 1735 en is één van de grootste wolproducenten van Argentinië. Per jaar wordt er bijna 10 miljoen kilo vuile wol, afkomstig van dertien boerderijen verspreid over Patagonië, gesorteerd en gewassen. Wat maakt Fuhrmann nou anders dan andere wolproducenten? Ze zijn de eerste wolproducent in Argentinië die de overstap maakte naar duurzaam produceren en heeft zijn eigen protocol ontwikkeld voor dierenwelzijn. Dit doen ze sinds 2010. Hoe ze dat tot nu toe hebben gedaan?

Ten eerste is er een overvloed aan ruimte in de streken waar de schapen worden gehouden. Het varieert van landschappen met ruige, lege vlaktes vol rotsen en lage struiken tot bergtoppen vol met sneeuw. De boerderijen hebben stukken land soms zo groot als de gemeente Utrecht!

Het grootste gedeelte van de schapen zijn Merino-schapen. Slechts drie keer per jaar worden ze teruggehaald naar de boerderij: om ze bij de rammen te zetten, om te lammeren en om te scheren. De rest van de tijd zijn ze buiten.

Daarnaast krijgen de schapen genoeg te eten en drinken, worden er geen pesticiden op het land gebruikt, en worden de schapen natuurlijk niet mishandeld. Eventuele wonden die de schapen oplopen bij het scheren, worden behandeld. Zoals een van de medewerkers van Fuhrmann in Argentinië het verteld: Deze manier is niet alleen beter voor de schapen, maar het levert ook kwalitatief betere wol op.

Fuhrmann laat zien dat wol ook duurzaam en diervriendelijk kan worden geteeld op commerciële schaal. Dit is een belangrijke ontwikkeling in de wolindustrie waarvan wij hopen dat andere wolproducenten in de toekomst van zullen leren!

Sinds 2016 werkt het duurzame kledingmerk ARMEDANGELS samen met Fuhrmann voor het maken van hun wollen kledingstukken. Wil je dus wol van deze bron kopen? Dan kan je shoppen bij dit merk.

Tips & tricks

Weer een mailing vol met veel informatie! De conclusie is wel: wol is een duurzaam materiaal mits het juist geproduceerd wordt. Hoe weet je welke wollen kleding je kan kopen en hoe onderhoud je jouw wollen kleding zodat het voor een lange, lange tijd goed blijft? Daar gaan we het nu over hebben!

1. Land van herkomst

Als het kan kies wol uit Nieuw-Zeeland boven dat uit Australië en kies Australië boven China. Nederlandse wol of wol uit andere Europese landen kan natuurlijk ook, maar dat komt nou eenmaal minder voor.

Toch kennen wij een Nederlands wolmerk dat een echte oerhollandse wollen trui heeft. Het merk heet Joe Merino, en het heeft in samenwerking met The Knitwitstable een trui gemaakt van Nederlands wol die ook nog is in Nederland gebreid is! Zo duurzaam en dichtbij als mogelijk!

2. Keurmerken

Hieronder noemen we een aantal keurmerken die handig zijn om te kennen:

De Duitse organisatie IVN is een samenwerkingsverband van producenten van natuurtextiel. IVN werkt op basis van biologische teelt, milieuvriendelijke productiemethoden en een focus op hoge kwaliteitsproducten met een lange levensduur. De kwaliteitscriteria gaan over het hele productieproces: van grondstof tot eindproduct. Kleding gemaakt met dit Duitse keurmerk staat garant voor een duurzame productie van wol en ander textiel.
GOTS (Global Organic Textile Standard) is een keurmerk dat laat zien dat een wollen kledingstuk gecertificeerd biologisch geproduceerd is. Dit betekent ook dat de schapen biologisch gehouden worden. Omdat we het al vaker over dit keurmerk hebben gehad houden we het hier kort. Op de website van GOTS kan je zien hoe hun certificering er aan toe gaat.
Responsible Wool Standard is een onafhankelijke certificering van wol die let op het welzijn van de schapen en het land waarop ze leven. Dit keurmerk wil een nieuwe standaard creëren voor wolproductie waarbij producenten en consumenten een goed gevoel kunnen hebben over het wol dat ze maken en dragen.

3. Onderhoud van wol

Hoe kan je je wollen kleding het beste onderhouden zodat je er voor een lange tijd van kan genieten? We noemen hier een paar punten die je kan volgen:

Wollen kleding kan beter niet te vaak gewassen worden en gelukkig hoeft dat ook niet. Een nachtje in de buitenlucht kan vaak volstaan.
Als het toch gewassen moet worden kan dat, maar wel op een lage temperatuur of met de hand. Voor precieze instructies volg altijd het label in je kleding!
Bij handwas doe je dit in lauw water met een wolwasmiddel. Laat wol niet weken, want dan kan het gaan vervilten. Na het wassen een aantal keer uitspoelen in lauw water zodat er geen zeepresten in blijven zitten. Wring de wol nooit uit maar knijp het voorzichtig uit.
Wol is vatbaar voor snelle temperatuurwisselingen, daarom is langzaam verwarmen en/of afkoelen belangrijk.
Centrifugeren van wol wordt ook afgeraden.
Wollen kleding kan het beste liggend of goed ondersteund drogen waarbij de kleding zo goed mogelijk zijn eigen vorm aanhoud. Een wollen trui moet nooit aan de mouwen opgehangen worden.

Door het volgen van deze tips & tricks weet je zeker dat je wollen kleding van duurzame bron komt en dat je er voor een lange tijd van kan genieten. Extra duurzaam dus!

naar vorige duurzame mode mailings

Klooker’s 5 Duurzame Dagjes Uit

Geschreven in juli 2019.

Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven en genieten èn tegelijkertijd bewust kunt leven. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en ook betaalbaar.

Het is zomer! Als het weer het toelaat, dan is dit de perfecte tijd voor een dagje uit! Wat zijn nou duurzame activiteiten en locaties voor een dagje uit en hoe kan jij jouw dagje uit zo duurzaam mogelijk maken? Daar gaan we het in deze mailing over hebben.

Ten eerste willen we je een goede tip geven om altijd makkelijk iets leuks te vinden voor een duurzaam dagje uit! Op de website van Green Key, kun je alle plekken in Nederland zien die duurzaam te werk gaan volgens de Green Key standaarden. Green Key is een internationaal keurmerk voor duurzame bedrijven in de recreatie- en vrijetijdsbranche. Zij checken bijvoorbeeld of er zuinig wordt omgegaan met energie en water, door middel van onder andere zonnepanelen, spaarlampen, lichtsensoren en timers voor airconditioning en verwarming.

1. Duurzaam leren koken

Een dagje uit en iets nieuws leren! Dat kan als je een eendaagse kookcursus volgt over duurzaam, vegetarisch, of veganistisch koken. Je kan het met z’n tweeën samen doen of als groep en zelfs als bedrijfsuitje! Vaak leer je niet alleen over koken, maar ook over duurzame ingrediënten en waar je ze kan vinden in de natuur door middel van een boswandeling.

Wij hebben bijvoorbeeld deze workshop vegetarisch/veganistisch koken gevonden in Breda, waar je in groepjes samen met anderen een seizoensgebonden en vegetarisch of veganistisch recept leert te koken en je eet het achteraf ook gezellig samen. Voor de provincie Gelderland hebben we kookworkshops voor groepen gevonden bij Casa Foresta, die ook leuke dingen zoals wildplukken en paddenstoelen zoeken aanbieden!

2. Wees actief!

Een duurzaam dagje uit kan naast dat je uitje een lage impact heeft op het milieu, ook actief iets bijdragen aan een beter milieu. Dat gaat nog een stapje verder natuurlijk!

Denk bijvoorbeeld aan een dag afval rapen met vrienden, familie, of buurtgenoten! Vorig jaar was #Trashtag nog een viral trend waarbij mensen afval gingen rapen en het dan op social media postten. De trend is nu jammer genoeg weer voorbij, maar toch is het idee nog steeds leuk en belangrijk! Je kan er een leuke dag van maken en je hebt bijgedragen aan een schoner milieu!

Je kunt er ook een groter evenement van maken door het te online te delen. Op de website TrashWalking kan je jouw plan om afval te rapen delen op de map van Nederland, en dan kunnen andere mensen je helpen! Je kan ook kijken of er al iets gepland is binnenkort bij jou in de buurt. Ook op de website van Trashless kan je al geplande evenementen vinden.

3. Bezoek een bioboerderij, kinderboerderij, of biologische tuin

Wil je graag ervaren hoe het er aan toe gaat op een bioboerderij of biologische (kweek)tuin? Bezoek er dan eentje bij jou in de buurt! Ze zijn meestal open voor bezoekers en hebben vaak leuke activiteiten voor een duurzaam dagje uit.

Wij hebben bioboerderijen en/of tuinen gevonden over heel Nederland! Er zijn er nog veel meer, dus zoek er eentje die nog dichter bij jou in de buurt is via deze pagina van ‘Alles Duurzaam’. Wij noemen in ieder geval een paar leuke opties!

De Cuynder

In het Oosten van de provincie Friesland vind je de ecologische tuinderij De Cuynder. Hier kan je langs op een dagje fietsen om even tot rust te komen en een kopje koffie of thee te drinken, maar je kan er ook workshops volgen. Bijvoorbeeld hoe je zelf natuurlijke schoonmaak- en verzorgingsmiddelen, of bepaald eten zoals sauzen en hartig broodbeleg maakt.

Pluktuinen Zeldenrust

In Drenthe hebben we Pluktuinen Zeldenrust gevonden waar biologische bessensoorten worden gekweekt. Je kan hier rondkijken, zelf bessen plukken op het ‘zelfplukland’ en op het terras genieten van een biologisch bessentaartje! Ook kan je hun winkeltje bezoeken en zelf biologische producten kopen gemaakt van de bessen. Door de eigenaren wordt aangeraden dit uitje te combineren met een fietstocht door het unieke natuurgebied Nationaal Park Drents-Friese Wold!

De Kruidenhoeve

In Overijssel kan je de sier- en kruidentuinen van de Kruidenhoeve bezoeken. De tuinen omvatten een oppervlakte van meer dan 4000 vierkante meter! Er zijn onder andere ook lama’s, schapen en pony’s te vinden, maar ook een bijen- en vlindertuin, een theehuis en een pad die je langs al deze mooie plekjes en zitjes leidt.

4. Neem een boswandeling

Wat is nou meer relaxed dan genieten van de natuur? Een boswandeling in een van de vele Nederlandse bossen is een leuk en duurzaam dagje uit! En als je nou een bos kiest bij jou in de buurt, ga er dan voor eentje die duurzaam onderhouden wordt! Bijvoorbeeld het Bieslandse bos tussen Delft en Zoetermeer en het Waalse bos in Utrecht zijn bossen die duurzaam onderhouden worden door Trees for All. Deze organisatie plant bomen om zo CO2 te kunnen compenseren! In deze Nederlandse bossen wordt er dus bij geplant door Trees for All wanneer nodig en het wordt op een duurzame manier onderhouden. Onder andere letten ze op optimale biodiversiteit en het vermogen van een bos om zoveel mogelijk CO2 op te nemen.

Ook kan je duurzame bossen herkennen aan een FSC-keurmerk, of een PEFC-keurmerk. Deze geven allebei aan dat de bossen duurzaam beheerd worden. In Nederland zijn bijna de helft van alle bossen FSC-gecertificeerd. Via deze link zie je een lijst van bossen in Nederland die FSC gecertificeerd zijn. Een PEFC-gecertificeerd bos kan je herkennen aan het PEFC bordje bij de ingang van het bos.

5. Bootje varen!

In veel Nederlandse steden hebben we grachten waar je een boot kan huren met een paar mensen of een grotere groep en kan genieten van een dagje op het water! Of dit duurzaam is, ligt er natuurlijk aan of de boten duurzaam zijn. Elektrische boten, of een roeibootje natuurlijk, zijn dan de beste optie. Wij hebben twee leuke initiatieven gevonden die wij het proberen waard vinden!

Bootjes en Broodjes

In Leiden kan je met Bootjes en Broodjes genieten van een ritje door de grachten. Je kan bij ze terecht voor rondvaarten, groepsvaarten en het huren van sloepen. Alle boten zijn elektrisch, dus houden ze de grachten mooi en schoon! Het bedrijf heet Bootjes en Broodjes niet voor niets, want ze bieden altijd verschillende opties voor catering waarmee ze zoveel mogelijk zorgen voor een aanbieding van lokale en duurzame producten.

Plastic vissen met de Plastic Whale Foundation

Dagje uit in Amsterdam? Zie de stad via een bootreis door de grachten! En wat is leuker dan een ritje waar jij ook nog eens bijdraagt aan een schoner milieu? Met de Plastic Whale Foundation kun je Plastic Vissen met een groep van minimaal 8 mensen. Ook kan je bij hen sloepen huren inclusief rondvaart en eventueel catering.

Een speciaal evenement die we graag met je willen delen: Pride Plastic Fishing op 4 augustus! De dag na de Gay Pride kan je met de Plastic Whale Foundation de Amsterdamse grachten opruimen en zo een steentje bijdragen om de grachten plastic vrij te houden! Je kan je via deze link gratis inschrijven!

5 tips om jouw dagje uit te verduurzamen!

1. No-waste essentials

Neem eigen herbruikbare spullen mee zoals een waterfles, koffie beker, tasjes, servies en rietjes. In onze duurzame vakantie mailing lees je 4x no waste essentials plus een aantal andere duurzame en handige goodies voor een dagje uit!

Korting op Zo to Go!

Koop Zo to Go no-waste items bij Zo Zero
en krijg 10% Klookerkorting
Check de code op onze kortingspagina. Klik hier.
Geldig t/m 31 juli 2019

2. Vervoer

Kies ervoor om de trein, bus, of fiets te nemen als dat kan. Een aantal keer per jaar, zeker in de zomerperiodes, zijn er speciale dagkaarten voor de trein of andere aanbiedingen. Op de website van NS vind je ze allemaal!

3. Afvalbakje

Ook al wil je graag ‘’zero waste’’ leven, op een dagje uit gebeurd het je toch vaak: Je wilt wat eten of drinken en het zit natuurlijk verpakt in iets zoals papier of plastic. Wij denken dat niemand het leuk vindt om zijn afval aldoor vast te houden tot de volgende afvalbak tevoorschijn komt (wat op bepaalde plekken echt heel lang kan duren). Neem dus een klein zakje mee waar je jouw afval (en misschien andermans afval dat je op straat ziet slingeren) in kan bewaren tot je de volgende prullenbak ziet!

4. Zeg ”nee” tegen extra verpakkingen, flyers of folders en andere gratis promotiematerialen

Het gebeurd best vaak dat je mensen op straat ziet die gratis dingen uitdelen zoals flyers en folders of andere promotiematerialen. Het is beter hier ‘’nee’’ tegen te zeggen, tenzij je een oprechte interesse hebt in wat ze je aanbieden (zoals plattegronden van een attractiepark of dierentuin). Ook extra verpakkingen voor eten en drinken kan je vermijden door van te voren aan te geven dat je ze niet nodig hebt.

5. Less is more!

Ook tijdens een dagje uit is het vaak verleidelijk om iets leuks en nieuws te kopen. Wees ook hier kritisch en denk na of je het wel echt nodig hebt of gaat gebruiken! Dit geldt ook voor eten van bijvoorbeeld een winkel in een bioboerderij, ga je het echt opeten of niet? Anders is het beter om het voor iemand anders te laten staan. En onthoud: hoe minder je koopt, hoe minder je ook weer mee naar huis hoeft mee te slepen!

Duurzaam Ijs

Geschreven in juli 2019.

Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven en genieten èn tegelijkertijd bewust kunt leven. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en ook betaalbaar.

Het is zomer, en dat betekent dat we weer veel ijsjes gaan eten! Al doe je het hier of op vakantie, je wilt graag weten wat duurzaam ijs is. Daar hebben wij ons voor deze week in verdiept. We gaan je vertellen wat nou eigenlijk de impact is van verschillende soorten ijs, we delen een aantal interessante en duurzame ontwikkelingen met je, en geven je wat tips om te kunnen genieten van een zo duurzaam mogelijk ijsje!

De impact van ijsjes

Er zijn heel veel verschillende soorten ijs. In deze mailing gaan we het vooral hebben over roomijs, sorbetijs, en waterijs. Eerst laten we even snel aan je zien waar de verschillende ijsjes uit bestaan en hoe ze worden gemaakt, en dan bespreken we de verschillende impacts die hun ingrediënten kunnen hebben op mens en milieu.

Roomijs

Deze ijssoort bevat vooral melkproducten en suiker. In de video hieronder kan je zien hoe roomijs gemaakt wordt.

https://www.youtube.com/watch?v=VyhXLXB0wFs

Sorbetijs

De basis van sorbetijs is een mix van water en suiker, en daar wordt dan een smaakje aan toegevoegd. In de korte video hieronder zie je hoe sorbetijs wordt gemaakt.

Waterijs

Waterijsjes bestaan vooral uit water, suiker, citroenzuur, kleurstoffen, en een smaakje. In de video hieronder zie je hoe een van de meest geliefde waterijses wordt gemaakt: Raketjes!

Het maken van ijs hoeft niet perse een slechte impact te hebben op mens en milieu. Echter is het vaak lastig om te weten waar de ingrediënten die voor het ijs gebruikt worden nou eigenlijk vandaan komen. Hieronder hebben we het over een aantal van deze ingrediënten.

De impact van melk

Sorbetijs en waterijs bevatten meestal geen melk of andere zuivelproducten. Roomijs daarentegen bevat vaak melk, room, of een ander zuivel alternatief. Volgens OLA, een van de bekendste ijs-merken in de wereld, is er ongeveer 5 liter melk nodig om 3,5 liter ijsmix te maken. Als we dan de informatie van het voedingscentrum aanhouden, die zegt dat er 100 liter water nodig is voor ongeveer 1 liter melk, dan heb je dus 500 liter water nodig om 3,5 liter (OLA) ijsmix te maken!

In de vorige Topic Mailing: Food Habits, hadden we het over melk en duurzame alternatieven en hier in heb je al veel gelezen over de impact van dit zuivelproduct! Dus daar gaan we het verder in deze mailing niet nog een keer over hebben.

De impact van suiker

Suiker kan de milieubelasting van ijs erg vergroten afhankelijk van het soort suiker dat gebruikt wordt. In veel ijsjes in de supermarkt zit Nederlandse bietsuiker dat behoorlijk duurzaam geteeld wordt door Suiker Unie, de enige fabrikant van suiker in Nederland. Zij zijn zuinig met grondstoffen, energie en water, en verwerken bijvoorbeeld ook bijproducten tot veevoer of bio-brandstof.

Suiker kan echter ook afkomstig zijn uit riet, dat vaak in tropische rietsuikerplantages wordt geteeld. Op deze plekken wordt er vaak minder rekening gehouden met duurzaamheid met betrekking tot mens en milieu. Zo werd er bijvoorbeeld land afgepakt van lokale gemeenschappen voor de uitbreiding van rietsuikerplantages, en de werkers op deze plantages worden vaak slecht betaald en krijgen niet altijd de juiste veiligheidsmaatregelen gegarandeerd.

Waar de suiker die in een product zit vandaan komt, wordt meestal niet vermeld.

De impact van overige ingrediënten

Denk bijvoorbeeld aan cacao of vanille, waarvan de productie vaak gelinkt wordt met slavernij of uitbuiting en kinderarbeid. Bij de vanilleteelt in Madagascar zeggen boeren weinig betaald te krijgen en vaak zelfs bestolen te worden. Ook suggereert een onderzoek van Fairfood International dat meer dan 28% van de lokale bevolking tussen de 5 en 17 jaar oud werkt in de vanilleteelt.

Ook palmolie wordt vaak in ijs gebruikt, voor een zachte en romige textuur. Ongeveer 85% van de palmolie op onze planeet wordt geproduceerd in Indonesië en Maleisië. Hiervoor worden regenwouden gekapt die thuisbasis zijn voor veel – nu bedreigde – diersoorten, waaronder orang-oetans, tijgers, en olifanten. Daarnaast wordt er door het verwijderen van het regenwoud veel CO2 losgelaten in de atmosfeer. Niet-duurzaam geteelde palmolie draagt vaak bij aan klimaatverandering en vormt een bedreiging voor waardevolle ecosystemen op onze planeet.

Duurzame ontwikkelingen op het gebied van ijs

Dus is ijs duurzaam of niet? Zoals eerder aangegeven is dat lastig te zeggen want het ligt er aan waar de ingrediënten vandaan komen. Maar… zoals altijd zijn er gelukkig veel inspirerende en duurzame ontwikkelingen in opkomst!

1. Nedervanille

Onderzoekers van de Universiteit van Wageningen zijn onderweg in het ontwikkelen van een duurzame manier om producten als vanille, cacao, en zelfs avocados te kweken gewoon hier in Nederland!

”De kern van ons werk is duurzame productie”, legt Sjaak Bakker, de business unit manager van het project uit. ”Wij proberen uit te vinden hoe met zo min mogelijk energie, water, chemische middelen en arbeid zoveel mogelijk economische waarde wordt gegeven aan de teelt en het product.” De wetenschappers van Wageningen Universiteit pakken hier alle kanten van het kweken aan: van robots die kunnen worden ingezet in de tuinbouw tot biologische bestrijding van insecten en ziekten, energiebesparing, waterkwaliteit en -hergebruik, nieuwe gewassen en het verder finetunen van tuinbouwproductie.

In de natuur, bijvoorbeeld op Madagaskar, duurt het wel vier jaar voordat een vanille-orchidee vanille levert! Dat is een van de redenen waarom het een duur product is. Voor 1 kilo vanille betaal je namelijk al snel 500 euro! In de Nederlandse kassen hebben ze het voor elkaar gekregen om binnen twee jaar al de eerste vanille te kunnen plukken. De Franse chef-kok Alain Caron heeft de vanille kunnen gebruiken en noemde het de beste vanille die hij ooit had gebruikt. Een groep ondernemers is nu bezig om deze teelt commercieel op te pakken, zodat we hopelijk binnen een paar jaar de eerste Nedervanille op de markt kunnen zien!

2. Duurzame ontwikkelingen in Unilever

Unilever is de moeder van een van de grootste ijsmerken die we kennen: Ola. Om duurzaam ijs mainstream te maken, is het dus best relevant om te weten wat zij er al aan doen om hun ijs duurzamer te maken.

Zo zeggen ze bijvoorbeeld zelf dat ze willen helpen om klimaatverandering aan te pakken door bijvoorbeeld minder broeikasgassen te produceren tijdens het koelproces van hun ijs. Ook werken ze samen met the Rainforest Alliance om eerlijke en duurzame cacao te kunnen gebruiken voor hun ijs.

Een van de duurzame doelen uitgeschreven in Unilever’s Sustainable Living Plan is om in 2025 alleen nog maar gebruik te maken van herbruikbare, recyclebare, of composteerbare plastic verpakkingen.

Ze zijn er zeker nog niet, maar we zien dat ze een begin maken om langzamerhand wel duurzamer te werk te gaan.

Ook Ben & Jerry’s, een ijsmerk dat vaak adverteerd met hun duurzame methodes, is een merk onder Unilever. Of Ben & Jerry’s nou echt duurzaam is of niet, is niet helemaal duidelijk. Er zijn veel controversiële verhalen te lezen over Ben & Jerry’s. Ze zeggen bijvoorbeeld zelf dat hun melk alleen van bedrijven komen die diervriendelijk en duurzaam te werk gaan, maar er wordt door milieu activisten gezegd dat de melk (in ieder geval in de VS) vaak helemaal niet van duurzame bronnen komt. Voor deze opmerkingen konden wij echter geen bewijs vinden.

Wat we wel hebben gevonden is de Nederlandse melkveehouderij, De Weiden, die melk levert aan Ben & Jerry’s. Dit bedrijf is kleinschalig, en heeft maar 50 melkkoeien. Ze zeggen dat alle koeien die ze hebben door henzelf worden gefokt, en niets wordt aangekocht van buitenaf. Daarnaast doen ze hun best om meer duurzaam te werk te gaan door middel van het gebruik van zonnepanelen, LED-lampen, en alleen natuurlijk voer te gebruiken.

Het ijs voor Ben & Jerry’s in heel Europa wordt geproduceerd in Nederland. We hebben dus melkveehouderijen gevonden in Nederland die duurzaam te werk gaan en zeggen voor Ben & Jerry’s melk te leveren. Onze conclusie is daarom ook dat Ben & Jerry’s ook binnen de rest van Europa waarschijnlijk redelijk duurzaam te werk gaat, maar dat het belangrijk is om niet te vergeten dat het een wereldwijd grootschalig bedrijf is, waarvan we niet met zekerheid kunnen zeggen dat het op elke plek duurzaam geproduceerd wordt.

En hun uiteindelijke doel blijft natuurlijk: winst maken. Duurzaamheid is ook belangrijk, maar dat staat wel degelijk op de tweede plaats.

Interessant

Een Amerikaanse ijsproducent maakt ijs van voedselafval! Het bedrijf heet Salt & Straw en ze gebruiken onder andere gekneusde appels, overrijpe aardbeien, en zuivelproducten die dicht bij hun vervaldatum zijn en anders niet meer verkocht kunnen worden. Zo willen ze voedselverspilling tegen gaan: “We schrokken van het feit dat we 40 procent van het voedsel in de VS verspillen, en dat kinderen in onze steden honger lijden” zegt de oprichter van Salt & Straw, Kim Malek.

Bij Salt & Straw willen ze mensen laten weten dat een stuk fruit of groente er misschien niet meer zo mooi uitziet, maar dat betekend niet dat hij niet meer lekker smaakt!

Tips & Tricks

Een aantal algemene tips voor het kopen van ijs, zodat je zeker(der) kan weten dat het een zo duurzaam mogelijk ijsje is! Ook zijn er al duurzame ijs-opties op de markt die je kan kiezen als je zeker wilt weten dat je ijsje een eerlijke afkomst heeft.

1. Koop biologisch en lokaal

Ijs gemaakt van biologische ingrediënten draagt bij aan een beter milieu, het is vrij van chemische geur-, kleur-, en smaakstoffen, en dieren die via een biologische standaard leven krijgen meer vrijheid, ruimte, en tijd in de wei. Daarnaast steun je de lokale economie door ijs te kopen bij een lokale winkel die gemaakt is van lokale ingrediënten.

2. Probeer vegan

Zoals we al eerder hebben gezegd, in deze mailing en in de vorige mailing over melk en duurzame alternatieven, zijn melk en zuivelproducten niet echt duurzaam. Het proberen van een veganistische, zuivel-vrije, optie maakt je ijs-consumptie dus al een stuk duurzamer!

3. Denk aan het ijsbakje

Als je ijs koopt bij je lokale ijswinkel denk dan ook aan welk ijsbakje of hoorntje je kiest! In principe is een hoorntje de betere ”no-waste” optie, omdat je hem op eet. Maar hoorntjes zijn niet altijd vegan, dus let daar op als je zelf veganistisch bent! Vraag of de ijsbakjes ook zonder plastic kunnen, of nog beter: neem je eigen bakje mee!

4. Maak je eigen ijs!

Het is ook een lekker en leuk idee om je eigen ijs te maken. Zo weet je precies wat er allemaal voor ingrediënten in zitten. Maak bijvoorbeeld gebruik van de ijsvormpjes van Bewust Puur! Deze siliconen vormpjes komen in allemaal verschillende soorten, en we hebben nu korting geregeld voor je! En kijk verder op hun site voor meer mooie, duurzame, bewuste producten.

naar bewust puur!

Hoe maak je het ijs? Dat hoeft niet moeilijk te zijn zoals de video hieronder laat zien!

Geen tijd of toch niet handig in de keuken? Geen probleem! Hier zijn een paar duurzame ijs-merken die je kan proberen:

1. N’ICE: 100% Biologisch ijs handgemaakt van vers fruit! In een kleine ijsfabriek in Friesland, worden deze lekkere ijsjes met de hand gemaakt van heel fruit, vers gezette thee, en muntblaadjes die ook met de hand worden gehakt. Alle ijsjes hebben maximaal 6 ingrediënten die allemaal biologisch zijn. Waar je N’ICE ijs allemaal kan kopen, zie je via de map op hun website.

NAAR N’ICE

2. Professor Grunschnabel: Dit ijs is 100% gemaakt van plantaardige en natuurlijke ingrediënten. Vaak zijn de ingrediënten ook Fair Trade en biologisch gecertificeerd. Op dit moment is het ijs te verkrijgen in meerdere winkels in Amsterdam, en het is ook in sommige Albert Heijn‘s te vinden over het hele land.

NAAr Professor grunschnabel

3. Frozen Dutch: Biologisch ijs gemaakt van verse Hollandse ingrediënten. Elk ijsje bevat minstens 50% fruit of groente en de smaken wisselen met de seizoenen. Ze maken ook alleen gebruik van papieren verpakkingen die composteerbaar zijn. Je kan ze kopen bij bepaalde Albert Heijn‘s.

Naar frozen dutch

4. Sprice: Supermarkt Coop heeft zelf een ijsje gemaakt van 100% natuurlijke en biologische ingrediënten. Er zijn maar 2 smaken: komkommer-limoen en wortel-sinaasappel. Duurzaam, en gezond!

naar sprice

5. Gigi Gelato: Dit ijsmerk zegt net zo lekker te zijn als originele Italiaanse gelato, maar dan 100% vegan! Het wordt gemaakt van groenten, fruit en andere natuurlijke ingrediënten die koud geperst worden om zoveel mogelijk vitaminen, mineralen, en smaak te behouden. Ze verkopen losse ijsjes en bakken ijs, en het is te koop in supermarkten over heel Nederland!

naar gigi gelato

6. IKEA vegan ijs: Bij IKEA kan je nu ook veganistische softijsjes kopen, met veganistisch hoorntje! Sinds maart zijn de veganistische ijsjes al verkrijgbaar, en sinds april zitten hier ook veganistische hoorntjes bij. Volgens IKEA stoot de productie van deze variant de helft minder CO2 uit dan die van het traditionele IKEA softijsje.

Slippers

Geschreven in juli 2019.

Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

In Nederland zijn ze bekend als slippers, in Brazilië als chinelas, in Japan als zori, de Spanjaarden noemen ze chanclas en voor anderen staan ze weer bekend als Flip Flops. Deze naam is wereldwijd bekend en is afgeleid van het geluid dat ontstaat wanneer je op jouw Flip Flops loopt. De zomertijd komt er weer aan en dat betekent dus ook dat de flip flops oftewel slippers weer gedragen mogen en kunnen worden!

Slippers worden in Nederland alleen gedragen in de zomertijd maar wist je dat in India, China en Afrika de slipper de nummer 1 schoen is die wordt gedragen door de bevolking? Ook is dit de oudste en meest populaire vorm van schoeisel ter wereld. Dit brengt helaas ook problemen met zich mee.

Gezien de meeste slippers gemaakt zijn van plastic en dit natuurlijk een enorme impact heeft op ons milieu. Wat de impact precies is van dit zomeritem en welke alternatieven er al op de markt zijn, zullen we hieronder verder uitleggen. Natuurlijk hebben we ook weer een interessant weetje voor je en tips hoe ook jij deze zomer er duurzaam bij kunt lopen op jouw slippers!

slippers op een steen naast de oceaan.jpg

De impact van dit zomer item

Het grootste probleem met slippers ligt in de ontwikkelingslanden. Hier hebben mensen vaak geen geld om ander schoeisel te kopen en zijn ze vaak niet bekend met het recyclen van producten. Maar eerst, om een idee te krijgen van de hele slipper situatie, een aantal slipper feiten op een rijtje:

Wereldwijd kopen 3 miljard mensen per jaar slippers
De wereldwijde slipper verkoop wordt geschat op 15 miljard euro per jaar, dat is meer dan de markt voor sneakers
Onderzoekers hebben tijdens een onderzoek op een onbewoond eiland in de Indische Oceaan ruim 30.000 items verzameld, 11.000 stuks waren slippers!
Een van de grootste oceaan vervuilers is polyurethaan van slippers en ander schoeisel.
Met een gemiddeld inkomen van € 2,- per dag, zijn teenslippers het enige soort schoeisel dat veel mensen in ontwikkelingslanden zich kunnen veroorloven.

De impact van slippers op het milieu hangt erg af van het gebruikte materiaal. Zo zijn er slippers gemaakt van plastic, rubber, katoen en leer. Dit, of een combinatie hiervan, zijn wel de meest voorkomende materialen. Wil je meer lezen over de impact van de productie van katoen en leer? Lees dan onze Topic Mailing: Sneakers. In deze mailing gaan we het hebben over de impact van de productie van plastic en rubberen slippers, en over de impact van slippers die in de natuur terecht komen.

Plastic en rubber slippers: van ruwe grondstof tot vuilnisbelt

Slippers worden veelal gemaakt van plastic en rubber, of een combinatie van die twee in de vorm van polyurethaan. In elk geval ligt de oorsprong bij het winnen van olie, met al zijn impacts op mens en milieu van dien.

Zoals vaak het geval bij mode producten, worden ook slippers op de fast fashion manier geproduceerd. Dit betekent dus veelal slechte werkomstandigheden en vaak weinig tot geen aandacht voor het milieu. Er worden bijvoorbeeld tijdens de productie van slippers vaak resten van de uitgesneden slippers weggegooid en deze komen op vuilnisbelten of in de natuur terecht. In beide gevallen is dit jammer omdat het materiaal makkelijk opnieuw verwerkt kan worden om meer slippers van te maken!

Omdat slippers het meeste gedragen worden in ontwikkelingslanden waar mensen geen geld hebben voor andere schoenen, worden ze vaak ook nog eens illegaal gesmokkeld om invoerrechten te omzeilen en zo geld te besparen. Dit wordt vaak gedaan met groot risico voor de persoon die de slippers de grens over smokkelt.

Wanneer de slippers uiteindelijk weer op de vuilnisbelt belanden, zijn er mensen die deze komst afwachten om het materiaal te verzamelen en te verkopen aan recycling bedrijven. Ook dit werk is fysiek veeleisend en er wordt vaak gevochten om de beste materialen te kunnen verzamelen.

Delen van het verhaal die we hierboven met je hebben gedeeld zullen slechts opgaan voor slippers die verkocht worden in ontwikkelingslanden, maar toch vinden wij dit een belangrijke realiteit over het leven van de slipper die we je willen meegeven. Hieronder zie je de ‘lifecycle’ van veel slippers en de route die ze afleggen.

Impact op het milieu van achtergelaten slippers

Katoen uit de slipper

Omdat katoen een textiel is gemaakt van plantaardige vezels, breekt het relatief snel af in de natuur. Katoen zou ongeveer even snel afbreken als voedsel of plantenresten op een vuilnisbelt. Ook al is dit veel sneller dan de meeste andere materialen, dan duurt het volgens onderzoek van Down2EarthMaterials als nog tussen de 1 en 5 maanden.

Voor de productie van katoen zijn natuurlijk wel veel grondstoffen gebruikt. Gooi je oude kleding en schoenen altijd in de textiel bak.

Leer

Het kan tussen de 25 en 50 jaar duren voordat een leren product afgebroken is in de natuur. Dit komt door de specifieke behandeling die leer ondergaat. Hoe meer chemicaliën zijn gebruikt tijdens de verwerking van leer, hoe langer het duurt voor het leer om af te breken.

Plastic

Zoals we al vaker in mailings hebben gezegd: plastic vergaat nooit. Het blijft afbreken tot kleinere en kleinere stukjes. Slippers zijn een van de dingen die het meest gevonden worden tijdens het opruimen van stranden. Het materiaal breekt snel af waardoor het microplastic loslaat. In onze Topic Mailings: Plastic & Jezelf, kun je lezen over de verschillende impacts van plastics.

Rubber

Het wordt geschat dat rubber er meer dan 50 jaar over kan doen om af te breken. Omdat het zo lang duurt om af te breken en omdat er gevaarlijke stoffen vrijkomen bij het verbranden van rubber, wordt rubber meestal gerecycled.

Ontwikkelingen op het gebied van slippers

Gelukkig is de slipper markt al best een eind qua duurzame alternatieven! Hieronder kun je lezen over een aantal super creatieve alternatieven voor plastic en rubberen slippers. Wij vinden ze allemaal super gaaf!

1. Biologisch afbreekbare slippers

Amazonas Sandals heeft (naar het schijnt als eerste fabrikant ooit) biologisch afbreekbare slippers ontwikkeld. Dit vinden wij briljant! Als je de slippers weggooit, dan heeft deze slipper zichzelf na vijf jaar geheel biologisch afgebroken zonder enige schade aan het milieu. In vergelijking met een normale rubberen slipper is dat enorm veel sneller!

Op de onderkant van de zool is het recycle symbool gedrukt, de slippers zijn namelijk samengesteld uit 100% gerecycleerd materiaal. De binnenvoering is gemaakt van gerecycled textiel en pet flessen. Verder is jutte gebruikt voor het binding proces, dat is terug te zien in de zool. De buitenkant bestaat uit gerecycled rubber en de zool ook. Beide zijn helemaal vrij van chemische processen en de zool is dan ook 100% ecologisch.

2. Plakkies

Plakkies (Zuid-Afrikaans voor slippers) is een Nederlands slipper merk gemaakt van oude autobanden, opgezet door Jan Jansen en studenten van de TU Delft in samenwerking met stichting KidsRight. Zolen van autobanden zijn op zich geen nieuwe uitvinding. Maar de zool van Plakkies is gemaakt van autobanden afkomstig uit Zuid-Afrika, waar normaliter de oude autobanden massaal gedumpt en illegaal verbrand worden.

Plakkies heeft een verantwoorde slipperfabriek opgezet in de sloppenwijken van Durban, Zuid-Afrika. Deze is bewust opgezet in de sloppenwijk om werkgelegenheid te creëren voor de kansarme inwoners van deze wijk. De winst die het bedrijf maakt met de verkoop van deze unieke slippers gaat direct terug naar de gemeenschap in de vorm van locale projecten. Dat gebeurt onder andere in een samenwerking met KidsRights.

3. Suiker slippers

Na drie jaar in ontwikkeling gaat het Amerikaanse duurzame merk Allbirds binnenkort ook slippers verkopen! De slippers zien er net zo uit en voelen hetzelfde als de plastic/rubber slippers die je gewend bent, maar zijn gemaakt van suikerriet. Wat een gaaf idee! In de video hieronder leer je een beetje over hoe ze deze slippers maken:

Allbirds heeft de blueprint voor het maken van het suikerriet foam gedeeld met de wereld. Het recept is dus gratis beschikbaar voor iedereen die het wil gebruiken voor eigen producten in de toekomst! Allbirds heeft dit gedaan omdat ze willen dat dit duurzame materiaal het plastic en rubber gaat vervangen in de toekomst. Wij staan helemaal achter het delen van duurzame ideeën!

Allbirds verkoopt ook schoenen gemaakt van duurzaam wol en hout. Op hun website kan je bekijken hoe deze schoenen worden gemaakt. Op dit moment zijn Allbirds schoenen alleen nog in Engeland verkrijgbaar binnen de EU, maar ze zullen binnenkort ook in Nederland beschikbaar zijn! Dat zegt de sustainability manager van Allbirds, Hana Kajimura.

4. Slippers van algen

AlgenesisMaterials heeft slippers van algen ontwikkeld! Dit initiatief is opgezet door studenten van de universiteit in San Diego die het materiaal hebben ontwikkeld en hopen dat het op commerciële schaal kan worden geproduceerd en verkocht.

Het materiaal wordt gemaakt van biopolymeren. Dat zijn polymeren afkomstig van organismen zoals microben of planten. In het geval van Algenesis is het materiaal dus afkomstig van algen. Het doel is dat de slippers na gebruik gewoon in de eigen compostbak kunnen worden gegooid, waar ze makkelijk verteerd worden!

Op dit moment zijn de slippers dus nog niet te koop, maar wij zullen een oogje in het zeil houden en jullie informeren zodra ze op de markt komen! En of het private compost proces inderdaad genoeg is om deze slipper te composteren.

5. Fairtrade slippers van natuurrubber

De dames Holly en Heather uit de VS hebben samen het merk OLLI opgericht. Het zijn slippers gemaakt van natuur rubber, op een Fair Trade manier! Zoals we eerder in deze mailing hebben uitgelegd worden de meeste slippers tegenwoordig niet bepaald eerlijk geproduceerd. Met deze slippers hoef je je daar geen zorgen over te maken.

Het merk is ontstaan omdat ook zij zagen dat er een gebrek is aan slippers die geen schade aanrichten aan het milieu en de mensen die ze produceren. Holly en Heather hopen dat je hun merk beter wilt leren kennen, en een investering wilt maken in goede kwaliteit slippers die gemaakt zijn met respect voor mens en milieu!

Interessant

Ocean Sole

Gepassioneerd over oceanen, duurzaamheid en zich bewust van het belang van ecosystemen, pakt Ocean Sole vervuiling op stranden door o.a. teenslippers aan.

Hoe werkt Ocean Sole? De aangespoelde teenslippers worden verzameld en schoongemaakt door medewerkers van Ocean Sole. Vervolgens worden de teenslippers tot grote blokken gelijmd, waaruit het creatieve team van ambachtslieden de mooiste beelden houwt. Olifanten, giraffen, leeuwen, neushoorns en nog veel meer bekende dieren van de Afrikaanse savanne komen tot leven uit de teenslippers. Iedere Ocean Sole kunstenaar heeft zijn of haar eigen specialisme. De ene kunstenaar is bijvoorbeeld beter in het vormen van de allerkleinste modellen, terwijl de ander zich waagt aan de grootste creaties!

Ocean Sole draagt bij aan een oplossing voor drie lokale én mondiale issues die iedereen raken:

1. Het voorkomt en verhelpt vervuiling van land en zee door deze plastics

Ocean Sole verzamelt en verwerkt jaarlijks zo’n 400.000 teenslippers. Daarnaast creëert Ocean Sole meer bewustzijn onder de lokale bevolking door met de opbrengsten van de kunstwerken voorlichting te geven over vervuiling, recycling en andere recycle projecten te financieren.

2. Het creëert werkgelegenheid

Ocean Sole creëert werkgelegenheid. Kenia heeft het op vier na hoogste werkloosheidspercentage ter wereld, omstreeks 40 procent van de bevolking is werkloos. Daarvan is het overgrote gedeelte laag- of ongeschoold en ongeletterd. In Nairobi alleen al heeft Ocean Sole ongeveer 70 mensenwerk gebracht. Daarnaast is er een grote groep mensen die betaald worden voor het verzamelen van afgedankte teenslippers.

3. Het beperkt houtkap voor kunstwerken

Ocean Sole vermindert houtkap. Veel van de kunstenaars die werken voor Ocean Sole komen van stammen die bekend staan om hun houtsnijwerken. De houten beelden die zij produceerden kenden gretig aftrek onder andere toeristen. Door over te stappen op teenslippers als basismateriaal wordt de kap van tropisch hardhout in Kenia beperkt.

De kunstwerken van Ocean Sole vertellen een belangrijke boodschap over het belang van de bescherming van het zeemilieu. En door hun vrolijke kleuren toveren ze tegelijk een glimlach op het gezicht van vele mensen! Ocean Sole verzamelt en verwerkt jaarlijks zo’n 400.000 teenslippers.

Tips & Tricks

Waar let je op tijdens het kopen van een paar slippers en welke merken zijn ook echt duurzaam? Hieronder maken we je wegwijs zodat ook jij een paar duurzame slippers voor de zomer kunt aanschaffen.

1. Let op keurmerken
Deze kunnen je helpen bewuste keuzes te maken. Een keurmerk vertelt je in één oogopslag of een slipper op een verantwoorde manier is geproduceerd.

2. Let op de materialen
Waar zijn jouw slippers van gemaakt? Er zijn een hoop duurzame materialen op de markt tegenwoordig zoals o.a. leer alternatieven en natuurrubber.

3. Het maakt natuurlijk uit of je één paar of 200 paar slippers in de kast hebt staan
Ook al zijn ze alle 200 duurzaam. Je kunt maar één paar slippers tegelijk aan, probeer dus te consuminderen en te variëren met 1 of 2 paar slippers i.p.v. meer.

4. Investeer in goede kwaliteit
Dit is niet alleen beter voor het milieu, maar ook voor je voeten! Goedkope slippers geven geen steun en kunnen nare kwellen veroorzaken. Ze kunnen best tweedehands zijn, als het maar een goed paar slippers is die steun geeft aan je voeten en die lekker lang meegaan.

bekijk hier eerdere ‘Duurzame mode’ mailings