Klooker

Concrete hulp bij verduurzamen. Samen maken we duurzaam consumeren het nieuwe normaal!

  • Home
  • Product
  • Over ons
  • Word lid
  • Login
  • Het Klooker Manifest
  • Privacy en cookies
  • Algemene voorwaarden
  • Werken bij Klooker
  • Contact
Home » Recyclen

Recycling of Wishcycling? Alles wat je moet weten over Wishcycling

Geschreven in maart, 2022

Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten én tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

Heb je ooit een pizza besteld bij Thuisbezorgd en je vervolgens afgevraagd waar je de pizzadoos moet gooien? Als je het bij oud papier hebt weggegooid, dan heb je (zoals vele van ons) niet gerecycled maar wishcycled!

Hoewel we het niet slecht bedoelen, doet wishcycling meer kwaad dan goed.

  • Welke pizzadozen kunnen we recyclen?

    In deze mailing vertellen we je meer over wishcycling of wishful recycling en beschrijven we kort:

    • wat wishcycling is
    • waarom wishcycling een probleem is
    • hoe je wishcycling eenvoudig kan voorkomen

I recycle, You recycle, We Wishcycle!

Afgelopen vrijdag was het International Recycling Day. International Recycling Day staat in het teken van het belang van recycling voor de toekomst van onze planeet.

Maar belangrijk is ook om aandacht te besteden aan de dingen die niet goed gaan met recycling, zoals wishcycling. 

Wishcycling is het weggooien van afval waarvan we denken dat ze gerecycled kunnen worden, maar die in werkelijkheid niet recyclebaar zijn. Zo beland veel afval in de verkeerde bakken omdat niet duidelijk is wat wel of niet gerecycled kan worden.

Even terug naar de pizzadoos. Pizzadozen worden vaak gebruikt als voorbeeld voor wishcycling omdat deze het meest worden wishcycled.

Niet alle pizzadozen zijn recyclebaar. Zodra een pizzadoos vervuild is met vet en voedselresten, kan deze niet worden gerecycled en moet bij de restafval.

 Niet alleen pizzadozen worden vaak wishcycled maar ook:

  • Plastic folie
  • Papieren bekers voor koffie
  • Potten en pannen
  • Inktpatronen
  • Tupperware
  • Piepschuim

Het probleem

In plaats van ons afval te verminderen, vergroot wishcycling ons afvalprobleem. Door een artikel in de verkeerde bak te plaatsen, raakt de recyclebare stroom gecontamineerd. Als de recyclebare stroom gecontamineerd is, wordt de hele partij afgekeurd en belandt het op de stortplaats. Best jammer als het afval dat gerecycled had kunnen worden op de stortplaats belandt. Daarom is het belangrijk om wishcycling te voorkomen, maar hoe?

Hoe kan je wishcycling voorkomen? Eigenlijk best simpel!

Wishcycling kan simpel voorkomen worden door bewust te recyclen. Informeer jezelf over wat wel en niet gerecycled kan worden. Check de website van jou gemeente of gebruik de handige afvalscheidingswijzer tool van Milieu Centraal.

Afvalscheidingswijzer Milieu Centraal

Je kunt de afvalscheidingswijzer ook op je telefoon downloaden. Zo kun je altijd even snel kijken wat waar hoort. Klik hier om de app te downloaden.

En bij twijfel niet recyclen!


Voorkom wishcycling en recycle bewust!

Komende thema’s

* Het probleem met ultra fast fashion
* Elektronica en de recht op reparatie

Wil je ons tips geven over de komende onderwerpen? Of is er een onderwerp waar je graag meer over wilt weten? Stuur dan een mailtje naar Dennis@klooker.com

Upcycling voor iedereen: tips voor upcycled producten en workshops

Geschreven in augustus, 2021

Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten én tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

Ooit begonnen we met drie belangrijke principes wat betreft het verminderen van onze consumptie: reuse (hergebruik), reduce (verminder) en recycle.

Inmiddels zijn er verschillende R’s bijgekomen die belangrijk zijn om consumptie en afval te verminderen, zoals rethink (heroverweeg), refuse (weiger), refurbish (knap op), repair (repareer), en repurpose (hergebruik met een nieuw doel). Verschillende termen en manieren om een verandering te brengen in de wergwerpsamenleving en om een circulaire economie te bevorderen.

Deze week focussen we ons op één aspect: repurposing, of het veelgebruikte soortgelijke woord: upcycling. Een paar gave bedrijven die nieuw leven brengen in onbruikbare producten vielen ons op en deze willen we graag delen! Soms is het lastig om inspiratie op te doen over hoe jij jouw ‘afval’ kunt upcyclen, al helemaal als je misschien niet zo’n crea-bea bent. Daarom delen we ook verschillende workshops om meer te leren over hoe je kunt upcyclen zonder enige ervaring – van meubels bouwen tot sieraden maken van afval.

Upcyclen en het belang van een circulaire economie

Een circulaire economie – een mindset die steeds vaker de focus krijgt om de huidige economie te verbeteren, vergroenen en ontwikkelen. We hebben het er al vaker over gehad en deze verschillende R-termen duiken vaak op in de duurzame wereld. Een tijdje geleden hadden we het over circulariteit en afvalpreventie en vorig jaar gingen we dieper in op lenen, delen, repareren, leasen, recyclen en hergebruiken.

Circulariteit kan komen vanuit de bedrijfsvoering van startups en grootschalige bedrijven, maar ook bij jou in huis. Een circulaire mindset zou eigenlijk moeten komen vanuit iedereen, we moeten anders denken over producten die we kopen, gebruiken en weggooien. Een informatieve manier om te begrijpen hoe jij het doet in verschillende R-aspecten is om, jawel, door je afvalbak te gaan. Voor een week lang, verzamel je afval om te begrijpen wat voor afval je vormt en hoe je hier verandering in kan brengen.

Upcyclen

Upcyclen – het omtoveren van een oud, onbruikbaar product of materiaal tot iets met een andere functie, waardoor de waarde omhoog gaat. Upcyclen is een geweldige manier om je creativiteit op los te laten gaan. Maak van een oud pellet een bed, bank of plantenbak of van versleten voorwerpen nieuwe meubels.

Maar wat als je niet zo creatief bent aangelegd of de vaardigheden niet beschikt om zelf meubels in elkaar te zetten?

Upcyclen is heus niet alleen exclusief voor kunstenaars, DIY-guru’s en creatievelingen – er zijn veel opties en leermogelijkheden en ze beginnen allemaal met het veranderen van jouw interpretatie wat afval is en wat niet.

Ook zonder creatieve geest of handigheid zijn er genoeg opties om te leren upcyclen. Neem bijvoorbeeld de vele gave bedrijven die ‘afval’ een nieuw leven geven óf de workshops die jou helpen te begrijpen hoe je met een nieuwe blik naar een oud product kunt kijken en hoe je het slim om kunt toveren tot iets nieuws!

Upcycling helden – kant en klare unieke producten

Ecowings

Ecowings staat al een tijdje in onze catalogus en staan bekend om hun unieke producten gemaakt van upcyclede vrachtwagenautobanden! De tassen zijn superstevig waardoor de tassen lang meegaan. De tassen worden geproduceerd in India en bovendien zetten ze eerlijke zakelijke kansen en eerlijke handel hoog op hun prioriteitenlijst. Geïnspireerd door natuurbehoud en upcyclen creëren Kapil, Uma en Angela unieke tassen en accessoires, die je nu met 20% Klooker korting aan kunt schaffen!

Korting bij Ecowings!

Koop Ecowings tassen of accessoires met 20% korting! Ga naar de kortingspagina voor de code.

Looped Goods

Looped Goods, misschien ken je ze al – een van de grootste webshops voor circulaire producten. De producten die je hier kunt vinden zijn gemaakt van restmateriaal of zetten aan tot een duurzame levensstijl. Je vindt er verschillende upcycled producten, zoals de artikelen van NS-upcycle (notitieblokken, broedstations, fotolijstjes, plantenlabels en dienstbladen gemaakt van oude treintijdenborden), kussens gemaakt van oude wollen dekens, notitieblokken van oude boekenkaften en onderzetters van autobanden.

Fotolijstje van upcycled NS dienstborden
Notitieboek van oude boekenkaften
Kussens gemaakt van oude wollen dekens
Onderzetters van oude autobanden

Kartent

Festivaltenten gemaakt van gerecycled en recyclebaar karton – al een geweldig initiatief om plasticgebruik te verminderen. Kartent houdt zeker niet op bij dit idee – nadat de festivaltenten zijn gebruikt, toveren ze het karton om in verschillende producten! Kinderstoelen, krukjes, prullenbakken, laptopstandaards, lampen, bedden, decoratie – niets is te gek voor KarTent. Het karton is gemaakt van 80% gerecycled papier en de overige 20% zijn FSC gecertificeerde houtvezels. Ze beginnen pas jouw product te maken na de bestelling (make-to-order) zodat er nooit iets wordt weggegooid. Het karton is spatwaterproef, erg stevig, schoon te maken en ook te beschilderen.

  • Speelgoed vliegtuig
  • Stawerkplek voor op je bureau
  • Tarwin Hanglamp

Rebottled

Drinkglazen van Rebottled

Een lege fles kan worden gerecycled, of worden upcycled tot drinkglas! Rebottled creëert stijlvolle drinkglazen en lampen gemaakt van oude wijnflessen. Hoewel glas kan worden gerecycled, kost dit nog steeds best een hoop energie. Maar liefst 85% van de energie vergeleken met nieuwe glasproductie, en ook wordt er bij recycled glas nog 40% nieuw glas gebruikt. Door flessen te upcyclen wordt 150g CO2 en 150 liter water bespaard per glas. De lege wijnflessen worden opgehaald met een elektrische bus bij verschillende horecagelegenheden in Utrecht waarna ze worden gesneden, geschuurd, gepolijst, schoongemaakt en verpakt. Bovendien creëert Rebottled banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt – samen dragen we bij aan een duurzamere wereld!

The Upcycle Store

“Waste is food for creativity” – de makers bij the Upcycle ontwerpen allerlei soorten producten; riemen van fietsbanden van Swapfiets, sieraden van verschillende fietsonderdelen of van de lagen verf van de oude graffiti muur van de Prinses Irene tunnel in Delft, bakjes van oude LP platen, etui’s van fietsbanden – noem maar op! De creatieve geesten van the Upcycle Store zorgen voor een uniek cadeautje en een mooi verhaal. Nutteloze materialen die als afval worden gezien door anderen zijn de bron van inspiratie voor dit creatieve bedrijf gevestigd in Amsterdam.

  • Kleine tasjes van fietsbanden
  • Graffiti ketting gemaakt van de oude Prinses Irene Tunnel in Delft
  • Riemen van fietsbanden

The Upcycle Collection

“Je bestelt precies wat je wilt, je weet nooit wat je krijgt” – bij the Upcycle Collection bestel je een meubel en toeval bepaalt hoe het eindproduct er daadwerkelijk uit gaat zien. Oprichter en designer Louise Cohen gebruikt meubels en andere producten van aangesloten kringloopwinkels en maakt hier een eigen creatie van op basis van jouw bestelling. Er wordt geen winst gemaakt van de inkomsten, dit wordt alleen uitgegeven aan de werkplaatsen, begeleiding en materialen. Dit is the place to be als je op zoek bent naar een unieke tafel, stoel of kast!

De oude meubels vóór de transformatie
En na!

Urban Craft Factory

Bij de Urban Craft Factory kan je niet alleen upcycled producten kopen, maar ook naar wens laten maken met jouw eigen ‘afval’! Zo kan je een meubelstuk of accessoire langs brengen wat ze met een vleugje creatieve input omtoveren naar een eindproduct naar jouw smaak. Bezoek de winkel in Hoofddorp!

Aslin

Partybag gemaakt uit gerecyclede frisdranklipjes

Astrid van der Linden gebruikt een ongebruikelijk stukje ‘afval’ voor haar producten: frisdranklipjes! Een boel geduld zal ze nodig hebben om de stapels lipjes om te toveren zo’n gaaf product, en het is het zeker waard. Zo maakt Astrid unieke sieraden van de lipjes, maar ook hele tasjes, lampen en riemen. Voel je je geïnspireerd? Koop dan de benodigde onderdelen op haar webshop en ga zelf aan de slag! Ook verkoopt ze artikelen gemaakt van oude banners, zoals sport-, boodschap- en strandtassen!

iamoo

De shopper van iamoo gemaakt van oude springkussens

Ben/was jij ook zo’n fan van springkussens?! Je kunt nu een geupcyclede tas kopen gemaakt van het stevige, kleurrijke, waterafstotende plastic van oude springkastelen! iamoo produceert tassen en accessoires in Nederland van gerecyclede en upcyclede materialen. De designs zijn zo veel mogelijk circulair, door vorm te geven met zo min mogelijk afval, producten te ontwerpen met een lange levensduur en het afval wat ze wel creëren, ook weer te gebruiken voor de kleinere details.

Workshops over upcyclen

Heb je zin om zelf aan de slag te gaan, en jouw afval om te toveren tot nieuwe, unieke producten? Niet bij iedereen is de creatieve workflow zo vanzelfsprekend, of misschien beschik je nog niet over de vaardigheden om je eigen meubels of sieraden te maken. Gelukkig zijn er vele bedrijven die workshops geven om hun kennis te delen! Zodat jij in de toekomst gemakkelijk een project op eigen benen kan beginnen.

The Upcycle

Wat ga je maken?

Upcycle oorbellen van fietsbanden, maak een riem van een oude fietsband of creëer je eigen schrift van oude plastic tasjes

Hoe lang duurt de workshop en hoeveel kost het?

De workshops duren elk tussen de 1-3 uur, dit ligt aan de workshop

Waar kan ik the Upcycle vinden?

Je vindt the Upcycle Store in hartje Amsterdam

Wat voor bedrijf is het?

We hebben hierboven the Upcycle uitgelicht met hun gave collectie aan unieke, creatieve producten. The Upcycle is een online winkel maar ze hebben ook een fysieke winkel met nog veel meer producten dan dat je online kunt vinden. Ze verkopen hun eigen producten en van andere Nederlandse upcycling bedrijven, en runnen verschillende projecten over afval vermindering en transformatie.

Studio Boterkoek

Wat ga je maken?

Upcycle een (eigen) houten meubel, maak sierraden van oude fietsbanden, of restyle een schoolstoeltje met je kind (op aanvraag)

Hoe lang duurt de workshop en hoeveel kost het?

De meubel workshop duurt rond de 4 uur en wordt elke eerste zaterdag van de maand gegeven of op aanvraag. De prijs is 75 euro p.p. inclusief je meubel, koffie of thee met iets lekkers en alle materialen. Als je je eigen meubel meeneemt kost de workshop 60 euro. De sierraden workshop duurt rond de 2-2.5 uur en wordt elke tweede zaterdag van de maand gegeven. Hij kost 40 euro inclusief alle materialen en koffie of thee met iets lekkers.

Waar kan ik Studio Boterkoek vinden?

De Studio is gevestigd in Amsterdam op de hoek van de Haarlemmerweg

Wat voor bedrijf is het?

Studio Boterkoek is een creatief collectief dat werkt met verschillende materialen en objecten uit ons dagelijks leven. Ze verzorgen verschillende workshops, verwerken oude materialen en objecten tot nieuwe unieke projecten en werken aan verschillende opdrachten.

Buurman Rotterdam

Wat ga je maken?

Bij Buurman Rotterdam bieden ze wel 12 verschillende workshops aan! Van morsbakken en kruidentuintjes tot meubels en loungebanken. De materialen die je gaat gebruiken zijn allemaal hergebruikt hout, zoals bijvoorbeeld een oude deur!

Hoe lang duurt de workshop en hoeveel kost het?

Sommige workshops duren een halve dag en andere een hele dag. Een halve dag kost 55 euro, een hele dag 95. Als je met z’n tweeën aan één product gaat werken krijgt de 2e persoon 50% korting!

Waar kan ik Buurman Rotterdam vinden?

De locatie van de werkplaats is op de Keilewerf in Rotterdam.

Wat voor bedrijf is het?

Bij Buurman Rotterdam komen meubelmakers, kunstenaars en architecten samen om hergebruiken het nieuwe normaal te maken. Op de webshop bestel je bouwpakketten van hergebruikt materiaal waar je zelf mee aan de slag kunt gaan, of koop oud (stads)hout en andere materialen. De werkplaats wordt gebruikt om o.a. workshops en cursussen te geven over meubels maken, maar wordt ook aangeboden als open werkplaats met of zonder begeleiding. De perfecte plek dus om vaardigheden te leren en zelf te kunnen bouwen!

Maison 7

Bij Maison 7 in Rotterdam bieden ze geen speciale upcycling workshops aan, maar wel begeleiding voor het restylen en/of upcyclen van jouw meubels! Niet alleen geeft oprichter Indira je advies en deelt ze haar kennis, ook kan je de professionele machines gebruiken, de ruimte gebruiken om je project te laten staan en biedt ze koffie en thee aan. Voor 12,50 per uur kun je hiervoor bij haar terecht. Wil je wel je meubel opknappen maar wil je het niet zelf doen? Dan doet Indira dit graag voor je! Indira verkoopt daarnaast ook haar eigen upcyclede meubels en geeft vintage speelgoed een tweede leven.


Jurk van oude melkpakken van Artak

Voel je je al een beetje geïnspireerd en heb je zin om zelf aan de slag te gaan? Elk stapje helpt! Voor meer inspiratie voor wat voor materialen je kunt gebruiken om nieuwe producten te ontwikkelen kan je ook eens een kijkje nemen bij de kunst van Artak, check de website zelfmaak-ideetjes.nl of volg de instagram accounts @upcyclethat, @upcyclerlife en @upcyclethathome!

Komende thema’s

* Easy peasy plantaardige alternatieven
* Verantwoorde elektronica

Wil je ons tips geven over de komende onderwerpen? Of is er een onderwerp waar je graag meer over wilt weten? Stuur dan een mailtje naar Dennis@klooker.com

Check onze lopende kortingen.

Ga naar de kortingspagina!

Smyle, excellent toothpaste without the waste

Geschreven in september 2020


Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

Dennis, de oprichter van Klooker, is een nieuwe duurzame onderneming gestart. Smyle. Bij Smyle maken ze tandpasta tabletten. Dat is gewoon goede tandpasta, lekker fris met alleen maar natuurlijke ingrediënten. En zonder de plastic tubes, micro-plastics en ‘harsh chemicals’ die ons milieu belasten. Hoog tijd om hem wat vragen te stellen! 

Hee Dennis! Wij vinden de tandpasta tabletten van Smyle natuurlijk een super idee! Maar hoe ben je hier eigenlijk op gekomen? Je gooide je lege tandpastatube bij het plastic afval, en toen ging het lichtje branden? Of hoe ging dat? 

‘Via Klooker kwam ik met de oprichter/eigenaren van TheBambooBrushSociety en De Betere Wereld in contact. Wij delen de missie om de wereld plastic-vrij te maken. En waar beter te beginnen dan in de badkamer, waar het er letterlijk vol mee staat! 

De tandpasta markt drijft letterlijk op plastic tubes, die ook nog eens niet recyclebaar zijn. En we poetsen op de ‘automatische piloot’ tweemaal daags met tandpasta die veelal micro-plastics en ‘harsh chemicals’ bevatten.

In ons team zit ervaring met natuurlijke tandpasta’s en bamboe tandenborstels, dus hier konden we snel een impact maken.’

Dus zo was het idee van tandpasta tabletten geboren. Maar hoe hebben jullie toen een tabletje kunnen ontwikkelen dat net zo goed werkt als tandpasta? En zonder schadelijke stoffen? Daar moet heel wat onderzoek in zijn gegaan? 

‘Dat klopt. Dat ging niet vanzelf. We hebben veel tijd gestopt in research en het vinden van een partner die dit met ons kan ontwikkelen, tandartsen die met ons meedenken, het Academisch Centrum voor Tandheelkunde Amsterdam die met ons meetest, het testen met verpakkingsmaterialen etc. 

Al met al is daar nu onze eerste Brush Mint uitgekomen, met èn zonder fluoride. Ze worden CO2 neutraal thuisbezorgd via brievenbuspost in een eenmalig verstuurd glazen flesje, dat je middels papieren sachets met Brush Mints eindeloos kunt navullen. 

Meer dan 55% van de mensen die het gebruikt hebben geven het een 8-9 of 10! Daar zijn we super blij mee.’

Wat zijn verder jullie plannen met Smyle? We zagen iets langskomen over het doel om 1 miljoen tubes te besparen? 

‘De tandpastamarkt is niet duurzaam en al decennialang niet in beweging. Er wordt niet nagedacht over de consequenties van wat er geproduceerd wordt.

In Nederland en Europa worden plastic tubes vaak verbrand of ze verdwijnen in vuilnishopen. Buiten Europa verdwijnen ze vaak in onze oceanen, meer dan 1.5 miljard tubes per jaar!

Daarnaast wordt ongeveer 25% van de tandpasta ook verspild, doordat het achterblijft in de tubes en we er teveel van gebruiken, opgevoed als we zijn door marketing campagnes met volle klodders tandpasta op onze tandenborstels. Aan een erwtje heb je genoeg.

Tandpasta met ‘harsh chemicals’ als SLS en micro-plastics belasten daarbij ook nog eens extra onszelf en het milieu.

Wij gaan dit veranderen. Wij teamen daarvoor met tandartsorganisaties en organisaties die onze missie ondersteunen als Urgenda en de ASN bank in een campagne om zo snel mogelijk 1 miljoen tubes te ‘besparen’. 

Van daaruit groeien we zo snel mogelijk door met nieuwe smaken en soorten tandpastatabletten om de tandpastamarkt structureel wereldwijd te ‘disrupten’ en te verduurzamen.’


Bij Smyle kun je voor €5,99 per maand een abonnement nemen, waarbij je elke 4 maanden 250 Brush Mints thuisbezorgd krijgt. Zo zit je nooit zonder! Daarnaast zijn er in de webshop ook verschillende starter kits, met glazen bewaarfles, en losse verpakkingen verkrijgbaar. De Brush Mints van Smyle zijn zowel met, als zonder fluoride te bestellen. Over de voor- en nadelen van fluoride schreven we in dit artikel.

Als je Brush Mints besteld bij Smyle worden de tubes tandpasta die je bespaard automatisch opgeteld bij de teller op bespaar1miljoentubes.nl . Zo help je mee met het behalen van de doelstelling van 1 miljoen tubes.

Korting bij Smyle!

Doe jij ook mee? Als lid van de Klooker community krijg je daarbij een speciale korting van 25% met de kortingscode SMYLEMETKLOOKER25%, die je HIER kunt gebruiken.

Komende thema’s

* De veelzijdigheid van paddenstoelen
* Een duurzame bruiloft

Wil je ons tips geven over de komende onderwerpen? Of is er een onderwerp waar je graag meer over wilt weten? Stuur dan een mailtje naar Dennis@klooker.com

Check onze lopende kortingen.

Ga naar de kortingspagina!

Duurzaam drinkwater: uit de kraan

Geschreven in juli 2019.


Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.


Plat of bruis?

Of je nu kraanwater drinkt met prik of zonder prik, het is sowieso beter voor het milieu dan het in plastic omhulde alternatief. Wij Nederlanders mogen ons in onze handjes knijpen met ons chique kraanwater zonder chloorsmaak. De kwaliteit van ons drinkwater en waterleidingsysteem maakt het lekker makkelijk en goedkoop om het meest milieuvriendelijke drankje te drinken dat er is: kraanwater.

Nu de SodaStream en aanverwanten steeds meer hun intrede doen in de Hollandse huishoudens, lijkt ook koolzuurhoudend water een duurzamer drankje. Geen gezeul met plastic flessen, maar gewoon kraanwater tappen en je eigen bubbels toevoegen. Het zou 2800 plastic wegwerpflessen schelen in een gemiddeld Nederlands huishouden, aldus SodaStream. Prachtige getallen, maar is het echt zo duurzaam? We kijken naar de impact van verschillende soorten drinkwater, zodat jij straks zelf bepaalt hoe je milieubewust hydrateert.


KRAANWATER

Kraan of fles?

De kwaliteit van Nederlands kraanwater gaat regelmatig boven die van voorverpakt mineraalwater of bronwater. Sterker nog: de regels voor kraanwater zijn strenger dan die voor mineraalwater, waardoor niet al het mineraalwater voldoet aan de norm voor kraanwater. Mineraalwater kan bijvoorbeeld veel zouter zijn dan goed is. Het kwaliteit van ons kraanwater wordt erg streng bewaakt, kraanwater wordt zelfs sterker gecontroleerd dan voedingsmiddelen in Nederland. De énige reden waarom je water uit een pak zou drinken in plaats van uit de kraan, is als je een baby bent in een huis met loden waterpijpen (wat al bijna niet meer voorkomt in NL). Voor zuigelingen kan de hoeveelheid lood namelijk schadelijk zijn, maar voor ‘grote mensen’ zoals wij is er niets aan de hand.

Waar komt ons kraanwater vandaan?

Lekker uit de buurt, opgepompt uit de grond of uit oppervlaktewater. Grondwater is van nature gefilterd door zand- en kleilagen en hierdoor al erg schoon. Oppervlaktewater heeft wat meer zuivering nodig door de aanwezige gifstoffen. Het wordt gezeefd en gezuiverd door zand, filters en UV-licht. Het schone water wordt uiteindelijk naar ons huis getransporteerd via een netwerk aan waterleidingen.

Ons waternetwerk is buitengewoon goed en lekt vrijwel niet. Ziekteverwekkende bacteriën maken daardoor geen schijn van kans om via lekkages in ons zuivere drinkwater te komen. Ons water is schoon, veilig en lokaal.

Bron: Rijksoverheid

Kraanwater en het milieu

Bron: beschermjedrinkwater.nl

Kraantjeswater krijg je niet helemaal zonder offers. Het winnen, de transport en het filterproces kosten allemaal energie. Maar ten opzichte van mineraal- of bronwater, dat van heinde en verre moet komen, is deze verbruikte energie verwaarloosbaar. Bovendien gebruiken Nederlandse waterbedrijven bijna altijd duurzame energie.

Bovendien daalt het grondwaterpeil door het winnen van grondwater, en dat veroorzaakt een snellere verdroging van natuurgebieden. Schoon water heeft dus altijd een voetprint, maar de totale klimaatbelasting van een liter kraanwater is vele malen lager dan die van voorverpakt water. Even ter vergelijking: voor een grote plastic fles met statiegeld is de klimaatbelasting 30 keer hoger dan voor kraanwater. Glazen wegwerpflesjes geven de zwaarste belasting voor het klimaat. Die zijn, met betrekking tot transport, tot wel 1.300 keer belastender vanwege hun gewicht.

Extra filters

Een beetje een open deur, maar het fijne aan goede waterzuivering, is dat het water goed gezuiverd wordt. Er zijn diverse soorten waterfilters te koop, elk met een andere gezondheidsclaim, maar in ons land zijn die niet echt nodig volgens Milieu Centraal. Ons water wordt meer dan zorgvuldig schoongemaakt en is al zuiver genoeg. Als je zo’n extra filter niet tijdig vervangt, verslechtert het zelfs je drinkwater, omdat het een lekker broedplaatsje wordt voor allerlei bacteriën.

Vervuiling

Bron: beschermjedrinkwater.nl

Maar schoon drinkwater is ook in Nederland niet altijd vanzelfsprekend. Omdat 60% van ons drinkwater uit grondwater bestaat, heeft een vervuilde bodem invloed op het drinkwater. Industriële vervuiling en overbemesting komen in het water terecht, met alle gevolgen van dien.

Er zijn al plekken in Nederland waar de vervuiling zich meer dan 30 meter onder de grond bevindt. Dat water kan daardoor niet meer gebruikt worden als drinkwater. Gelukkig worden er maatregelen getroffen tegen bijvoorbeeld gewasbeschermingsmiddelen. Daardoor is de milieubelasting tussen 2000 en 2010 al met 90 procent afgenomen. Maar goed ook, want we moeten ons drinkwater koesteren!

Medicijnresten

Door de vergrijzing komen er steeds meer medicijnresten in ons afvalwater terecht. Er wordt nu 30 miljoen geïnvesteerd in verbeterde zuivering van het afvalwater, om te voorkomen dat de medicijnen straks in ons oppervlaktewater terechtkomen. Daar komt immers 40% van ons drinkwater vandaan. Op dit moment is het helaas al het geval dat er sporen van medicijnen in drinkwater zitten, maar je moet het equivalent aan een zwembad kraanwater per dag drinken om effect te merken.


BUBBELWATER

DIY bubbles

Bron: SodaStream NL

Je hoeft niet meer te kiezen tussen kraanwater of prikwater. Je kunt het gewoon combineren en zelf je kraanwater laten bubbelen. SodaStream is het bekendste merk dat hier apparaten voor biedt en claimt 2.800 plastic flessen per huishouden te voorkomen.

Of het daadwerkelijk zoveel is weten we niet, maar dát het scheelt weten we wel. Er worden echt te veel flessen weggegooid na één keer gebruik. De grote PET-flessen met statiegeld worden nog gerecycled, maar de kleine flesjes belanden vaak gewoon in de prullenbak. Voorkomen is beter dan recyclen, dus ten opzichte van bruiswater uit flessen is een bruiswater apparaat vele malen minder belastend en al gauw beter voor het milieu.

Koolzuurgas = CO2

Wij hebben het steeds over CO2-uitstoot en climate change, maar die CO2, heet ook wel koolzuurgas en maakt de bubbels in je drankje. Zodra je de koolstofdioxide (CO2) met water (H2O) mengt, krijg je H2CO3: bruiswater. De CO2 wordt gelukkig niet speciaal gemaakt voor die bubbels, maar is een restproduct uit de industrie. Bovendien is de hoeveelheid gas die vervliegt bij het drinken verwaarloosbaar. Geen zorgen over extra uitstoot dus, dat scheelt.

Transport

Bron: KRNWTR

Van Sodastream weten we dat de lege koolzuurflessen steeds opnieuw worden bijgevuld. Bij Blokker kun je bijvoorbeeld je lege fles inwisselen voor statiegeld. Die flessen moeten wel steeds van en naar de fabrikant, wat absoluut CO2-uitstoot oplevert.

De productie van de apparaten vindt plaats in Israel en China, het bijvullen van de CO2-cilinders gewoon in Nederland. Aan het einde van de streep is er relatief weinig transport nodig voor je SodaStream bubbelwater, vergeleken met de afgelegde afstanden van flessen Spa Rood of Evian.

Productie

Over de impact van de productie van apparaten voor bruiswater hebben we weinig informatie kunnen vinden. Dat dit voor SodaStream plaatsvindt in onder andere China belooft niet al te veel goeds, maar we willen daar niet te snel conclusies uit trekken. SodaStream heeft op het moment van schrijven nog niet gereageerd op deze vraag, maar we denken dat zelfs de productietraces niet opwegen tegen de totale plastic waste en transportkosten van water in flessen. Hopelijk kunnen we daar gauw meer over vertellen!


Op kraanwater missie

Het zou zo logisch zijn dat iedereen kraanwater drinkt in plaats van mineraal- of bronwater uit de supermarkt. Maar zo is het nog niet. Er is echt nog veel winst te behalen. Gelukkig zijn er veel initiatieven die vechten voor kraanwater als alternatief voor voorverpakt water.

Join The Pipe

Deze community van kraanwaterdrinkers droomt van drinkwater voor iedereen op deze wereld. Ze werken aan watertappunten van Afrika tot Nederland, maken herbruikbare waterflessen en strijden hard tegen de plastic soep. Weg met de plastic wegwerpfles, hoera voor kraanwater!

Kraanwater in herbruikbare flessen van Join the Pipe

95% van de plastic soep komt uit Azië en Afrika, dus daar moet ter plekke wat aan gebeuren. Join The Pipe doet dat met watertappunten, plastic opruim projecten en voorlichting. En wij kunnen daar mee helpen! Heb je bijvoorbeeld de City Water flessen al bij de Albert Heijn to go gezien? Die zijn gevuld met lokaal getapt kraanwater en helpen de projecten over de hele wereld te financieren. Een goede aankoop dus, en lekker lokaal gevuld. Winning!

Bron: Join The Pipe

KRNWTR

Het begon ooit met twee vrienden en de verkoop van waterflessen, maar inmiddels is KRNWTR uitgegroeid tot een sociale onderneming die vecht voor kraanwater voor bedrijven, horeca en scholen.

Duurzaam kraanwater drinken - Klooker

Hoe? Met watertappunten die verpakt bronwater totaal onnodig maken. Bruisend, gekoeld, plat, you name it, bij KRNWTR komt het overal uit de kraan.

Superleuk: je kunt de missie voor kraanwater helpen en zelf €100 euro verdienen! Tip KRNWTR over plekken die nu nog zo’n plastic bronwaterkoeler hebben. Misschien staat er door jou binnenkort een watertappunt dat géén onnodig plastic en transport kost!

€ 2,50 korting op de RVS KRNWTR flessen

(Exclusief de ‘buitenbeentjes flessen’)
Vind de code op onze kortingspagina. Klik hier.
Geldig tot 21 september.


Check alle andere lopende kortingen op onze kortingspagina!

Naar alle lopende kortingen

Tips ‘n tricks voor het recyclen van je afval

Tips 'n tricks voor het recyclen van je afval.

Geschreven in 2019.


Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.


AFVAL SCHEIDEN

Wij produceren allemaal dagelijks afval, de ene persoon wat meer dan de ander. Gemiddeld wordt er per jaar per persoon meer dan 500kg afval geproduceerd. Dat is veel he? Gelukkig kun je van deze 500kg zo’n 70% scheiden. 

Uit een onderzoek van Radar blijkt dat 83% van de mensen (35.000 deelnemers) het belangrijk vindt om afval te scheiden en dat zelfs 98% van deze 35.000 deelnemers aan het onderzoek dit ook daadwerkelijk doet. 95% van de deelnemers gooit papier gescheiden weg, 91% glas, 82% chemisch afval, 80% plastic, 77% elektrische apparaten, 76% GFT en 75% textiel.

Waarom het scheiden van afval zo belangrijk is en hoe je dit correct doet? Dat leggen we hieronder in deze weekly mailing uit met aan het einde nog leuke tips en een DIY om afval scheiden leuker te maken. In april verschijnt er een topic mailing speciaal over het recyclen van plastic en in mei eentje over het recyclen van kleding.


HET BELANG VAN AFVAL SCHEIDEN

Het sorteren van plastic dopjes op kleur voor het recyclen ervan.

Het scheiden van afval is zeer belangrijk. Het helpt bij het verzamelen van gelijksoortige materialen en zo kan het weer worden gerecycled en hergebruikt. Heel circulair. Niet goed scheiden is minder recycling en hergebruik. Simpel.

Op deze manier sparen we niet alleen het milieu maar ook:

  • Minder verbranding van restafval
  • Minder CO2 uitstoot
  • Minder energie en water verbruik
  • Besparing van grondstoffen
  • Besparing van geld
  • Vergroting betrokkenheid samenleving bij verduurzaming

Als mensen zelf afval scheiden wordt dit bronscheiding genoemd. Als er door machines wordt gescheiden, dan wordt dit nascheiding genoemd. En er is best discussie tussen welke de beste van de twee is. Vaak kun je met nascheiding bv beter blik of plastic scheiden. Maar voor papier geldt dit weer niet.

De hoeveelheid ruimte die inwoners soms vrij moeten maken in hun tuin voor meerdere containers is daarbij – naast de extra moeite- een terugkerende kwestie. Uit enquêtes van De afvalspiegel blijkt dat mensen met ruimere percelen – logischerwijs – open staan voor meerdere containers.

Meer inzicht in de kosten van bron- of nascheiding maakt het voor gemeenten makkelijker om de knoop door te hakken om bron- of nascheiding te hanteren. Dit inzicht ontbreekt nu nog, want onderzoek naar de kostenvergelijking is nog steeds gaande. In de loop van 2019 worden de resultaten bekend.

Wel is al duidelijk dat de kosten per gebied gaan verschillen. In een landelijk gebied waar relatief veel ruimte is, is bronscheiding waarschijnlijk goedkoper. Het is daar relatief eenvoudig om het in te zamelen. Maar in stedelijke gebieden met veel hoogbouw kan nascheiding meer kosteneffectief zijn. Daar is het moeilijker om de infrastructuur te organiseren voor het ophalen aan huis.

Waarschijnlijk wordt het dus een combi van de twee. Wij focussen ons hier meer op bronscheiding, omdat dit iets is waar je als consument zelf iets aan kan bijdragen. Wil je meer nascheiding, kies dan op de partij die dat in jouw gemeente voorstaat.


WAT KAN ER WORDEN GESCHEIDEN

GFT afval: In Nederland produceren we jaarlijks 1,3 miljoen ton GFT afval. Wanneer gft afval gescheiden wordt ingeleverd is dit geen afval meer, maar een grondstof die de basis vormt voor compost of via vergisting wordt omgezet in biogas. Dit gebeurd bij composteer bedrijven die verspreid liggen door heel Nederland.

In de meeste gemeenten wordt gft verzameld om compost van te maken. Compost is een natuurlijke voedingsstof die wordt gebruikt als bodemverbeteraar in de land- en tuinbouw. Het afval wordt in gesloten installaties gecomposteerd, na 6 tot 7 weken is de compost klaar voor gebruik. Eenderde van de ingezamelde compost wordt eerst vergist waardoor er biogas ontstaat, dit wordt weer gebruikt als energie voor het verwarmen van huizen bijvoorbeeld.

Papier en karton:De houtvezel is de belangrijkste grondstof voor papier en karton. Houtvezels kunnen worden verkregen uit o.a. oud papier. 85% van het in Nederland gemaakte papier en karton bestaat uit oud papier. Dat is een leuk weetje!

Het oud papier wordt gesorteerd en vervolgens opgelost in water, hierdoor ontstaat een vezelbrij. Met behulp van verschillende zeeftechnieken wordt vervuiling zoals paperclips, nietjes, plakband of zelfs zand uit deze brij gehaald. Als het nodig is voor het eindproduct wordt ook de drukinkt verwijderd. Dit gebeurd door flotatie, inktresten worden d.m.v. opstijgende luchtbellen aan de oppervlakte gebracht.

Vervolgens wordt er nieuw papier of karton van gemaakt. De houtvezel kan tot wel zeven keer worden hergebruikt!

Glas: Het glas dat in de glasbak belandt wordt hergebruikt door glasfabrieken. Zij maken van glasscherven nieuw glas. Daar vindt de omslag plaats van afval naar grondstof. Glas blijft altijd een grondstof voor de productie van nieuwe glazen flessen en potjes. Het behoudt zijn kwaliteit en puurheid, glas wordt nooit afval.

In Nederland bestaan er twee bedrijven die zich bezig houden met het recyclen van glas tot grondstof, Maltha Glasrecycling en Van Tuijl Glasrecycling. Bij deze bedrijven worden eerst handmatig grote stukken vervuiling eruit gehaald, voornamelijk plastic en aardewerk. Metalen doppen worden met magneten verwijderd. Vervolgens wordt met een machine de resterende vervuiling verwijderd (steen, porselein, kurk en etiketten). Bij het proces wordt geen water gebruikt.

De scherven worden 8 weken opgeslagen zodat alle resten van voeding en drank verdwijnen. Glasfabrieken smelten de scherven vervolgens om er nieuwe flessen en potjes van te maken. En zo begint de cyclus weer opnieuw, mits je het glas natuurlijk wel naar de glasbak brengt.

Batterijen:Wanneer de batterijen worden ingeleverd bij een van de ruim 24.000 inleverpunten in Nederland, worden ze opgehaald door STIBAT. Deze lege batterijen worden dan naar het sorteercentrum in Lelystad gebracht waar de batterijen worden gesorteerd op chemische samenstelling. Dit sorteren van de batterijen wordt gedaan door mensen.

De gesorteerde batterijen worden naar verschillende recyclers door heel Europa gebracht. Zij verpulveren de batterijen waarna ze in een vacuüm oven gaan op 850 graden. Hieruit worden grondstoffen gewonnen zoals lood, zink en mangaan die weer worden gebruikt voor het maken van nieuwe producten. Denk hierbij aan bijvoorbeeld messen, pannen of fietsen.

Elektrische apparaten: De materialen van oude apparaten kunnen goed gerecycled worden (zoals staal, aluminium, kunststof en glas). Schadelijke stoffen zoals in koelkasten bijvoorbeeld worden apart verwerkt zodat ze niet in het milieu terecht komen. Het recyclen zorgt dus voor een vermindering in CO2 uitstoot. Zo wordt ook voorkomen dat elektrische apparaten in het illegale circuit komen in landen zoals Afrika en Azië.

Een goed voorbeeld is WeCycle, zij zamelen alle ‘e-waste’ (= elektrische apparaten) in, demonteren ze en zorgen dat de materialen opnieuw gebruikt worden.

Restafval: Afval dat je niet gescheiden kunt inleveren, gaat bij het restafval. Dit zijn bijvoorbeeld luiers, koffiecupjes of chipszakken maar ook theezakjes en botjes en vleesresten.

Een overvolle vuilcontainer met restafval.

Het restafval wordt naar een van de 13 afvalenergiecentrales gebracht in Nederland en wordt daar dus verbrand. Dit levert weer stroom en warmte op. Bij het verbranden van dit afval ontstaan rookgassen die worden gezuiverd voordat ze de schoorsteen ingaan.

De afval centrales produceren ongeveer 3,5 miljard kWh elektriciteit. Zo’n 80% van deze elektriciteit kan aan het stroomnet geleverd worden, dat is genoeg om ongeveer 750.000 huishoudens van stroom te voorzien. Het as dat overblijft na het verbranden wordt deels als vulmiddel gebruikt voor asfalt. 

Restafval levert dus weliswaar energie op, maar het scheiden van afval blijft toch altijd beter. Gescheiden afval kan gerecycled worden en zo wordt weer grondstof gecreëerd voor nieuwe producten.  

Benieuwd waar al het afval naartoe gaat? Klik dan hier voor een overzicht van Milieu Centraal.

Het scheiden van plastic & textiel behandelen we, zoals gezegd, in onze volgende Topic Mailings.


AFVAL SCHEIDEN KAN NOG BETER

Uit het onderzoek van Radar bleek ook dat 2% helemaal niets doet aan afval scheiding en 51% gaf aan niet al het afval te scheiden. Waarom niet iedereen al het afval scheidt?

  1. 28% gaf aan dat hun gemeente geen afvalscheiding aanbood
  2. 21% gaf aan geen plek te hebben in huis om afval te scheiden
  3. 16% gaf aan dat het inzamelpunt te ver weg was
  4. 15% gaf aan het scheiden van afval te veel moeite te vinden
  5. 13% gaf aan dat het scheiden van afval te veel troep met zich meebrengt
  6. 13% gaf aan dat ze niet geloven in het scheiden van afval

Zo is het dus moeilijk in steden, bijvoorbeeld Amsterdam om GFT-afval in te leveren. Er worden namelijk geen mogelijkheden voor geboden. Hier is gelukkig wel een alternatief voor gekomen, wormenhotels. Hier kun je gemakkelijk je GFT-afval achterlaten en de hotelgasten smullen vervolgens van jouw afval. De wormenpoep is dus rijke compost die je weer kunt gebruiken in jouw (moes)tuin.

Heb jij nog geen wormenhotel bij jou in de buurt? Check dan hier hoe je dat doet. Ook kun je bij dit bedrijf terecht voor het aanvragen van zo’n hotel of gewoon bij je gemeente.

Ook wordt er gewerkt om technologisch betere afvalsystemen om het scheiden van afval nog gemakkelijker te maken, dit is vooral interessant voor de steden. Waar nu meerdere afvalzuilen voor verschillende soorten afval nodig zijn, is met deze nieuwe technologie maar een ‘slimme zuil’ nodig. In deze afvalbak/zuil zit namelijk een camera met kleurendetectie.

De verschillende soorten afval worden in verschillende zakken gedaan. Zoals bijvoorbeeld groen voor GFT afval, de camera herkent de kleur en brengt het afval zo naar de correcte afvalstroom. Dit willen de makers zelfs aansluiten op een app, waardoor je precies het afval en scheidingspercentage van een huishouden of persoon kunt bijhouden. Hiervoor kan het huidige systeem wat al in plaats is in steden gebruikt worden met wat aanpassingen.

Het scheiden van afval zal dus minder moeite kosten en interessanter worden omdat je ook je eigen score kunt bijhouden. Benieuwd naar nog meer innovaties? Lees dan dit artikel.

Wil je graag wat meer simpele tips om afvalscheiding te vergemakkelijken? Blijf dan lezen….

EFFECTIEF AFVAL SCHEIDEN

Flextrash

Flextrash prullenbak in het bos, altijd makkelijk mee op pad!

Een prullenbak om netjes je afval in te gooien is lang niet altijd binnen handbereik. Best gek, als je bedenkt dat er in Nederland zo’n 50 miljoen kilo afval per jaar in de natuur verdwijnt. Een bananenschil doet er zo’n twee maanden over om te vergaan, een koffiebekertje een half jaar, een aluminium blikje vergaat nooit. Tot de grote verbazing van o.a. Bas Fillipini was de prullenbak vaak nergens te bekennen. Zo ontstond het idee voor Flextrash, met een enthousiast team ontwikkelden ze afvaloplossingen die passen in een wereld die steeds mobieler wordt. Prullenbakken die met je meereizen!

Hoe vaak is je auto wel niet gevuld met bananenschillen, parkeerbonnetjes of plastic koffiebekers? Of wat dacht je van je bureau wat na een paar uurtjes werken omgetoverd is tot een kleine vuilnisbelt.

Naast het ontwikkelen van prullenbakken zijn ze bij Flextrash ook met verschillende sociaal toegespitste projecten bezig zoals eentje met ‘Nederland Schoon’ met betrekking tot zwerfafval.

Klinkt goed in onze oren!

  • ACTIE: Ontvang 10% korting bij een minimale besteding van €19.95.
  • Check de code op onze kortingspagina.
  • Deze code is geldig tot en met 31-03-2019.
Naar Flextrash
Logo Flextrash.

BinBang

BinBang afval scheidingsstation.

Dit is BinBang: Gemakkelijk afval scheiden in huis! Verbranden is eeuwig zonde! Daarom wilt BinBang zo veel mogelijk afval (grondstoffen!) uit de verbrandingsoven redden. Door afval te scheiden kunnen materialen hergebruikt worden en hoeft er minder uit de aarde gegraven te worden. Beter! 

Daarom maakt BinBang afval scheiden makkelijk en leuk voor iedereen. Één persoon die een leven lang goed afval scheid, kan alleen al meer dan 22.000 KG materialen redden. Moet je nagaan hoeveel impact we maken met de duizenden mensen, die samen met ons, thuis, op school, op kantoor en op vakantie afval scheiden!

Naar binbang
Logo Binbang.


Tips voor afvalscheiden

Een GFT-afval composthoop.
  1. Maak je eigen compost bak! Wanneer je zelf gaat composteren ben je ook nog eens milieuvriendelijker bezig want het GFT afval wordt niet vervoerd. Wel is het belangrijk dat je op de juiste manier composteert. Hoe je dat precies doet? Lees het hier en hier.
  2. Haal de prullenbak in de keuken weg. Hier gooi je namelijk gemakkelijk alles bij elkaar i.p.v. te scheiden.
  3. Maak in je garage of balkon verschillende bakken/emmers in verschillende kleuren. Voor elke kleur is een soort afval.
  4. Download de Recyclemanager app van Milieucentraal. Hierin kun je precies vinden waar de dichtstbijzijnde afval bak staat en wanneer wat wordt opgehaald in uw gemeente.
  5. De belangrijkste tip: maak minder afval. Maak bewustere keuzes wanneer je naar de supermarkt gaat (let op de verpakking van producten), zorg voor minder voedselverspilling en koop een drinkbeker en broodtrommel i.p.v. plastic bekertjes en zakjes te gebruiken.
  6. Afval scheiden doe je samen: betrek het hele gezin in dit proces. Zo leren je kinderen ook van jongs af aan dat het recyclen van afval belangrijk is en kun je elkaar er ook aan helpen herinneren.

Vind alle andere lopende kortingen HIER op het platform.


ONZE NIEUWE TOPIC MAILINGS!

MELD JE NU AAN VOOR TOPIC MAILINGS EN DUIK IN JE FAVORIETE DUURZAME ONDERWERP

Over welk duurzaam onderwerp zou jij gerichte emails willen ontvangen? Meld je nu aan en ontvang naast de standaard Klooker Mailing ook ongeveer 1 x per maand een mailing met nieuws, tips & tricks en producten gericht op één van de drie onderstaande topics.

Je hebt keuze uit 3 onderwerpen:

1.     Food Habits

2.     Duurzame Mode

3.     Plastic & Jezelf 

Meld je aan

Copyright © 2025 · Klooker on Genesis Framework · WordPress · Log in