Geschreven in juli 2019.

In Nederland zijn ze bekend als slippers, in Brazilië als chinelas, in Japan als zori, de Spanjaarden noemen ze chanclas en voor anderen staan ze weer bekend als Flip Flops. Deze naam is wereldwijd bekend en is afgeleid van het geluid dat ontstaat wanneer je op jouw Flip Flops loopt. De zomertijd komt er weer aan en dat betekent dus ook dat de flip flops oftewel slippers weer gedragen mogen en kunnen worden!

Slippers worden in Nederland alleen gedragen in de zomertijd maar wist je dat in India, China en Afrika de slipper de nummer 1 schoen is die wordt gedragen door de bevolking? Ook is dit de oudste en meest populaire vorm van schoeisel ter wereld. Dit brengt helaas ook problemen met zich mee.

Gezien de meeste slippers gemaakt zijn van plastic en dit natuurlijk een enorme impact heeft op ons milieu. Wat de impact precies is van dit zomeritem en welke alternatieven er al op de markt zijn, zullen we hieronder verder uitleggen. Natuurlijk hebben we ook weer een interessant weetje voor je en tips hoe ook jij deze zomer er duurzaam bij kunt lopen op jouw slippers! 

De impact van dit zomer item

Het grootste probleem met slippers ligt in de ontwikkelingslanden. Hier hebben mensen vaak geen geld om ander schoeisel te kopen en zijn ze vaak niet bekend met het recyclen van producten. Maar eerst, om een idee te krijgen van de hele slipper situatie, een aantal slipper feiten op een rijtje: 

• Wereldwijd kopen 3 miljard mensen per jaar slippers
• De wereldwijde slipper verkoop wordt geschat op 15 miljard euro per jaar, dat is meer dan de markt voor sneakers 
• Onderzoekers hebben tijdens een onderzoek op een onbewoond eiland in de Indische Oceaan ruim 30.000 items verzameld, 11.000 stuks waren slippers! 
• Een van de grootste oceaan vervuilers is polyurethaan van slippers en ander schoeisel. 
• Met een gemiddeld inkomen van € 2,- per dag, zijn teenslippers het enige soort schoeisel dat veel mensen in ontwikkelingslanden zich kunnen veroorloven.

De impact van slippers op het milieu hangt erg af van het gebruikte materiaal. Zo zijn er slippers gemaakt van plastic, rubber, katoen en leer. Dit, of een combinatie hiervan, zijn wel de meest voorkomende materialen. Wil je meer lezen over de impact van de productie van katoen en leer? Lees dan onze Topic Mailing: Sneakers. In deze mailing gaan we het hebben over de impact van de productie van plastic en rubberen slippers, en over de impact van slippers die in de natuur terecht komen.

Plastic en rubber slippers: van ruwe grondstof tot vuilnisbelt

Slippers worden veelal gemaakt van plastic en rubber, of een combinatie van die twee in de vorm van polyurethaan. In elk geval ligt de oorsprong bij het winnen van olie, met al zijn impacts op mens en milieu van dien.

Zoals vaak het geval bij mode producten, worden ook slippers op de fast fashion manier geproduceerd. Dit betekent dus veelal slechte werkomstandigheden en vaak weinig tot geen aandacht voor het milieu. Er worden bijvoorbeeld tijdens de productie van slippers vaak resten van de uitgesneden slippers weggegooid en deze komen op vuilnisbelten of in de natuur terecht. In beide gevallen is dit jammer omdat het materiaal makkelijk opnieuw verwerkt kan worden om meer slippers van te maken!

Omdat slippers het meeste gedragen worden in ontwikkelingslanden waar mensen geen geld hebben voor andere schoenen, worden ze vaak ook nog eens illegaal gesmokkeld om invoerrechten te omzeilen en zo geld te besparen. Dit wordt vaak gedaan met groot risico voor de persoon die de slippers de grens over smokkelt.

Wanneer de slippers uiteindelijk weer op de vuilnisbelt belanden, zijn er mensen die deze komst afwachten om het materiaal te verzamelen en te verkopen aan recycling bedrijven. Ook dit werk is fysiek veeleisend en er wordt vaak gevochten om de beste materialen te kunnen verzamelen.

Delen van het verhaal die we hierboven met je hebben gedeeld zullen slechts opgaan voor slippers die verkocht worden in ontwikkelingslanden, maar toch vinden wij dit een belangrijke realiteit over het leven van de slipper die we je willen meegeven. Hieronder zie je de ‘lifecycle’ van veel slippers en de route die ze afleggen.

Impact op het milieu van achtergelaten slippers

Katoen uit de slipper

Omdat katoen een textiel is gemaakt van plantaardige vezels, breekt het relatief snel af in de natuur. Katoen zou ongeveer even snel afbreken als voedsel of plantenresten op een vuilnisbelt. Ook al is dit veel sneller dan de meeste andere materialen, dan duurt het volgens onderzoek van Down2EarthMaterials als nog tussen de 1 en 5 maanden.

Voor de productie van katoen zijn natuurlijk wel veel grondstoffen gebruikt. Gooi je oude kleding en schoenen altijd in de textiel bak. 

Leer

Het kan tussen de 25 en 50 jaar duren voordat een leren product afgebroken is in de natuur. Dit komt door de specifieke behandeling die leer ondergaat. Hoe meer chemicaliën zijn gebruikt tijdens de verwerking van leer, hoe langer het duurt voor het leer om af te breken.

Plastic

Zoals we al vaker in mailings hebben gezegd: plastic vergaat nooit. Het blijft afbreken tot kleinere en kleinere stukjes. Slippers zijn een van de dingen die het meest gevonden worden tijdens het opruimen van stranden. Het materiaal breekt snel af waardoor het microplastic loslaat. In onze Topic Mailings: Plastic & Jezelf, kun je lezen over de verschillende impacts van plastics.

Rubber

Het wordt geschat dat rubber er meer dan 50 jaar over kan doen om af te breken. Omdat het zo lang duurt om af te breken en omdat er gevaarlijke stoffen vrijkomen bij het verbranden van rubber, wordt rubber meestal gerecycled.

Ontwikkelingen op het gebied van slippers

Gelukkig is de slipper markt al best een eind qua duurzame alternatieven! Hieronder kun je lezen over een aantal super creatieve alternatieven voor plastic en rubberen slippers. Wij vinden ze allemaal super gaaf!

1. Biologisch afbreekbare slippers

Amazonas Sandals heeft (naar het schijnt als eerste fabrikant ooit) biologisch afbreekbare slippers ontwikkeld. Dit vinden wij briljant! Als je de slippers weggooit, dan heeft deze slipper zichzelf na vijf jaar geheel biologisch afgebroken zonder enige schade aan het milieu. In vergelijking met een normale rubberen slipper is dat enorm veel sneller! 
 

Op de onderkant van de zool is het recycle symbool gedrukt, de slippers zijn namelijk samengesteld uit 100%  gerecycleerd materiaal. De binnenvoering is gemaakt van gerecycled textiel en pet flessen. Verder is jutte gebruikt voor het binding proces, dat is terug te zien in de zool. De buitenkant bestaat uit gerecycled rubber en de zool ook. Beide zijn helemaal vrij van chemische processen en de zool is dan ook 100% ecologisch.

2. Plakkies

Plakkies (Zuid-Afrikaans voor slippers) is een Nederlands slipper merk gemaakt van oude autobanden, opgezet door Jan Jansen en studenten van de TU Delft in samenwerking met stichting KidsRight. Zolen van autobanden zijn op zich geen nieuwe uitvinding. Maar de zool van Plakkies is gemaakt van autobanden afkomstig uit Zuid-Afrika, waar normaliter de oude autobanden massaal gedumpt en illegaal verbrand worden.

Plakkies heeft een verantwoorde slipperfabriek opgezet in de sloppenwijken van Durban, Zuid-Afrika. Deze is bewust opgezet in de sloppenwijk om werkgelegenheid te creëren voor de kansarme inwoners van deze wijk. De winst die het bedrijf maakt met de verkoop van deze unieke slippers gaat direct terug naar de gemeenschap in de vorm van locale projecten. Dat gebeurt onder andere in een samenwerking met KidsRights.

3. Suiker slippers

Na drie jaar in ontwikkeling gaat het Amerikaanse duurzame merk Allbirds binnenkort ook slippers verkopen! De slippers zien er net zo uit en voelen hetzelfde als de plastic/rubber slippers die je gewend bent, maar zijn gemaakt van suikerriet. Wat een gaaf idee! In de video hieronder leer je een beetje over hoe ze deze slippers maken:

Allbirds heeft de blueprint voor het maken van het suikerriet foam gedeeld met de wereld. Het recept is dus gratis beschikbaar voor iedereen die het wil gebruiken voor eigen producten in de toekomst! Allbirds heeft dit gedaan omdat ze willen dat dit duurzame materiaal het plastic en rubber gaat vervangen in de toekomst. Wij staan helemaal achter het delen van duurzame ideeën!

Allbirds verkoopt ook schoenen gemaakt van duurzaam wol en hout. Op hun website kan je bekijken hoe deze schoenen worden gemaakt. Op dit moment zijn Allbirds schoenen alleen nog in Engeland verkrijgbaar binnen de EU, maar ze zullen binnenkort ook in Nederland beschikbaar zijn! Dat zegt de sustainability manager van Allbirds, Hana Kajimura.

4. Slippers van algen

AlgenesisMaterials heeft slippers van algen ontwikkeld! Dit initiatief is opgezet door studenten van de universiteit in San Diego die het materiaal hebben ontwikkeld en hopen dat het op commerciële schaal kan worden geproduceerd en verkocht.

Het materiaal wordt gemaakt van biopolymeren. Dat zijn polymeren afkomstig van organismen zoals microben of planten. In het geval van Algenesis is het materiaal dus afkomstig van algen. Het doel is dat de slippers na gebruik gewoon in de eigen compostbak kunnen worden gegooid, waar ze makkelijk verteerd worden!

Op dit moment zijn de slippers dus nog niet te koop, maar wij zullen een oogje in het zeil houden en jullie informeren zodra ze op de markt komen! En of het private compost proces inderdaad genoeg is om deze slipper te composteren.

5. Fairtrade slippers van natuurrubber

De dames Holly en Heather uit de VS hebben samen het merk OLLI opgericht. Het zijn slippers gemaakt van natuur rubber, op een Fair Trade manier! Zoals we eerder in deze mailing hebben uitgelegd worden de meeste slippers tegenwoordig niet bepaald eerlijk geproduceerd. Met deze slippers hoef je je daar geen zorgen over te maken.

Het merk is ontstaan omdat ook zij zagen dat er een gebrek is aan slippers die geen schade aanrichten aan het milieu en de mensen die ze produceren. Holly en Heather hopen dat je hun merk beter wilt leren kennen, en een investering wilt maken in goede kwaliteit slippers die gemaakt zijn met respect voor mens en milieu!

Interessant

Ocean Sole

Gepassioneerd over oceanen, duurzaamheid en zich bewust van het belang van ecosystemen, pakt Ocean Sole vervuiling op stranden door o.a. teenslippers aan.

Hoe werkt Ocean Sole? De aangespoelde teenslippers worden verzameld en schoongemaakt door medewerkers van Ocean Sole. Vervolgens worden de teenslippers tot grote blokken gelijmd, waaruit het creatieve team van ambachtslieden de mooiste beelden houwt. Olifanten, giraffen, leeuwen, neushoorns en nog veel meer bekende dieren van de Afrikaanse savanne komen tot leven uit de teenslippers. Iedere Ocean Sole kunstenaar heeft zijn of haar eigen specialisme. De ene kunstenaar is bijvoorbeeld beter in het vormen van de allerkleinste modellen, terwijl de ander zich waagt aan de grootste creaties!

Ocean Sole draagt bij aan een oplossing voor drie lokale én mondiale issues die iedereen raken:

1. Het voorkomt en verhelpt vervuiling van land en zee door deze plastics

Ocean Sole verzamelt en verwerkt jaarlijks zo’n 400.000 teenslippers. Daarnaast creëert Ocean Sole meer bewustzijn onder de lokale bevolking door met de opbrengsten van de kunstwerken voorlichting te geven over vervuiling, recycling en andere recycle projecten te financieren.

2. Het creëert werkgelegenheid

Ocean Sole creëert werkgelegenheid. Kenia heeft het op vier na hoogste werkloosheidspercentage ter wereld, omstreeks 40 procent van de bevolking is werkloos. Daarvan is het overgrote gedeelte laag- of ongeschoold en ongeletterd. In Nairobi alleen al heeft Ocean Sole ongeveer 70 mensenwerk gebracht. Daarnaast is er een grote groep mensen die betaald worden voor het verzamelen van afgedankte teenslippers.

3. Het beperkt houtkap voor kunstwerken

Ocean Sole vermindert houtkap. Veel van de kunstenaars die werken voor Ocean Sole komen van stammen die bekend staan om hun houtsnijwerken. De houten beelden die zij produceerden kenden gretig aftrek onder andere toeristen. Door over te stappen op teenslippers als basismateriaal wordt de kap van tropisch hardhout in Kenia beperkt.

De kunstwerken van Ocean Sole vertellen een belangrijke boodschap over het belang van de bescherming van het zeemilieu. En door hun vrolijke kleuren toveren ze tegelijk een glimlach op het gezicht van vele mensen! Ocean Sole verzamelt en verwerkt jaarlijks zo’n 400.000 teenslippers.

Tips & Tricks

Waar let je op tijdens het kopen van een paar slippers en welke merken zijn ook echt duurzaam? Hieronder maken we je wegwijs zodat ook jij een paar duurzame slippers voor de zomer kunt aanschaffen. 

1. Let op keurmerken
Deze kunnen je helpen bewuste keuzes te maken. Een keurmerk vertelt je in één oogopslag of een slipper op een verantwoorde manier is geproduceerd. 

2. Let op de materialen
Waar zijn jouw slippers van gemaakt? Er zijn een hoop duurzame materialen op de markt tegenwoordig zoals o.a. leer alternatieven en natuurrubber. 

3. Het maakt natuurlijk uit of je één paar of 200 paar slippers in de kast hebt staan
Ook al zijn ze alle 200 duurzaam. Je kunt maar één paar slippers tegelijk aan, probeer dus te consuminderen en te variëren met 1 of 2 paar slippers i.p.v. meer. 

4. Investeer in goede kwaliteit
Dit is niet alleen beter voor het milieu, maar ook voor je voeten! Goedkope slippers geven geen steun en kunnen nare kwellen veroorzaken. Ze kunnen best tweedehands zijn, als het maar een goed paar slippers is die steun geeft aan je voeten en die lekker lang meegaan.