Geschreven in juni, 2021
Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten én tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.
Elke natuurliefhebber wordt er helemaal happy van om zo’n gave levende muur te zien, vol begroeiing, midden in de stad, toch?! Verticale tuinen, ook wel groene gevels of muurtuinen genoemd, zijn een schitterende manier om je woning en buurt te vergroenen en daarmee de balans tussen de mens en natuur langzaamaan te herstellen. Verticale tuinen zijn muren of andere sterk hellende oppervlakten, binnens- of buitenshuis, die begroeid zijn met planten, zoals klimplanten of mossen. Je ziet ze steeds vaker opduiken bij appartementencomplexen en bedrijfsgebouwen en worden helemaal hip onder groene architecten. Maar het is echt niet alleen aan de stadsplanners en bedrijven om gebouwen te vergroenen, iedereen kan een groene muur aanleggen!
In deze mailing leggen we alle belangrijke dingen uit over het concept van verticale tuinen, de verschillende soorten en maten die beschikbaar zijn, waarom verticale tuinen zoveel voordeel voor mens en omgeving bieden, hoe realistisch het installeren en onderhouden van een verticale tuin is, tips voor subsidies en wat je kunt doen als grote groene gevels lastig te realiseren zijn in jouw woning, bijvoorbeeld omdat je een woning huurt! Meteen aan de slag? Check de bedrijven die we aanbevelen om jouw verticale tuin te realiseren!
Ook hebben we in deze mailing een WINACTIE waarin je een pakket van BLOOM your message kunt winnen inclusief DIY bijenhotel om je (verticale) tuin op te fleuren (meedoen kan tot 2 juli 2021)!
Verticale tuinen in alle soorten en maten
Er zijn verschillende mogelijkheden om je muur te vergroenen, zowel binnen als buiten. Zo kunnen de planten direct vanuit de bodem (grondgebonden) omhoogklimmen met of zonder hulp (zoals met staaldraden, gaas, hout of een pergola) of ze kunnen in plantenbakken worden geplaatst op de grond. Ook is het mogelijk om een systeem te laten installeren zonder dat de planten in contact komen met de bodem, door de planten rechtstreeks op te hangen aan de muur in een module, bak of gevelpaneel gevuld met een substraat – ook wel een “Living Wall System” genoemd. Er zijn veel verschillende panelen en modules, zo kunnen de panelen gemaakt zijn van bijvoorbeeld hard kuststof of metalen platen, de modules kunnen bestaan uit kunststof doeken of zakken, en ook zijn er zelfdragende bouwelementen beschikbaar zoals een bak gemaakt van metsel of beton. In deze systemen waarin de planten niet in de bodem staan is een irrigatiesysteem wel van belang.
Niet alleen het soort systeem kan verschillen, maar uiteraard ook de soorten planten. De optimale plant voor jouw woning hangt af van de oriëntatie en ligging van het huis, omdat deze de hoeveelheid zon en wind beïnvloeden. Ook heeft het soort ondergrond, de hoogte van je gevel, de staat van het gevelwerk, hoe snel je wilt dat het groeit, en de hoeveel onderhoud die je bereid bent te steken in het gevelsysteem, invloed op de plant keuze.
Er zijn verschillende plantensoorten zoals de klimop en klimhortensia die zonder hulp kunnen klimmen omdat ze zelfklevende eigenschappen hebben, zoals zuipnapjes of hechtwortels. Planten die slingeren om andere planten of hulpstukken hebben wel klimhulp nodig, zoals blauweregen, druiven of clematis. Soorten plantjes die niet-grondgebonden zijn, zijn onder andere varens, grassen, mossen en (vet)kruiden. Groene muren zijn zeker niet gelimiteerd tot alleen buitengevels, maar het is ook mogelijk om binnen groene wanden aan te leggen.
Waarom groene gevels?
Niet alleen ziet het er geweldig en indrukwekkend uit voor je huis en het beeld van de wijk, maar ook geven groene gevels jou, je woning en de natuur veel voordelen. De planten zuiveren fijn stof en andere schadelijke stoffen uit de lucht, beschermen je muur tegen weersomstandigheden en verminderen wateroverlast. De plantjes vangen water op wat de afvoer vermindert en ook vertraagt, zodat het langer duurt voordat het water op de straat belandt. Zo bieden groene gevels een eenvoudige en duurzame manier om de grondwaterstand op peil te houden. Bovendien bieden groene gevels isolatie aan het gebouw; de planten koelen de gevels af wanneer het warm is en houden de warmte binnen in de winter (dat laatste mits de planten niet hun blad verliezen in de winter). Een geweldige manier om geld te besparen dus, aangezien je minder energie kwijt bent aan het opwarmen en koelen van je woning! En niet alleen isoleren de planten temperatuur, maar ook geluid.
Vooral in kantoren is het ook aangetoond dat groene muren (de binnen-versie) de productiviteit van werknemers kan verhogen door de luchtzuiverende en stress-verminderende eigenschappen van de plantjes. Vergeleken met een ‘normale’ horizontale tuin nemen groene gevels bijna geen tot geen extra ruimte in beslag en hoef je geen grond te verzetten. Ook bieden verticale tuinen een leef-, schuil-, broed- en voedplaats voor verschillende dieren zoals insecten en vogels. Hoewel de diversiteit aan plantjes meer leefgebied biedt aan insecten, zijn mieren en muggen natuurlijk niet altijd even welkom. Je kunt je verticale tuin tactisch inrichten door bijvoorbeeld kruiden zoals basilicum, citroengras, munt, lavendel en/of rozemarijn te planten waar muggen en mieren niet van houden. Meerdere onderzoeken, zoals het project van ‘Groen Bouwen’ in Vlaanderen en deze verschillende wetenschappelijke publicaties tonen al deze voordelen aan en concluderen dat groene gevels zeer geschikt zijn om klimaat adaptieve steden te creëren.
Kan een verticale tuin je huis beschadigen?
Een vaak-gestelde vraag over beplanting op je gevels is of het schade kan veroorzaken aan je woning. Het belangrijkste punt is dat je gevels niet al schade vooraf moeten hebben, zoals scheuren of vochtproblemen, want in dit geval kan gevelbeplanting deze beschadiging erger maken. Wanneer je gevel in een goede staat is kunnen sommige planten je gevel juist beschermen tegen regen. Ook moet je er rekening mee houden dat plantengevels eventuele schade verborgen kunnen houden. Zolang je je verticale tuin goed blijft onderhouden, en ramen en dakranden vrij worden gehouden door te snoeien wanneer dat nodig is, is een groene gevel niet schadelijk.
Leuk idee in theorie! Maar in de praktijk?
Uiteraard komt er best wat bij kijken wanneer je besluit groene gevels aan te leggen in jouw woning. Niet alleen zijn er investeringskosten aan gebonden, maar ook het onderhoud van de gevels en/of daken. In het algemeen is de aanleg en het onderhoud heel goed uit te voeren in de praktijk, mits je huis ervoor geschikt is en er goed wordt nagedacht over het systeem.
De makkelijkste verticale tuinsystemen voor je gevel zijn de grondgebonden systemen omdat het relatief eenvoudig is deze te installeren en onderhouden. Ze halen hun voedingsstoffen uit de bodem en jaarlijks onderhoud of zelfs minder is hiervoor genoeg. Plantenbakken en panelen die zijn bevestigd aan de gevel buiten, vergen meer onderhoud omdat het lastiger is ze water te geven als ze hoog zijn opgehangen, en daarom is zo’n systeem ook vaak duurder. Het systeem kan zo budget-friendly maar ook zo geavanceerd en zelfvoorzienend zijn hoe je maar wilt, het is bijvoorbeeld mogelijk om innovatieve sensorsystemen te laten installeren die automatisch de irrigatie, vocht en temperatuur in de gaten houden en er zo voor zorgen dat de planten krijgen wat ze nodig hebben. Maar ook een simpel zelfgemaakt ophangsysteem aan je buitenmuur gemaakt van ‘upcyclede’ materialen zijn goedwerkende, ruimte-besparende verticale tuinen!
DIY verticale tuin van upcyclede plastic flessen
Kosten en subsidies
De kosten van een groene gevel verschillen sterk en dit hangt af van de soort planten, het systeem en de grootte van je verticale tuin. De kosten voor grondgebonden systemen kunnen relatief laag zijn, voor een paar tientjes scoor je een paar klimplanten die omhoog kunnen groeien. De kosten voor niet-grondgebonden systemen kunnen snel oplopen, hoewel kleinere binnen- of buitenelementen met zakjes of potjes die je op kunt hangen tussen de 30-60 euro beschikbaar zijn, kosten grotere panelen die moeten worden geïnstalleerd gemiddeld 400 euro per vierkante meter. Het systeem hoeft echter niet complex gemaakt te worden om effectief te zijn. Een volledig volgroeide buitenmuur van meerdere etages ziet er schitterend uit, maar kleinere verticale tuinen bieden ook een geweldige manier om kruiden en andere kleine plantjes te groeien in kleinere ruimtes, of zelfs binnen. Je creativiteit is je limiet!
Om het systeem zo duurzaam mogelijk te maken, en je daarbij ook geld en tijd te besparen, kan het lonen om te investeren in een systeem dat langer mee zal gaan, vooral als je er langer van wilt blijven genieten. Onderdelen van het systeem die invloed hebben op de levensduur van het systeem zijn onder andere het substraat voor niet-grondgebonden systemen, de soort planten en hoe lang ze meegaan, en het watergeefsysteem.
Voor beide ondernemers maar ook particulieren zijn er vele gemeentes die sinds dit jaar een subsidie verstrekken om een groene gevel (of groen dak!) aan te leggen. Je moet hiervoor wel je verticale tuin laten aanleggen door een erkend bedrijf. Subsidies kunnen oplopen tot wel 50% van de subsidiabele kosten (gebaseerd op de regeling in Amsterdam). Als je ondernemer bent kan je gebruik maken van het belastingvoordeel onder de VAMIL-regeling en de MIA, waardoor je tot 36% van de investering terug kunt krijgen (onder voorwaarden)! Lees er meer over per regio bijvoorbeeld op groendak.nl.
Wat kan ik doen als ik niet het zeggen heb over mijn gevel?
Huur je een woning of ga je niet over de buitenmuur van je woning? Dat maakt het natuurlijk wat lastiger om je gevels te vergroenen, maar zeker niet onmogelijk! Ten eerste kan je je huisbaas vragen of ze open staan om te investeren in groene gevels, ook voor hen kan het een voordeel zijn. Ook kan je je focussen op kleinschalige groene systemen die makkelijker te verwijderen zijn wanneer dat nodig is, zoals niet-grondgebonden groene gevel systemen, maar natuurlijk ook ‘gewone’ plantenbakken op het balkon die je verticaal kan plaatsten om ruimte te besparen. Je kunt ze ook combineren met andere omgevings-vriendelijke mogelijkheden, zoals het zaaien van insectenvriendelijke bloemen of een insectenhotel! Een insectenhotel kan je eenvoudig zelf in elkaar zetten om buiten op te hangen, of je kunt klant-en-klare hotels kopen, bijvoorbeeld de hotels van BLOOM your message!
BLOOM your message produceert geweldig innovatieve, creatieve, zero-waste kaartjes, potloden en bijenhotels. Ze zijn begonnen met hun kaarten gemaakt van bloeipapier – duurzaam papier van gerecyclede oude kranten en restjes katoen, gemengd met planten-, bloemen- of groentenzaadjes. In plaats van de kaart weg te gooien na gebruik, plant de ontvanger hem en krijgt de kaart een tweede leven. Daarnaast verkopen ze ook bloeipotloden van verantwoord cederhout, gevuld met onschadelijk klei en grafiet. De bloemen of planten die uit het potloodstompje groeien nadat je het in de aarde plant, vormen een bijzonder cadeautje, bijvoorbeeld voor je favoriete leraar als afsluiting van het schooljaar (vooral de vergeet-me-nietjes!). Om de biodiversiteit in je tuin te stimuleren maakt BLOOM nu ook een DIY insectenhotel in samenwerking met de Bijenstichting. Insectenhotels, vooral in combinatie met bij-vriendelijke bloemen en planten, bieden een geweldige manier aan om de uitstervende bestuivers een handje te helpen!
WINACTIE!
Doe mee met de winactie en maak kans op een gratis BLOOM your message pakket, inclusief DIY bijenhotel, een set bloeikaarten, bloeipotloden en een notebook! Wat moet je doen? Upload een story of post op Instagram of Facebook met een foto van hoe jij jouw huis vergroent! Van je moestuin tot verpakkingsvrije voorraadkast, alles is mogelijk. Tag ons (@klooker_nl) en BLOOM (@bloom_yourmessage), voeg de hashtag #vergroenjehuis toe en maak kans op dit gave BLOOM pakket! Doe je niet aan social media? Geen probleem, mail ons je foto en je maakt evenveel kans op de prijs!
We kiezen de winnaar op 2 JULI 2021, zorg ervoor dat je jouw foto voor die tijd hebt geüpload!
Bedrijven en producten voor jouw groene muren
Voordat je een verticale tuin aanlegt is het essentieel dat er goed wordt nagedacht over de constructie, de bevestiging en het onderhoud. Dit is belangrijk zodat lekkages kunnen worden voorkomen, je weet wat voor soort onderhoud er nodig is, dat je verticale tuin goed en lang zal bloeien maar ook zodat ongedierte zoals de taxuskever kan worden voorkomen. Groene gevels zijn niet geschikt voor elke woning, het dak en/of muur moet in een goede staat zijn zodat de plantjes niet in barsten en kieren gaan groeien en schade oplopen, en dat het gebouw het gewicht aankan. Voor grote buiten systemen en het plannen en realiseren ervan adviseren we je advies te vragen aan professionele bedrijven, zoals:
- De Plantenman: De plantenman verkoopt verschillende onderdelen voor binnen- en buiten groene muren, van mos ‘schilderijen’ en wanden tot complete systemen voor particulieren of op kantoor. Plantenman.nl levert (en onderhoudt) een groot aanbod aan interieurbeplanting en geeft advies onder jouw eigen project.
- De Groene Wand: De Groene Wand ontwerpt, installeert en onderhoudt binnen- en buiten verticale tuinen, waaronder kruidentuinen, moswanden maar ook mobiele groene wanden zoals voor een roomdivider.
- The Vertical Planting Specialist: Ook bij The Vertical Planting Specialist kun je terecht voor onder andere groene scheidingswanden, klimplantsystemen, en groene gevels.
- Copijn: Copijn is een organisatie met verschillende groene bedrijven onder één dak. Van boomspecialisten tot de aanleg van groene gevels maar ook daktuinen. Ze hebben het groene wandsysteem “Wonderwall” ontworpen met een geavanceerd irrigatiesysteem, zodat het systeem maar weinig onderhoud vergt. Ook kunt Copijn je helpen om miswanden, misplafonds en moslogo’s te ontwerpen!
Ook is het mogelijk om zelf een groene gevel aan te leggen. Informeer jezelf dan wel goed over het onderwerp en waar je allemaal op moet letten zodat de beplanting voor een lange tijd in een goede conditie blijft! Meteen aan de slag? Check de productcatalogus voor verschillende winkels die duurzame tuinartikelen aanbieden!
Voor kleinschalige verticale tuintjes kan je uiteraard ook terecht bij verschillende tuinwinkels of zelfs op bol.com om elementen te kopen, wat ook makkelijk te realiseren is voor je balkon! Neem bijvoorbeeld eens een kijkje bij De Duurzame Tuin, die zakken verkoopt gemaakt van gerecyclede plantaardige PET flessen met een geïntegreerd watergeefsysteem, en ook afneem- en ophangbare bakken.
