Geüpdate in oktober 2019.
Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.
Hoe super zijn ‘superfoods’ eigenlijk? En wie plukt er nou echt de vruchten van? De afgelopen jaren zijn superfoods verhuisd van speciaalzaak naar de supermarkt en zijn de exotische gojibessen, chiazaad en quinoa inmiddels deel van veel boodschappenlijstjes. Maar moet het allemaal echt zo exotisch en van ver? Hebben we niet gewoon superfoods in Nederland? We bekijken de impact van verschillende soorten exotische superfoods en introduceren je aan voedsel uit de buurt dat we ook heel super vinden.
‘Superfood’ – met aanhalingstekens
Op het internet wordt te pas en te onpas gestrooid met superfoods. Nouja, met de titel dan. De term is onbeschermd en vrij gevoelig voor interpretatie. Zo zijn er sites waar Brood, pindakaas, zalm, bloedworst of lever de stempel ‘superfood’ krijgen. Het spectrum is dus ongekend breed, evenals de claim: een superfood is bovengemiddeld gezond en superieur aan ‘gemiddeld’ eten. Wij vinden het maar vaag en onduidelijk. Laten we daarom zeggen dat ‘superfood’ in eerste instantie een marketingterm is, geen definitie. En denk elke keer dat je ‘superfood’ leest, de aanhalingstekens er maar bij.
2x super exotische ‘superfoods’
Zuid-Amerika kunnen we ook wel het superfood Walhalla noemen. Quinoa, Maca, Amaranth, inca-bessen, het groeit er allemaal. Maar omdat één van de snelst groeiende bronnen van CO2-uitstoot van ons voedseltransport komt, kunnen we beter kijken naar voedingsbronnen uit de buurt. En niet alleen vanwege de uitstoot. Bekijk bijvoorbeeld de impact van deze superfoods van super ver…
Quinoa (Peru, Ecuador, Bolivia)
Quinoa, ook wel Andesrijst genoemd, was voor zijn ‘super’ bestaan gewoon een belangrijke voedingsbron voor arme boeren. Het bevat ontzettend veel eiwitten, vitaminen en mineralen en aminozuren die het lichaam beschermen tegen virussen. Een gezond goedje, waar de hele wereld graag een pseudo-graantje van meepikt. Zo veel dat de export floreerde en de prijs omhoogschoot, waardoor de lokale boeren het zaad zelf niet meer kunnen betalen. Zij kopen nu pasta en rijst voor zichzelf, waardoor ze opeens veel minder voedingsstoffen binnenkrijgen. Quinoa kan gewoon in Nederland geteeld worden! En dit gebeurd nu ook; dat is een super ontwikkeling want dan kunnen de Zuid-Amerikaanse boeren weer hun eigen quinoa eten. Je vindt het bij Quinoa Holland! Op duurzame wijze geteeld, zonder bestrijdingsmiddelen, en dus heerlijk lokaal. Toppie!
Avocado (Peru, Chili, Kenia, Zuid-Afrika)
Instagram en health magazines staan er vol mee, het groene goud vol onverzadigde vetten. In vegan recepten geeft avocado, bij gebrek aan kaas of room, tóch creamyness aan soepen en sauzen. De impact van deze steenvrucht op het milieu en de lokale boeren is echter niet mals. Avocadobomen groeien in gebieden waar door klimaatverandering waterschaarste heerst, terwijl de bomen juist extreem veel water nodig hebben om vruchten te dragen. Ontbossing, geweld en inmenging van drugsbendes, het wordt allemaal gelinkt aan de avocado’s op ons bordje. Toch krijgt de vrucht een prima beoordeling op de groente-en fruitkalender van Milieu Centraal. Hoe dat kan? Het vervoer per boot scheelt enorm met dat per vliegtuig en door de enorme vraag is er meer aandacht gekomen voor arbeidsomstandigheden voor boeren. Avocado’s kun je volgens Milieu Centraal prima eten, maar liever die uit Peru en Kenia dan uit Zuid-Afrika. Kun je er een uit Spanje vinden, dan zit je al helemaal goed, maar daar komt maar een klein percentage van onze import-avocado’s vandaan.
Puntje bij paaltje: een avocado eten is altijd beter dan vlees, maar wees je ervan bewust dat het niet de duurzaamste vrucht is.
5 x ‘superfoods’ van eigen bodem
Vitaminebommen en mineralenknallers komen heus niet alleen uit het hooggebergte. Ons platte landje biedt hordes buitengewoon voedzaam voedsel. ‘Superfoods’ van eigen bodem, een introductie:
Spirulina
‘Één van de meest voedzame substanties op aarde,’ aldus Tim van Koolwijk, de bevlogen ondernemer achter Spireaux. Waar veel Spirulina-poeders en -pillen uit Azië of de VS komen, kweekt Spireaux zijn groene cyanobacteriën gewoon in de Rotterdamse kelder van Blue City. Daarmee bespaart hij 99% water en land ten opzichte van andere proteïnebronnen. Naast eiwitten zit deze duurzame booster propvol omega vetzuren, vitamines en mineralen. De groene wonderpasta is nog niet in de winkels verkrijgbaar, daar wordt nog hard aan gewerkt. Binnenkort is Spireaux wel in restaurants te vinden.
Zeewier
In onze eigen Noordzee groeit een onderwaterregenwoud dat CO2 opneemt en zuurstof uitademt. Een woud dat zeewater filtert en kraamkamers voor zeedieren vormt. Het beschermt de kust tegen erosie en zit boordevol eiwitten, mineralen en ‘vitamine zee’. Topspul dus! Maar de zeewierwouden zijn kwetsbaar voor ‘wildoogst’ en momenteel wordt nagenoeg álle wier in Europa geoogst zonder terug te planten. Om het natuurlijke zeewier te beschermen, zorgt Zeewaar voor biologische en duurzame teelt van deze zeegroente, om de zeewierlongen van onze zeeën en oceanen te behouden. Wil je verantwoord Zeeuwse seizoenswieren aan je dieet toevoegen? Kijk dan eens bij Wildwier, zij bieden abonnementen op verantwoordelijk geoogst zeewier voor consumptie.
Zeewier is een echte krachtpatser in je dieet die onder andere helpt hartklachten te voorkomen, de spijsvertering ondersteunt, hormonen reguleert en, verdorie, nog smaakmaker is ook!
Brandnetel
Neem bij je volgende wandeling een paar handschoenen, een schaar en een zakje mee, want deze prikkelende plantjes zijn ongelofelijk voedzaam én reinigend. 25% van de gedroogde plant bestaat uit eiwit en de rest wordt afgetopt met ijzer, kalk, magnesium, vitamines, kalium, calcium en mangaan. Bovendien heeft de plant vele medicinale werkingen, waaronder ontstekingsremmend, bloedzuiverend, vocht-afdrijvend en allergie verlichtend. Zorg in deze tijd van het jaar wel dat je alleen de toppen gebruikt, want de rest van de plant bevat te veel nitriet in het najaar. Het voorjaar is de beste tijd om te oogsten, maar met de najaarstoppen kun je prima een pesto maken, of wat dacht je van soep?
Gojibes
Uit Nederland? Jazeker, je hoeft niet helemaal naar China om deze rode besjes te plukken, ze groeien gewoon in ons kikkerlandje aan de Boksdoorn, een struik die je vindt in tuinen, duinen en langs rivieren. De besjes zitten boordevol vitamine A, B1, B2 en C, chroom, calcium, ijzer, koper, nikkel, natrium, magnesium en aminozuren.
Nederlandse telers vinden we gek genoeg alleen voor de struiken, niet voor de bessen zelf. In onze schappen vind je dan ook de Chinese variant van de bes, die nogal eens in opspraak komt vanwege de hoge concentraties bestrijdingsmiddelen. Gek toch, dat het zo onveilig is en van zo ver moet komen, terwijl het gewoon in de buurt groeit? De allerbeste optie is natuurlijk om de besjes uit je eigen tuin te oogsten.
Boerenkool
De groente uit ons prakje boerenkool heeft een heuse sterrenstatus in Amerika. Zelfs Beyoncé is fan van kale. Niet heel gek, want de koolsoort bevat veel calcium, vitamine A, C en K en de mineralen koper, kalium, ijzer, mangaan en fosfor. Met name de hoge concentraties vitaminen maakt dat deze oer-Hollandse groente onder de superfoods wordt geschaard. Overigens zijn de meningen verdeeld over de koude toepassing ervan, omdat het lastig te verteren is voor je maag, met winderigheid tot gevolg. Dat is dus opletten geblazen!
Maar waar let je nu op in de super?
Volgens Milieu Centraal is het vervoer één van de belangrijkste indicatoren voor milieu impact, wat je terugziet in de milieuscore op hun groente- en fruitkalender. Hoe dichter bij, hoe beter, en per vliegtuig is het meest vervuilend. Wat de impact van je voeding is op lokale boeren en bevolking zul je helaas niet terugvinden op de verpakking. Daarin zul je dus zelf kritisch moeten blijven. Één ding staat vast: zodra een bepaald soort voedsel van ver komt en een hype is, heeft de bevolking en de landbouwgrond daar eigenlijk altijd onder te lijden. Al gauw wordt te veel van hetzelfde op één plek verbouwd, en dat is belastend voor de landbouw en legt veel druk op de handelsmarkt. Wij eten dus het liefst van dichtbij. Boerenkool van de buren en gojibessen uit de tuin. Yumm!
