Geschreven in juli 2019.
Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.
Plat of bruis?
Of je nu kraanwater drinkt met prik of zonder prik, het is sowieso beter voor het milieu dan het in plastic omhulde alternatief. Wij Nederlanders mogen ons in onze handjes knijpen met ons chique kraanwater zonder chloorsmaak. De kwaliteit van ons drinkwater en waterleidingsysteem maakt het lekker makkelijk en goedkoop om het meest milieuvriendelijke drankje te drinken dat er is: kraanwater.
Nu de SodaStream en aanverwanten steeds meer hun intrede doen in de Hollandse huishoudens, lijkt ook koolzuurhoudend water een duurzamer drankje. Geen gezeul met plastic flessen, maar gewoon kraanwater tappen en je eigen bubbels toevoegen. Het zou 2800 plastic wegwerpflessen schelen in een gemiddeld Nederlands huishouden, aldus SodaStream. Prachtige getallen, maar is het echt zo duurzaam? We kijken naar de impact van verschillende soorten drinkwater, zodat jij straks zelf bepaalt hoe je milieubewust hydrateert.
KRAANWATER
Kraan of fles?
De kwaliteit van Nederlands kraanwater gaat regelmatig boven die van voorverpakt mineraalwater of bronwater. Sterker nog: de regels voor kraanwater zijn strenger dan die voor mineraalwater, waardoor niet al het mineraalwater voldoet aan de norm voor kraanwater. Mineraalwater kan bijvoorbeeld veel zouter zijn dan goed is. Het kwaliteit van ons kraanwater wordt erg streng bewaakt, kraanwater wordt zelfs sterker gecontroleerd dan voedingsmiddelen in Nederland. De énige reden waarom je water uit een pak zou drinken in plaats van uit de kraan, is als je een baby bent in een huis met loden waterpijpen (wat al bijna niet meer voorkomt in NL). Voor zuigelingen kan de hoeveelheid lood namelijk schadelijk zijn, maar voor ‘grote mensen’ zoals wij is er niets aan de hand.
Waar komt ons kraanwater vandaan?
Lekker uit de buurt, opgepompt uit de grond of uit oppervlaktewater. Grondwater is van nature gefilterd door zand- en kleilagen en hierdoor al erg schoon. Oppervlaktewater heeft wat meer zuivering nodig door de aanwezige gifstoffen. Het wordt gezeefd en gezuiverd door zand, filters en UV-licht. Het schone water wordt uiteindelijk naar ons huis getransporteerd via een netwerk aan waterleidingen.
Ons waternetwerk is buitengewoon goed en lekt vrijwel niet. Ziekteverwekkende bacteriën maken daardoor geen schijn van kans om via lekkages in ons zuivere drinkwater te komen. Ons water is schoon, veilig en lokaal.
Kraanwater en het milieu
Kraantjeswater krijg je niet helemaal zonder offers. Het winnen, de transport en het filterproces kosten allemaal energie. Maar ten opzichte van mineraal- of bronwater, dat van heinde en verre moet komen, is deze verbruikte energie verwaarloosbaar. Bovendien gebruiken Nederlandse waterbedrijven bijna altijd duurzame energie.
Bovendien daalt het grondwaterpeil door het winnen van grondwater, en dat veroorzaakt een snellere verdroging van natuurgebieden. Schoon water heeft dus altijd een voetprint, maar de totale klimaatbelasting van een liter kraanwater is vele malen lager dan die van voorverpakt water. Even ter vergelijking: voor een grote plastic fles met statiegeld is de klimaatbelasting 30 keer hoger dan voor kraanwater. Glazen wegwerpflesjes geven de zwaarste belasting voor het klimaat. Die zijn, met betrekking tot transport, tot wel 1.300 keer belastender vanwege hun gewicht.
Extra filters
Een beetje een open deur, maar het fijne aan goede waterzuivering, is dat het water goed gezuiverd wordt. Er zijn diverse soorten waterfilters te koop, elk met een andere gezondheidsclaim, maar in ons land zijn die niet echt nodig volgens Milieu Centraal. Ons water wordt meer dan zorgvuldig schoongemaakt en is al zuiver genoeg. Als je zo’n extra filter niet tijdig vervangt, verslechtert het zelfs je drinkwater, omdat het een lekker broedplaatsje wordt voor allerlei bacteriën.
Vervuiling
Maar schoon drinkwater is ook in Nederland niet altijd vanzelfsprekend. Omdat 60% van ons drinkwater uit grondwater bestaat, heeft een vervuilde bodem invloed op het drinkwater. Industriële vervuiling en overbemesting komen in het water terecht, met alle gevolgen van dien.
Er zijn al plekken in Nederland waar de vervuiling zich meer dan 30 meter onder de grond bevindt. Dat water kan daardoor niet meer gebruikt worden als drinkwater. Gelukkig worden er maatregelen getroffen tegen bijvoorbeeld gewasbeschermingsmiddelen. Daardoor is de milieubelasting tussen 2000 en 2010 al met 90 procent afgenomen. Maar goed ook, want we moeten ons drinkwater koesteren!
Medicijnresten
Door de vergrijzing komen er steeds meer medicijnresten in ons afvalwater terecht. Er wordt nu 30 miljoen geïnvesteerd in verbeterde zuivering van het afvalwater, om te voorkomen dat de medicijnen straks in ons oppervlaktewater terechtkomen. Daar komt immers 40% van ons drinkwater vandaan. Op dit moment is het helaas al het geval dat er sporen van medicijnen in drinkwater zitten, maar je moet het equivalent aan een zwembad kraanwater per dag drinken om effect te merken.
BUBBELWATER
DIY bubbles
Je hoeft niet meer te kiezen tussen kraanwater of prikwater. Je kunt het gewoon combineren en zelf je kraanwater laten bubbelen. SodaStream is het bekendste merk dat hier apparaten voor biedt en claimt 2.800 plastic flessen per huishouden te voorkomen.
Of het daadwerkelijk zoveel is weten we niet, maar dát het scheelt weten we wel. Er worden echt te veel flessen weggegooid na één keer gebruik. De grote PET-flessen met statiegeld worden nog gerecycled, maar de kleine flesjes belanden vaak gewoon in de prullenbak. Voorkomen is beter dan recyclen, dus ten opzichte van bruiswater uit flessen is een bruiswater apparaat vele malen minder belastend en al gauw beter voor het milieu.
Koolzuurgas = CO2
Wij hebben het steeds over CO2-uitstoot en climate change, maar die CO2, heet ook wel koolzuurgas en maakt de bubbels in je drankje. Zodra je de koolstofdioxide (CO2) met water (H2O) mengt, krijg je H2CO3: bruiswater. De CO2 wordt gelukkig niet speciaal gemaakt voor die bubbels, maar is een restproduct uit de industrie. Bovendien is de hoeveelheid gas die vervliegt bij het drinken verwaarloosbaar. Geen zorgen over extra uitstoot dus, dat scheelt.
Transport
Van Sodastream weten we dat de lege koolzuurflessen steeds opnieuw worden bijgevuld. Bij Blokker kun je bijvoorbeeld je lege fles inwisselen voor statiegeld. Die flessen moeten wel steeds van en naar de fabrikant, wat absoluut CO2-uitstoot oplevert.
De productie van de apparaten vindt plaats in Israel en China, het bijvullen van de CO2-cilinders gewoon in Nederland. Aan het einde van de streep is er relatief weinig transport nodig voor je SodaStream bubbelwater, vergeleken met de afgelegde afstanden van flessen Spa Rood of Evian.
Productie
Over de impact van de productie van apparaten voor bruiswater hebben we weinig informatie kunnen vinden. Dat dit voor SodaStream plaatsvindt in onder andere China belooft niet al te veel goeds, maar we willen daar niet te snel conclusies uit trekken. SodaStream heeft op het moment van schrijven nog niet gereageerd op deze vraag, maar we denken dat zelfs de productietraces niet opwegen tegen de totale plastic waste en transportkosten van water in flessen. Hopelijk kunnen we daar gauw meer over vertellen!
Op kraanwater missie
Het zou zo logisch zijn dat iedereen kraanwater drinkt in plaats van mineraal- of bronwater uit de supermarkt. Maar zo is het nog niet. Er is echt nog veel winst te behalen. Gelukkig zijn er veel initiatieven die vechten voor kraanwater als alternatief voor voorverpakt water.
Join The Pipe
Deze community van kraanwaterdrinkers droomt van drinkwater voor iedereen op deze wereld. Ze werken aan watertappunten van Afrika tot Nederland, maken herbruikbare waterflessen en strijden hard tegen de plastic soep. Weg met de plastic wegwerpfles, hoera voor kraanwater!
95% van de plastic soep komt uit Azië en Afrika, dus daar moet ter plekke wat aan gebeuren. Join The Pipe doet dat met watertappunten, plastic opruim projecten en voorlichting. En wij kunnen daar mee helpen! Heb je bijvoorbeeld de City Water flessen al bij de Albert Heijn to go gezien? Die zijn gevuld met lokaal getapt kraanwater en helpen de projecten over de hele wereld te financieren. Een goede aankoop dus, en lekker lokaal gevuld. Winning!
KRNWTR
Het begon ooit met twee vrienden en de verkoop van waterflessen, maar inmiddels is KRNWTR uitgegroeid tot een sociale onderneming die vecht voor kraanwater voor bedrijven, horeca en scholen.
Hoe? Met watertappunten die verpakt bronwater totaal onnodig maken. Bruisend, gekoeld, plat, you name it, bij KRNWTR komt het overal uit de kraan.
Superleuk: je kunt de missie voor kraanwater helpen en zelf €100 euro verdienen! Tip KRNWTR over plekken die nu nog zo’n plastic bronwaterkoeler hebben. Misschien staat er door jou binnenkort een watertappunt dat géén onnodig plastic en transport kost!
