Klooker

Concrete hulp bij verduurzamen. Samen maken we duurzaam consumeren het nieuwe normaal!

Home » Tuin & Klussen

Upcycling voor iedereen: tips voor upcycled producten en workshops

Geschreven in augustus, 2021

Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten én tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

Ooit begonnen we met drie belangrijke principes wat betreft het verminderen van onze consumptie: reuse (hergebruik), reduce (verminder) en recycle.

Inmiddels zijn er verschillende R’s bijgekomen die belangrijk zijn om consumptie en afval te verminderen, zoals rethink (heroverweeg), refuse (weiger), refurbish (knap op), repair (repareer), en repurpose (hergebruik met een nieuw doel). Verschillende termen en manieren om een verandering te brengen in de wergwerpsamenleving en om een circulaire economie te bevorderen.

Deze week focussen we ons op één aspect: repurposing, of het veelgebruikte soortgelijke woord: upcycling. Een paar gave bedrijven die nieuw leven brengen in onbruikbare producten vielen ons op en deze willen we graag delen! Soms is het lastig om inspiratie op te doen over hoe jij jouw ‘afval’ kunt upcyclen, al helemaal als je misschien niet zo’n crea-bea bent. Daarom delen we ook verschillende workshops om meer te leren over hoe je kunt upcyclen zonder enige ervaring – van meubels bouwen tot sieraden maken van afval.

Upcyclen en het belang van een circulaire economie

Een circulaire economie – een mindset die steeds vaker de focus krijgt om de huidige economie te verbeteren, vergroenen en ontwikkelen. We hebben het er al vaker over gehad en deze verschillende R-termen duiken vaak op in de duurzame wereld. Een tijdje geleden hadden we het over circulariteit en afvalpreventie en vorig jaar gingen we dieper in op lenen, delen, repareren, leasen, recyclen en hergebruiken.

Circulariteit kan komen vanuit de bedrijfsvoering van startups en grootschalige bedrijven, maar ook bij jou in huis. Een circulaire mindset zou eigenlijk moeten komen vanuit iedereen, we moeten anders denken over producten die we kopen, gebruiken en weggooien. Een informatieve manier om te begrijpen hoe jij het doet in verschillende R-aspecten is om, jawel, door je afvalbak te gaan. Voor een week lang, verzamel je afval om te begrijpen wat voor afval je vormt en hoe je hier verandering in kan brengen.

Upcyclen

Upcyclen – het omtoveren van een oud, onbruikbaar product of materiaal tot iets met een andere functie, waardoor de waarde omhoog gaat. Upcyclen is een geweldige manier om je creativiteit op los te laten gaan. Maak van een oud pellet een bed, bank of plantenbak of van versleten voorwerpen nieuwe meubels.

Maar wat als je niet zo creatief bent aangelegd of de vaardigheden niet beschikt om zelf meubels in elkaar te zetten?

Upcyclen is heus niet alleen exclusief voor kunstenaars, DIY-guru’s en creatievelingen – er zijn veel opties en leermogelijkheden en ze beginnen allemaal met het veranderen van jouw interpretatie wat afval is en wat niet.

Ook zonder creatieve geest of handigheid zijn er genoeg opties om te leren upcyclen. Neem bijvoorbeeld de vele gave bedrijven die ‘afval’ een nieuw leven geven óf de workshops die jou helpen te begrijpen hoe je met een nieuwe blik naar een oud product kunt kijken en hoe je het slim om kunt toveren tot iets nieuws!

Upcycling helden – kant en klare unieke producten

Ecowings

Ecowings staat al een tijdje in onze catalogus en staan bekend om hun unieke producten gemaakt van upcyclede vrachtwagenautobanden! De tassen zijn superstevig waardoor de tassen lang meegaan. De tassen worden geproduceerd in India en bovendien zetten ze eerlijke zakelijke kansen en eerlijke handel hoog op hun prioriteitenlijst. Geïnspireerd door natuurbehoud en upcyclen creëren Kapil, Uma en Angela unieke tassen en accessoires, die je nu met 20% Klooker korting aan kunt schaffen!

Looped Goods

Looped Goods, misschien ken je ze al – een van de grootste webshops voor circulaire producten. De producten die je hier kunt vinden zijn gemaakt van restmateriaal of zetten aan tot een duurzame levensstijl. Je vindt er verschillende upcycled producten, zoals de artikelen van NS-upcycle (notitieblokken, broedstations, fotolijstjes, plantenlabels en dienstbladen gemaakt van oude treintijdenborden), kussens gemaakt van oude wollen dekens, notitieblokken van oude boekenkaften en onderzetters van autobanden.

Fotolijstje van upcycled NS dienstborden
Notitieboek van oude boekenkaften
Kussens gemaakt van oude wollen dekens
Onderzetters van oude autobanden

Kartent

Festivaltenten gemaakt van gerecycled en recyclebaar karton – al een geweldig initiatief om plasticgebruik te verminderen. Kartent houdt zeker niet op bij dit idee – nadat de festivaltenten zijn gebruikt, toveren ze het karton om in verschillende producten! Kinderstoelen, krukjes, prullenbakken, laptopstandaards, lampen, bedden, decoratie – niets is te gek voor KarTent. Het karton is gemaakt van 80% gerecycled papier en de overige 20% zijn FSC gecertificeerde houtvezels. Ze beginnen pas jouw product te maken na de bestelling (make-to-order) zodat er nooit iets wordt weggegooid. Het karton is spatwaterproef, erg stevig, schoon te maken en ook te beschilderen.

  • Speelgoed vliegtuig
  • Stawerkplek voor op je bureau
  • Tarwin Hanglamp

Rebottled

Drinkglazen van Rebottled

Een lege fles kan worden gerecycled, of worden upcycled tot drinkglas! Rebottled creëert stijlvolle drinkglazen en lampen gemaakt van oude wijnflessen. Hoewel glas kan worden gerecycled, kost dit nog steeds best een hoop energie. Maar liefst 85% van de energie vergeleken met nieuwe glasproductie, en ook wordt er bij recycled glas nog 40% nieuw glas gebruikt. Door flessen te upcyclen wordt 150g CO2 en 150 liter water bespaard per glas. De lege wijnflessen worden opgehaald met een elektrische bus bij verschillende horecagelegenheden in Utrecht waarna ze worden gesneden, geschuurd, gepolijst, schoongemaakt en verpakt. Bovendien creëert Rebottled banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt – samen dragen we bij aan een duurzamere wereld!

The Upcycle Store

“Waste is food for creativity” – de makers bij the Upcycle ontwerpen allerlei soorten producten; riemen van fietsbanden van Swapfiets, sieraden van verschillende fietsonderdelen of van de lagen verf van de oude graffiti muur van de Prinses Irene tunnel in Delft, bakjes van oude LP platen, etui’s van fietsbanden – noem maar op! De creatieve geesten van the Upcycle Store zorgen voor een uniek cadeautje en een mooi verhaal. Nutteloze materialen die als afval worden gezien door anderen zijn de bron van inspiratie voor dit creatieve bedrijf gevestigd in Amsterdam.

  • Kleine tasjes van fietsbanden
  • Graffiti ketting gemaakt van de oude Prinses Irene Tunnel in Delft
  • Riemen van fietsbanden

The Upcycle Collection

“Je bestelt precies wat je wilt, je weet nooit wat je krijgt” – bij the Upcycle Collection bestel je een meubel en toeval bepaalt hoe het eindproduct er daadwerkelijk uit gaat zien. Oprichter en designer Louise Cohen gebruikt meubels en andere producten van aangesloten kringloopwinkels en maakt hier een eigen creatie van op basis van jouw bestelling. Er wordt geen winst gemaakt van de inkomsten, dit wordt alleen uitgegeven aan de werkplaatsen, begeleiding en materialen. Dit is the place to be als je op zoek bent naar een unieke tafel, stoel of kast!

De oude meubels vóór de transformatie
En na!

Urban Craft Factory

Bij de Urban Craft Factory kan je niet alleen upcycled producten kopen, maar ook naar wens laten maken met jouw eigen ‘afval’! Zo kan je een meubelstuk of accessoire langs brengen wat ze met een vleugje creatieve input omtoveren naar een eindproduct naar jouw smaak. Bezoek de winkel in Hoofddorp!

Aslin

Partybag gemaakt uit gerecyclede frisdranklipjes

Astrid van der Linden gebruikt een ongebruikelijk stukje ‘afval’ voor haar producten: frisdranklipjes! Een boel geduld zal ze nodig hebben om de stapels lipjes om te toveren zo’n gaaf product, en het is het zeker waard. Zo maakt Astrid unieke sieraden van de lipjes, maar ook hele tasjes, lampen en riemen. Voel je je geïnspireerd? Koop dan de benodigde onderdelen op haar webshop en ga zelf aan de slag! Ook verkoopt ze artikelen gemaakt van oude banners, zoals sport-, boodschap- en strandtassen!

iamoo

De shopper van iamoo gemaakt van oude springkussens

Ben/was jij ook zo’n fan van springkussens?! Je kunt nu een geupcyclede tas kopen gemaakt van het stevige, kleurrijke, waterafstotende plastic van oude springkastelen! iamoo produceert tassen en accessoires in Nederland van gerecyclede en upcyclede materialen. De designs zijn zo veel mogelijk circulair, door vorm te geven met zo min mogelijk afval, producten te ontwerpen met een lange levensduur en het afval wat ze wel creëren, ook weer te gebruiken voor de kleinere details.

Workshops over upcyclen

Heb je zin om zelf aan de slag te gaan, en jouw afval om te toveren tot nieuwe, unieke producten? Niet bij iedereen is de creatieve workflow zo vanzelfsprekend, of misschien beschik je nog niet over de vaardigheden om je eigen meubels of sieraden te maken. Gelukkig zijn er vele bedrijven die workshops geven om hun kennis te delen! Zodat jij in de toekomst gemakkelijk een project op eigen benen kan beginnen.

The Upcycle

Wat ga je maken?

Upcycle oorbellen van fietsbanden, maak een riem van een oude fietsband of creëer je eigen schrift van oude plastic tasjes

Hoe lang duurt de workshop en hoeveel kost het?

De workshops duren elk tussen de 1-3 uur, dit ligt aan de workshop

Waar kan ik the Upcycle vinden?

Je vindt the Upcycle Store in hartje Amsterdam

Wat voor bedrijf is het?

We hebben hierboven the Upcycle uitgelicht met hun gave collectie aan unieke, creatieve producten. The Upcycle is een online winkel maar ze hebben ook een fysieke winkel met nog veel meer producten dan dat je online kunt vinden. Ze verkopen hun eigen producten en van andere Nederlandse upcycling bedrijven, en runnen verschillende projecten over afval vermindering en transformatie.

Studio Boterkoek

Wat ga je maken?

Upcycle een (eigen) houten meubel, maak sierraden van oude fietsbanden, of restyle een schoolstoeltje met je kind (op aanvraag)

Hoe lang duurt de workshop en hoeveel kost het?

De meubel workshop duurt rond de 4 uur en wordt elke eerste zaterdag van de maand gegeven of op aanvraag. De prijs is 75 euro p.p. inclusief je meubel, koffie of thee met iets lekkers en alle materialen. Als je je eigen meubel meeneemt kost de workshop 60 euro. De sierraden workshop duurt rond de 2-2.5 uur en wordt elke tweede zaterdag van de maand gegeven. Hij kost 40 euro inclusief alle materialen en koffie of thee met iets lekkers.

Waar kan ik Studio Boterkoek vinden?

De Studio is gevestigd in Amsterdam op de hoek van de Haarlemmerweg

Wat voor bedrijf is het?

Studio Boterkoek is een creatief collectief dat werkt met verschillende materialen en objecten uit ons dagelijks leven. Ze verzorgen verschillende workshops, verwerken oude materialen en objecten tot nieuwe unieke projecten en werken aan verschillende opdrachten.

Buurman Rotterdam

Wat ga je maken?

Bij Buurman Rotterdam bieden ze wel 12 verschillende workshops aan! Van morsbakken en kruidentuintjes tot meubels en loungebanken. De materialen die je gaat gebruiken zijn allemaal hergebruikt hout, zoals bijvoorbeeld een oude deur!

Hoe lang duurt de workshop en hoeveel kost het?

Sommige workshops duren een halve dag en andere een hele dag. Een halve dag kost 55 euro, een hele dag 95. Als je met z’n tweeën aan één product gaat werken krijgt de 2e persoon 50% korting!

Waar kan ik Buurman Rotterdam vinden?

De locatie van de werkplaats is op de Keilewerf in Rotterdam.

Wat voor bedrijf is het?

Bij Buurman Rotterdam komen meubelmakers, kunstenaars en architecten samen om hergebruiken het nieuwe normaal te maken. Op de webshop bestel je bouwpakketten van hergebruikt materiaal waar je zelf mee aan de slag kunt gaan, of koop oud (stads)hout en andere materialen. De werkplaats wordt gebruikt om o.a. workshops en cursussen te geven over meubels maken, maar wordt ook aangeboden als open werkplaats met of zonder begeleiding. De perfecte plek dus om vaardigheden te leren en zelf te kunnen bouwen!

Maison 7

Bij Maison 7 in Rotterdam bieden ze geen speciale upcycling workshops aan, maar wel begeleiding voor het restylen en/of upcyclen van jouw meubels! Niet alleen geeft oprichter Indira je advies en deelt ze haar kennis, ook kan je de professionele machines gebruiken, de ruimte gebruiken om je project te laten staan en biedt ze koffie en thee aan. Voor 12,50 per uur kun je hiervoor bij haar terecht. Wil je wel je meubel opknappen maar wil je het niet zelf doen? Dan doet Indira dit graag voor je! Indira verkoopt daarnaast ook haar eigen upcyclede meubels en geeft vintage speelgoed een tweede leven.

Jurk van oude melkpakken van Artak

Voel je je al een beetje geïnspireerd en heb je zin om zelf aan de slag te gaan? Elk stapje helpt! Voor meer inspiratie voor wat voor materialen je kunt gebruiken om nieuwe producten te ontwikkelen kan je ook eens een kijkje nemen bij de kunst van Artak, check de website zelfmaak-ideetjes.nl of volg de instagram accounts @upcyclethat, @upcyclerlife en @upcyclethathome!

Groene gevels: bieden verticale tuinen de oplossing om je stad te vergroenen?

Geschreven in juni, 2021

Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten én tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

Elke natuurliefhebber wordt er helemaal happy van om zo’n gave levende muur te zien, vol begroeiing, midden in de stad, toch?! Verticale tuinen, ook wel groene gevels of muurtuinen genoemd, zijn een schitterende manier om je woning en buurt te vergroenen en daarmee de balans tussen de mens en natuur langzaamaan te herstellen. Verticale tuinen zijn muren of andere sterk hellende oppervlakten, binnens- of buitenshuis, die begroeid zijn met planten, zoals klimplanten of mossen. Je ziet ze steeds vaker opduiken bij appartementencomplexen en bedrijfsgebouwen en worden helemaal hip onder groene architecten. Maar het is echt niet alleen aan de stadsplanners en bedrijven om gebouwen te vergroenen, iedereen kan een groene muur aanleggen!  

In deze mailing leggen we alle belangrijke dingen uit over het concept van verticale tuinen, de verschillende soorten en maten die beschikbaar zijn, waarom verticale tuinen zoveel voordeel voor mens en omgeving bieden, hoe realistisch het installeren en onderhouden van een verticale tuin is, tips voor subsidies en wat je kunt doen als grote groene gevels lastig te realiseren zijn in jouw woning, bijvoorbeeld omdat je een woning huurt! Meteen aan de slag? Check de bedrijven die we aanbevelen om jouw verticale tuin te realiseren!

Ook hebben we in deze mailing een WINACTIE waarin je een pakket van BLOOM your message kunt winnen inclusief DIY bijenhotel om je (verticale) tuin op te fleuren (meedoen kan tot 2 juli 2021)!

Verticale tuinen in alle soorten en maten 

Er zijn verschillende mogelijkheden om je muur te vergroenen, zowel binnen als buiten. Zo kunnen de planten direct vanuit de bodem (grondgebonden) omhoogklimmen met of zonder hulp (zoals met staaldraden, gaas, hout of een pergola) of ze kunnen in plantenbakken worden geplaatst op de grond. Ook is het mogelijk om een systeem te laten installeren zonder dat de planten in contact komen met de bodem, door de planten rechtstreeks op te hangen aan de muur in een module, bak of gevelpaneel gevuld met een substraat – ook wel een “Living Wall System” genoemd. Er zijn veel verschillende panelen en modules, zo kunnen de panelen gemaakt zijn van bijvoorbeeld hard kuststof of metalen platen, de modules kunnen bestaan uit kunststof doeken of zakken, en ook zijn er zelfdragende bouwelementen beschikbaar zoals een bak gemaakt van metsel of beton. In deze systemen waarin de planten niet in de bodem staan is een irrigatiesysteem wel van belang. 

Niet alleen het soort systeem kan verschillen, maar uiteraard ook de soorten planten. De optimale plant voor jouw woning hangt af van de oriëntatie en ligging van het huis, omdat deze de hoeveelheid zon en wind beïnvloeden. Ook heeft het soort ondergrond, de hoogte van je gevel, de staat van het gevelwerk, hoe snel je wilt dat het groeit, en de hoeveel onderhoud die je bereid bent te steken in het gevelsysteem, invloed op de plant keuze.

Er zijn verschillende plantensoorten zoals de klimop en klimhortensia die zonder hulp kunnen klimmen omdat ze zelfklevende eigenschappen hebben, zoals zuipnapjes of hechtwortels. Planten die slingeren om andere planten of hulpstukken hebben wel klimhulp nodig, zoals blauweregen, druiven of clematis. Soorten plantjes die niet-grondgebonden zijn, zijn onder andere varens, grassen, mossen en (vet)kruiden. Groene muren zijn zeker niet gelimiteerd tot alleen buitengevels, maar het is ook mogelijk om binnen groene wanden aan te leggen.

Waarom groene gevels?

Niet alleen ziet het er geweldig en indrukwekkend uit voor je huis en het beeld van de wijk, maar ook geven groene gevels jou, je woning en de natuur veel voordelen. De planten zuiveren fijn stof en andere schadelijke stoffen uit de lucht, beschermen je muur tegen weersomstandigheden en verminderen wateroverlast. De plantjes vangen water op wat de afvoer vermindert en ook vertraagt, zodat het langer duurt voordat het water op de straat belandt. Zo bieden groene gevels een eenvoudige en duurzame manier om de grondwaterstand op peil te houden. Bovendien bieden groene gevels isolatie aan het gebouw; de planten koelen de gevels af wanneer het warm is en houden de warmte binnen in de winter (dat laatste mits de planten niet hun blad verliezen in de winter). Een geweldige manier om geld te besparen dus, aangezien je minder energie kwijt bent aan het opwarmen en koelen van je woning! En niet alleen isoleren de planten temperatuur, maar ook geluid.

Vooral in kantoren is het ook aangetoond dat groene muren (de binnen-versie) de productiviteit van werknemers kan verhogen door de luchtzuiverende en stress-verminderende eigenschappen van de plantjes. Vergeleken met een ‘normale’ horizontale tuin nemen groene gevels bijna geen tot geen extra ruimte in beslag en hoef je geen grond te verzetten. Ook bieden verticale tuinen een leef-, schuil-, broed- en voedplaats voor verschillende dieren zoals insecten en vogels. Hoewel de diversiteit aan plantjes meer leefgebied biedt aan insecten, zijn mieren en muggen natuurlijk niet altijd even welkom. Je kunt je verticale tuin tactisch inrichten door bijvoorbeeld kruiden zoals basilicum, citroengras, munt, lavendel en/of rozemarijn te planten waar muggen en mieren niet van houden. Meerdere onderzoeken, zoals het project van ‘Groen Bouwen’ in Vlaanderen en deze verschillende wetenschappelijke publicaties tonen al deze voordelen aan en concluderen dat groene gevels zeer geschikt zijn om klimaat adaptieve steden te creëren. 

Kan een verticale tuin je huis beschadigen?

Een vaak-gestelde vraag over beplanting op je gevels is of het schade kan veroorzaken aan je woning. Het belangrijkste punt is dat je gevels niet al schade vooraf moeten hebben, zoals scheuren of vochtproblemen, want in dit geval kan gevelbeplanting deze beschadiging erger maken. Wanneer je gevel in een goede staat is kunnen sommige planten je gevel juist beschermen tegen regen. Ook moet je er rekening mee houden dat plantengevels eventuele schade verborgen kunnen houden. Zolang je je verticale tuin goed blijft onderhouden, en ramen en dakranden vrij worden gehouden door te snoeien wanneer dat nodig is, is een groene gevel niet schadelijk.

Leuk idee in theorie! Maar in de praktijk?

Uiteraard komt er best wat bij kijken wanneer je besluit groene gevels aan te leggen in jouw woning. Niet alleen zijn er investeringskosten aan gebonden, maar ook het onderhoud van de gevels en/of daken. In het algemeen is de aanleg en het onderhoud heel goed uit te voeren in de praktijk, mits je huis ervoor geschikt is en er goed wordt nagedacht over het systeem. 

De makkelijkste verticale tuinsystemen voor je gevel zijn de grondgebonden systemen omdat het relatief eenvoudig is deze te installeren en onderhouden. Ze halen hun voedingsstoffen uit de bodem en jaarlijks onderhoud of zelfs minder is hiervoor genoeg. Plantenbakken en panelen die zijn bevestigd aan de gevel buiten, vergen meer onderhoud omdat het lastiger is ze water te geven als ze hoog zijn opgehangen, en daarom is zo’n systeem ook vaak duurder. Het systeem kan zo budget-friendly maar ook zo geavanceerd en zelfvoorzienend zijn hoe je maar wilt, het is bijvoorbeeld mogelijk om innovatieve sensorsystemen te laten installeren die automatisch de irrigatie, vocht en temperatuur in de gaten houden en er zo voor zorgen dat de planten krijgen wat ze nodig hebben. Maar ook een simpel zelfgemaakt ophangsysteem aan je buitenmuur gemaakt van ‘upcyclede’ materialen zijn goedwerkende, ruimte-besparende verticale tuinen!

Kosten en subsidies

De kosten van een groene gevel verschillen sterk en dit hangt af van de soort planten, het systeem en de grootte van je verticale tuin. De kosten voor grondgebonden systemen kunnen relatief laag zijn, voor een paar tientjes scoor je een paar klimplanten die omhoog kunnen groeien. De kosten voor niet-grondgebonden systemen kunnen snel oplopen, hoewel kleinere binnen- of buitenelementen met zakjes of potjes die je op kunt hangen tussen de 30-60 euro beschikbaar zijn, kosten grotere panelen die moeten worden geïnstalleerd gemiddeld 400 euro per vierkante meter. Het systeem hoeft echter niet complex gemaakt te worden om effectief te zijn. Een volledig volgroeide buitenmuur van meerdere etages ziet er schitterend uit, maar kleinere verticale tuinen bieden ook een geweldige manier om kruiden en andere kleine plantjes te groeien in kleinere ruimtes, of zelfs binnen. Je creativiteit is je limiet!

Om het systeem zo duurzaam mogelijk te maken, en je daarbij ook geld en tijd te besparen, kan het lonen om te investeren in een systeem dat langer mee zal gaan, vooral als je er langer van wilt blijven genieten. Onderdelen van het systeem die invloed hebben op de levensduur van het systeem zijn onder andere het substraat voor niet-grondgebonden systemen, de soort planten en hoe lang ze meegaan, en het watergeefsysteem.

Voor beide ondernemers maar ook particulieren zijn er vele gemeentes die sinds dit jaar een subsidie verstrekken om een groene gevel (of groen dak!) aan te leggen. Je moet hiervoor wel je verticale tuin laten aanleggen door een erkend bedrijf. Subsidies kunnen oplopen tot wel 50% van de subsidiabele kosten (gebaseerd op de regeling in Amsterdam). Als je ondernemer bent kan je gebruik maken van het belastingvoordeel onder de VAMIL-regeling en de MIA, waardoor je tot 36% van de investering terug kunt krijgen (onder voorwaarden)! Lees er meer over per regio bijvoorbeeld op groendak.nl. 

Wat kan ik doen als ik niet het zeggen heb over mijn gevel?

Huur je een woning of ga je niet over de buitenmuur van je woning? Dat maakt het natuurlijk wat lastiger om je gevels te vergroenen, maar zeker niet onmogelijk! Ten eerste kan je je huisbaas vragen of ze open staan om te investeren in groene gevels, ook voor hen kan het een voordeel zijn. Ook kan je je focussen op kleinschalige groene systemen die makkelijker te verwijderen zijn wanneer dat nodig is, zoals niet-grondgebonden groene gevel systemen, maar natuurlijk ook ‘gewone’ plantenbakken op het balkon die je verticaal kan plaatsten om ruimte te besparen. Je kunt ze ook combineren met andere omgevings-vriendelijke mogelijkheden, zoals het zaaien van insectenvriendelijke bloemen of een insectenhotel! Een insectenhotel kan je eenvoudig zelf in elkaar zetten om buiten op te hangen, of je kunt klant-en-klare hotels kopen, bijvoorbeeld de hotels van BLOOM your message!

Bloeikaarten en bloeipotloden van BLOOM your message!

BLOOM your message produceert geweldig innovatieve, creatieve, zero-waste kaartjes, potloden en bijenhotels. Ze zijn begonnen met hun kaarten gemaakt van bloeipapier – duurzaam papier van gerecyclede oude kranten en restjes katoen, gemengd met planten-, bloemen- of groentenzaadjes. In plaats van de kaart weg te gooien na gebruik, plant de ontvanger hem en krijgt de kaart een tweede leven. Daarnaast verkopen ze ook bloeipotloden van verantwoord cederhout, gevuld met onschadelijk klei en grafiet. De bloemen of planten die uit het potloodstompje groeien nadat je het in de aarde plant, vormen een bijzonder cadeautje, bijvoorbeeld voor je favoriete leraar als afsluiting van het schooljaar (vooral de vergeet-me-nietjes!). Om de biodiversiteit in je tuin te stimuleren maakt BLOOM nu ook een DIY insectenhotel in samenwerking met de Bijenstichting. Insectenhotels, vooral in combinatie met bij-vriendelijke bloemen en planten, bieden een geweldige manier aan om de uitstervende bestuivers een handje te helpen!

WINACTIE!

Doe mee met de winactie en maak kans op een gratis BLOOM your message pakket, inclusief DIY bijenhotel, een set bloeikaarten, bloeipotloden en een notebook! Wat moet je doen? Upload een story of post op Instagram of Facebook met een foto van hoe jij jouw huis vergroent! Van je moestuin tot verpakkingsvrije voorraadkast, alles is mogelijk. Tag ons (@klooker_nl) en BLOOM (@bloom_yourmessage), voeg de hashtag #vergroenjehuis toe en maak kans op dit gave BLOOM pakket! Doe je niet aan social media? Geen probleem, mail ons je foto en je maakt evenveel kans op de prijs!

We kiezen de winnaar op 2 JULI 2021, zorg ervoor dat je jouw foto voor die tijd hebt geüpload!

Bedrijven en producten voor jouw groene muren

Voordat je een verticale tuin aanlegt is het essentieel dat er goed wordt nagedacht over de constructie, de bevestiging en het onderhoud. Dit is belangrijk zodat lekkages kunnen worden voorkomen, je weet wat voor soort onderhoud er nodig is, dat je verticale tuin goed en lang zal bloeien maar ook zodat ongedierte zoals de taxuskever kan worden voorkomen. Groene gevels zijn niet geschikt voor elke woning, het dak en/of muur moet in een goede staat zijn zodat de plantjes niet in barsten en kieren gaan groeien en schade oplopen, en dat het gebouw het gewicht aankan. Voor grote buiten systemen en het plannen en realiseren ervan adviseren we je advies te vragen aan professionele bedrijven, zoals:

Mos schilderij van De Plantenman
  • De Plantenman: De plantenman verkoopt verschillende onderdelen voor binnen- en buiten groene muren, van mos ‘schilderijen’ en wanden tot complete systemen voor particulieren of op kantoor. Plantenman.nl levert (en onderhoudt) een groot aanbod aan interieurbeplanting en geeft advies onder jouw eigen project.
  • De Groene Wand: De Groene Wand ontwerpt, installeert en onderhoudt binnen- en buiten verticale tuinen, waaronder kruidentuinen, moswanden maar ook mobiele groene wanden zoals voor een roomdivider.
  • The Vertical Planting Specialist: Ook bij The Vertical Planting Specialist kun je terecht voor onder andere groene scheidingswanden, klimplantsystemen, en groene gevels.
Groene scheidingswand van The Vertical Planting Specialist
  • Copijn: Copijn is een organisatie met verschillende groene bedrijven onder één dak. Van boomspecialisten tot de aanleg van groene gevels maar ook daktuinen. Ze hebben het groene wandsysteem “Wonderwall” ontworpen met een geavanceerd irrigatiesysteem, zodat het systeem maar weinig onderhoud vergt. Ook kunt Copijn je helpen om miswanden, misplafonds en moslogo’s te ontwerpen!

Ook is het mogelijk om zelf een groene gevel aan te leggen. Informeer jezelf dan wel goed over het onderwerp en waar je allemaal op moet letten zodat de beplanting voor een lange tijd in een goede conditie blijft! Meteen aan de slag? Check de productcatalogus voor verschillende winkels die duurzame tuinartikelen aanbieden!

Voor kleinschalige verticale tuintjes kan je uiteraard ook terecht bij verschillende tuinwinkels of zelfs op bol.com om elementen te kopen, wat ook makkelijk te realiseren is voor je balkon! Neem bijvoorbeeld eens een kijkje bij De Duurzame Tuin, die zakken verkoopt gemaakt van gerecyclede plantaardige PET flessen met een geïntegreerd watergeefsysteem, en ook afneem- en ophangbare bakken. 

Verantwoorde picknicks

Geschreven in mei, 2021

Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten én tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

De terrassen zijn inmiddels open, het zonnetje schijnt langzaam maar zeker wat vaker door de wolkjes heen en de dagen beginnen eerder en eindigen later. Een superleuke activiteit die ook nog eens prima corona-proof kan worden gedaan is om een kleedje te pakken, lekkere hapjes en drankjes mee te nemen en buiten te picknicken. Deze week delen we graag wat tips over duurzaam servies en verpakkingen wat je mee kunt nemen op je picknick, leuke restaurants die vega(n) en/of biologische kant-en-klare picknick boxen aanbieden en enkele tips voor picknickrecepten die etensafval tegengaan. Bovendien hebben we een (h)eerlijk recept voor een zelfgemaakte ijsthee met thee van Frank about Tea waar je als lid 20% korting op krijgt!

Wegwerpservies

palmblad bord
Servies van palmbladen. Bron

De grootste boosdoener van picknicks is uiteraard de grote hoop afval van wegwerp plastic verpakkingen, bestek en servies. Het ligt voor de hand om wegwerpspullen zo veel mogelijk te vermijden bij je picknick, maar als het toch niet anders kan gebruik dan bijvoorbeeld producten gemaakt van FSC-gekeurd papier, of een natuurlijk afbreekbaar materiaal. Je hoort nu steeds vaker dat ook zogenoemde duurzame, afbreekbare materialen voor bordjes en bekers gemaakt van bijvoorbeeld bioplastics eigenlijk helemaal niet goed afbreken en na 15 jaar er nog steeds spic en span uitzien. Om er zeker van te zijn dat het materiaal ook daadwerkelijk kan worden afgebroken op een redelijke termijn, let dan op de EN-13432 norm die garandeert dat het product binnen 9-12 weken wordt afgebroken in een grootschalige composteerinstallatie. Uit onderzoek van CE Delft in 2020 is gebleken dat van al het wegwerpservies, palmbladen het beste scoren om dat de productie een lage emissie heeft en er weinig energie en water nodig is. Zulke bordjes en bekers van palmbladen kun je onder andere bij Bio Futura verkrijgen. Bordjes van palmbladen, suikerriet en bamboe zijn composteerbaar en kunnen dus mee met de GFT. Wegwerpservies van bioplastics kunnen alleen mee met de GFT als ze een Kiemplantlogo of OK compostlogo bevatten, anders moeten ze mee met het restafval.

Herbruikbaar buitenservies

Als je vaker picknickt, barbecuet of kampeert, heb je misschien al herbruikbaar, licht servies wat je mee kunt nemen. Als je het (nog) niet hebt, misschien heeft een vriend(in) of buurvrouw/man dit wel en kun je het lenen! Kringloopwinkels hebben vaak ook een berg servies liggen wat nog prima is om te gebruiken voor je picknick. 

Als je toch zelf graag wilt investeren in lichtgewicht servies zijn er verschillende materialen beschikbaar hiervoor, bijvoorbeeld melamine, bioplastics, of kokosnoot. Bamboe producten waren een lange tijd helemaal in omdat het er mooi uitziet en een duurzame optie zou bieden. Maar recent onderzoek heeft laten zien dat bamboe producten niet altijd veilig zijn om van te eten of uit te drinken. Bamboe servies is namelijk bijna nooit 100% bamboe, maar wordt gemixt met melamine. Deze combinatie kan voor het afgeven van de stof formaldehyde zorgen wanneer er warm eten op wordt geserveerd. Formaldehyde kan onder andere leiden tot irritatie aan je maagslijmvlies. Als je servies van 100% melamine gebruikt is de kans dat formaldehyde vrijkomt lager, maar uit voorzorg wordt het alsnog afgeraden voor kinderen tot 3 jaar en het advies is om melamine servies alleen voor koud/lauw eten te gebruiken. Inmiddels is het verkopen van producten gemaakt van de melamine en bamboe combinatie verboden sinds februari 2021, maar toch is het goed om hierop te letten! Voor meer informatie zie de website van het voedingscentrum hierover. 

Herbruikbaar picknick / kampeerservies
van PLA van Ajaa!

Als bamboe niet wordt gemengd met melamine, wordt het vaak gemengd met polylactic acid (PLA). Polylactic acid is een bioplastic dat vaker wordt gebruikt als plastic alternatief, gemaakt van maiszetmeel, suikerriet of suikerbieten. Voor de productie van dit materiaal worden er geen giftige stoffen gebruikt. Het wordt vaak gepromoot als natuurlijk afbreekbaar materiaal, wat het in principe ook wel is. 90% van het materiaal wordt binnen 6 maanden afgebroken, maar wat veel sceptici doen omdraaien is dat dit alleen gebeurt in erg specifieke omstandigheden: het zuurstofgehalte moet goed worden afgestemd en de temperatuur moet hoger zijn dan 60 graden Celsius, wat betekent dat het afbreken alleen kan in een industriële composteerinstallatie. Ook kost het aardig veel grond om de natuurlijke materialen die voor PLA worden gebruikt te groeien, en vaak worden er wel pesticiden gebruikt hiervoor. Vergeleken met gewoon plastic is PLA, gemaakt van hernieuwbare grondstoffen, natuurlijk al stukken beter, maar besef je wel dat een biologisch afbreekbaar materiaal vaak toch mee moet gaan met het restafval. Soms bieden bedrijven die bordjes maken van bioplastics zoals Ajaa! wel opties om het materiaal te recyclen bij het bedrijf zelf wanneer ze bijvoorbeeld kapot gaan. 

Kokosschaaltjes van The Coconut Bowl

Misschien heb je ze al eens voorbij zien komen. Een superleuke optie is een schaaltje gemaakt van een kokosnootbolster (het harde omhulsel). Kokosnoten worden geoogst voor hun olie, water en vruchtvlees, maar de bolsters worden gezien als afval en worden (nog) niet vaak hergebruikt. In plaats van de bolsters achter te laten op een stortplaats of te verbranden, worden ze nu ook hergebruikt om er hippe, prachtige schaaltjes van te maken die ook perfect zijn om mee te nemen naar je picknick omdat ze erg licht zijn van gewicht. Nog een voordeel van deze schaaltjes zijn dat ze fijn en mooi zijn om ook gewoon thuis te gebruiken; ze zijn niet exclusief voor op de camping, barbecue of picknick. 

Wegwerp vs. herbruikbaar

Al met al zijn er verschillende opties voor plastic-vrije, lichtgewichte, herbruikbare bordjes en bekers, maar wees ervan bewust dat deze materialen niet altijd zo milieuvriendelijk zijn als dat ze worden geadverteerd! Ook is het belangrijk om je af te vragen hoe vaak je het servies daadwerkelijk gaat gebruiken. Is dit maar een paar keer per jaar? Uit hetzelfde onderzoek van CE Delft is gebleken dat als je het herbruikbare bord minder dan 15 keer zou gebruiken, een wegwerp plastic bordje een milieuvriendelijkere optie is. In deze berekening is bijvoorbeeld rekening gehouden met de hoeveelheid warm water wat je gebruikt om het bord af te wassen, onder meer.

Maar wat als je nou nog een stapeltje plasticborden en bestek hebt liggen? Je wilt het niet gebruiken maar aan de andere kant zijn ze nou al aangeschaft en liggen ze maar stof te vangen achter in je keukenkast. In plaats van de bordjes weg te gooien na het gebruik kan je ze ook schoonmaken en misschien nog een paar keer gebruiken, of je upcycled het plastic bordje. Gebruik ze voor een knutselproject met je kinderen, pak wat verf en een kwast erbij om je bordje om te toveren tot leuke decoratie, gebruik ze als mengpallet om te schilderen, gebruik je creativiteit! Voor wat inspiratie check deze websites over knutselideeën, DIY tips, of op Pinterest.

Leuke restaurants die klant-en-klare picknick boxen aanbieden

We zijn op zoek gegaan naar leuke restaurantjes die picknick boxen aanbieden in het hele land. We hebben gekeken in hoeverre de ingrediënten biologisch, lokaal, vegetarisch en/of veganistisch zijn en op wat voor manier de producten worden verpakt, waarin de boxen allemaal wat verschillen. Tip: geef aan bij je bestelling als je zelf je lunchbox mee kan nemen! Dat scheelt weer onnodige verpakking.

RestaurantFornuis aan HuisKarakters PicnicStapfoods
LocatieDongen, BrabantRotterdam, Zuid-HollandDen Haag, Zuid-Holland (bezorging mogelijk)
Fotofornuis aan huis picknickstapfoods picnic
IngrediëntenVers en lokaal uit Noord-BrabantLokaal, boerderijkip en spek uit ZeelandLokaal
InhoudHartigheid en zoetigheid (broodjes, fruit, wrap, cupcake, smoothie)Broodjes, smeersels, wraps, pasteitjes, worstenbroodjes, gamba’s, olijven, nootjes, fruit en zoetighedenBroodjes, spreads, chips, homemade icetea, fruit
OptiesVegan op aanvraagVegetarisch mogelijk, uitbreiden met wijn of biologisch sapOok veel andere soorten boxen (BBQ, borrel)
VerpakkingGerecycled karton, suikerriet, houten bestek, flesje van gerecycled plasticKarton90% recyclebaar verpakkingen, meesten afbreekbaar, niets onnodigs ingepakt
Prijsv.a. €13,95 p.p.€39,50 voor 2 personen€15,75 p.p.
OpmerkingenWerken zoveel mogelijk plastic-vrij, vlees is Nederlands met een Beterleven keurmerk, vis heeft een MFC keurmerk, gebruiken restafval van groentenBezorging mogelijk onder voorwaardenStapfoods opereert zoveel mogelijk CO2 neutraal, voorkomt verspilling, en promoot sociaal ondernemen
RestaurantBakersboxBij LiekSoepp
LocatieRotterdam, Zuid-HollandEindhoven, BrabantAlkmaar, Noord-Holland
Foto
IngrediëntenLokaal, deels biologischStreeft naar 100% biologischBiologisch en 100% vegetarisch
InhoudSandwiches, quinoa salade, scones en croissantjes, yoghurt met huisgemaakte granola, ei, hummus, fruit, verse jus d’orangeBv. wijn/smoothie, kaasje/koolrabi, borrelworstje en ham / falafel, gemarineerde champignon, groenten met dips, spreads met stokbrood, chips en nootjesDivers en afwisselend
OptiesOptie voor 100% vega(n), suiker, gluten- en lactosevrij. Verschillende versies (high-tea, ontbijt, brunch)Verschillende opties van boxen, vegan mogelijkGeen
VerpakkingBiologisch afbreekbaar en composteerbaarZo duurzaam mogelijk, o.a. suikerriet schalen en papierKarton, bioplastic
Prijs€39 voor 2 personen€32 voor 2 personen€40
OpmerkingenOnderdeel van Baker & MooreEr is ook een winkel, uitgebreide info over hun verpakkingsmateriaalOok is er een vintage winkeltje met o.a. kleding en meubels, en een B&B

Leuke zomerse picknick recepten

Broodjes, wraps, taartjes, salades – alles kan eigenlijk makkelijk mee naar een picknick! We hebben een paar ideetjes voor je verzameld voor wat inspiratie voor je picknick, met onder andere een eerlijk ice-tea recept met thee van Frank about Tea en ideetjes om voedselafval te voorkomen door het te gebruiken voor simpele spreads en/of snacks! Zie ons artikel van een jaartje geleden met tips over het bewaren en meenemen van eten.

Frisse huisgemaakte ijsthee

Recept voor 4 glazen

Ingredienten:

  • 3-4 schepjes HoneyBush Verveine van Frank about Tea
  • 1 liter water
  • 3 plakjes verse gember
  • 1 takje limoengras
  • 3 eetlepels suiker, biologische honing of agave siroop (optioneel)
  • een paar takjes munt
  • ijsblokjes

Instructies

Kook het water en schenk het over de citroengras, gember en thee (in bijvoorbeeld een thee ei) in een pot. Laat het zo intrekken voor ongeveer 10 minuten (ligt aan hoe sterk je de thee wilt) en haal dan de thee eruit. Doe de suiker erbij en laat het afkoelen (nog niet te vroeg in de koelkast doen, dit kost meer energie voor de koelkast). Na een paar uur in de koelkast kan je de gember en citroengras eruit halen en voeg de munt en het ijs toe. Giet het in een bidon of glazen fles/pot om het mee te nemen naar je picknick! 

Frank about Tea staat al een tijdje in onze catalogus door hun passie voor Fairchain. Fairchain gaat nog een stapje verder dan de Fairtrade certificering. Nadat Valerie en David met een reis door Oost-Afrika rechtstreeks hebben ervaren hoe de theesector in elkaar zit, besloten ze om hier verandering in te brengen. Hardwerkende theeboeren zouden toch meer moeten verdienen dan 3% van de retailprijs?! Zo hebben ze rechtstreeks contact gelegd met de theeproducenten en houden ze de handelsketen zo kort mogelijk. Hierdoor krijgen de theeboeren zo eerlijk mogelijk betaald en kan Frank about Tea investeren in bijvoorbeeld trainingen voor de boeren om hun inkomen te subsidiëren. Lees er alles over op hun website.  Daarbovenop verkopen ze thee gemaakt van alleen natuurlijke ingrediënten, in theezakjes die vrij zijn van (micro)plastic, met methodes die tot een hoge kwaliteit en smaakvolle thee leiden. Een super verantwoorde, eerlijke en lekkere thee dus voor dit ijsthee recept, maar voor wat kouder weer is het assortiment van Frank about Tea natuurlijk ook perfect voor warme thee.

Tips om etensrestjes te gebruiken in heerlijke recepten

Oud brood wat te droog is om zo op te eten? Snijd ze in wat kleinere stukjes, bestrijk ze met olie en rooster ze in de oven voor ongeveer 15-20 minuten op 175 graden en gebruik ze voor bruschetta! Bruschetta is simpel gemaakt met tomaten, knoflook en basilicum. Zie hier voor een lekker vegan recept voor Bruschetta. Wacht totdat het brood goed is afgekoeld zodat ze niet zacht worden in je tas, zo kan je ze in een broodtrommel meenemen of verpak ze met waxwrap.

Wat doe jij met al die schillen van sinaasappels en grapefruits? Gebruik ze om een lekkere zoete, frisse snack te maken voor je picknick door ze om te toveren tot “candied orange peels” – gesuikerde sinaasappelschillen. Je hebt alleen wat water en suiker nodig, met bijvoorbeeld dit recept.

Heb je dat ook wel eens, dat je verse kruiden koopt voor een recept maar het niet lukt om allemaal op te krijgen? In plaats van ze weg te gooien kan je ze ook mixen in (plantaardig) boter in een ijsklontjesvorm en bewaren in de vriezer. Super makkelijk om ze bijvoorbeeld voor je picknick uit de vriezer te halen voor een lekkere kruidenboter. Ontdooi de bevroren kruidenboterklontjes en mix ze met wat zout, peper en verse knoflook. Kruiden die je hiervoor prima kunt gebruiken zijn o.a. basilicum, peterselie, oregano, rozemarijn en dille.

Wist je dat wortelloof en radijsloof prima eetbaar is? Maar toch gooien we het meestal gewoon weg (of je konijn/cavia heeft er profijt van). Een lekkere optie om dit afval tegen te gaan is door ze wat smaak te geven en te gebruiken voor een pesto. Met 1-2 teentjes knoflook, olijfolie en een groot handje basilicum geef je de loven een tweede leven. Hoewel ze normaal niet echt veel smaak hebben neemt de sterke smaak van basilicum en knoflook dit makkelijk over en kan je deze pesto gebruiken op een wrap, broodje of door een salade.

Duik je liever zelf de keuken in om een heerlijke picknick te verzorgen voor je vrienden en/of familie, of ga je op zoek naar leuke plekjes die een kant en klare box voor je verzorgen? Hoe dan dan ook is de eerste stap…een beetje zon! Blijf je liever thuis en organiseer je een barbecue? Lees dan onze tips over duurzame (wegwerp) BBQ’s die minder fossiele brandstoffen nodig hebben.

De veelzijdigheid van schimmels

Geschreven in mei, 2021

Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten én tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

Ben jij ook zo’n fan van paddenstoelen? Pasta met oesterroomsaus, gevulde portobello, of in een risotto, heerlijk! Maar paddenstoelen kunnen een hoop meer dan alleen in de keuken – de veelzijdigheid van schimmels en hun vruchtlichaam de paddenstoel kent geen limiet. Plantaardig leer, brandstof, lampen, meubels, isolatiemateriaal, telefoonbatterijen, koffie, verpakkingsmateriaal, the sky is the limit! Verschillende delen van een schimmel kunnen worden gebruikt om diverse materialen van te maken, maar vooral het mycelium biedt een tal van mogelijkheden. Het mycelium is het enorme (ondergrondse) worteldradennetwerk van de schimmel wat een essentiële rol in de natuur speelt. Door de complexiteit van dit netwerk functioneert het ook als stevig, duurzaam en natuurlijk isolatie-, bouw- en verpakkingsmateriaal. Het telen van schimmels heeft weinig ruimte, grondstoffen en energie nodig en daarom zijn deze hét materiaal van de toekomst. Deze week hebben we kortingen bij wel drie verschillende bedrijven die schimmels op een innovatieve manier gebruiken, van paddenstoelenpoeder tot mycelium lampenkappen! Schimmels in je huis? Yes, please!

Het rijk van de fungi

Myceliumnetwerk – bron

Schimmels behoren tot het rijk van de Fungi, en de diversiteit binnen dit rijk is enorm. Er zijn eencellige schimmels, zoals gist, maar ook meercellige die kunnen uitgroeien tot paddenstoelen. Schimmels zijn essentieel voor de planeet omdat ze koolstof opslaan in de grond en dood plantaardig materiaal afbreken. Ze kunnen door het uitbreiden van de worteldraden, het mycelium, een gigantisch netwerk vormen, het grootste netwerk ooit gemeten bezet meer dan 10 vierkante kilometer – dat zijn 1665 voetbalvelden! Bovendien werken de mycelia van sommige soorten samen met planten en bomen. Zo leveren die mycelia mineralen aan planten, waar ze suiker en koolstof voor terugkrijgen. Schimmels spelen hierdoor een kritische rol in het ecosysteem.

De potentie van schimmels

Zowel paddenstoelen als mycelia bieden oneindig veel mogelijkheden voor verschillende doeleinden. Paddenstoelen staan vooral bekend als ingrediënt in de keuken door hun kenmerkende umami smaak en typische textuur . Ook worden paddenstoelen vaak gebruikt in vegetarische opties zoals kroketjes of burgers. Oesterzwam bitterballen en andere paddenstoelensnacks zijn ook zeker van de partij. Deze kun je bijvoorbeeld verkrijgen bij Rotterzwam of de Haagse Zwam. 

diy grow kit rotterzwam
DIY Growkit van RotterZwam

Rotterzwam groeit oesterzwammen op koffiedik en maakt daar o.a. lekkere oesterzwamsnacks en oesterzwammenbier van en DIY growkits om je eigen paddenstoelen te kweken. Ze zijn bekroond voor hun circulaire concept aangezien op lokale schaal koffiedik van verschillende bedrijven wordt verwerkt tot oesterzwammen. Ook hebben ze veel online leermateriaal over hoe je je eigen oesterzwammen kunt kweken en geven ze leerzame workshops. Als Klooker-lid kan je nu drie producten van rotterzwam met 15% korting uitproberen! De growkit, waarmee je je eigen koffiedik kunt ‘upcyclen’ om je eigen oesterzwammen te kweken, oesterzwammenbier met een speciale aardse ondertoon – perfect voor online Zoom-borrels of in het zonnetje op het balkon, en als laatste kan je ook het unieke koffiezeepje met korting verkrijgen – dit speciale zeepje wordt deels gemaakt van ‘ongezette’ koffie (koffie die net buiten de koffieketen valt): goed voor coronapreventie én vermindert afval!

mush superfood poeder
Mush paddenstoelen poeder

Ook paddenstoelen poeder staat bekend als superfood; niet voor niks wordt het al duizenden jaren gebruikt in traditionele kruidengeneesmiddelen. Schimmels hebben een positieve impact op je gezondheid, doordat ze rijk zijn aan vitamines, mineralen en voedingsstoffen, inclusief belangrijke eiwitten. Paddenstoelen poeders, zoals die verkocht door Mush, zijn makkelijk om toe te voegen aan je dieet, zoals in je ontbijt of door een smoothie. Ze versterken je immuunsysteem, verhogen je energieniveau en sommige onderzoeken tonen aan dat de Reishi paddenstoel kan helpen bij het bestrijden van kanker. Je kunt de 100% natuurlijke, biologische en veganistische Reishi paddenstoelen poeders van Mush nu met 20% korting uitproberen met onze Klooker korting!

Het consumeren van paddenstoelen en zwammen zit boordevol voordelen, maar daar houdt de veelzijdigheid van schimmels niet bij op. Door de snelle groei en het indrukwekkende netwerk wat schimmels kunnen creëren, zijn ondernemers en onderzoekers hard bezig om andere interessante functies van paddenstoelen en mycelia te ontdekken en realiseren. Het gave is dat als je mycelium laat groeien in voorgevormde mallen, ze groeien in die vorm en je zo verschillende sterke materialen kunt ontwikkelen in combinatie met andere vezels die de myceliumdraden als het ware aan elkaar plakken. Een handjevol creativiteit en een simpel substraat is eigenlijk het belangrijkste wat je nodig hebt om een product van mycelium te ontwikkelen.

Is het kweken van mycelium duurzaam?

Hoewel paddenstoelen en mycelia natuurlijke productiematerialen creëren, is het ook belangrijk om te weten hoe het wordt gekweekt om te kunnen concluderen dat het een duurzaam materiaal is. Om schimmels te kweken heb je een goed substraat nodig, zoals houtsnippers, hooi, mais of andere natuurlijke materialen. Deze materialen kunnen eenvoudig afval zijn van andere industrieën en zo vormt het een circulaire industrie. Het duurt tussen de twee tot drie weken voordat het netwerk zich flink uitbreidt, maar de duur van deze periode ligt aan het type schimmel en het milieu waarin het wordt gekweekt. 

Schimmels en hun myceliumnetwerken spelen een rol bij het vastleggen en opslaan van koolstof in de grond. Schimmels kunnen geproduceerd worden in een kleine ruimte, en er is een minimale hoeveelheid aan grondstoffen, water en elektriciteit voor nodig. Ook worden er geen pesticiden of andere schadelijke stoffen gebruikt, en wordt er bijna geen afval gecreëerd. Het enige afval zijn de restjes van het substraat, maar deze kunnen makkelijk weer worden gebruikt voor andere doeleinden, zoals voor meststof (kijk hier voor een gaaf filmpje van rotterzwam hierover!). Aangezien mycelium een natuurlijk materiaal is duurt het maar kort voordat de producten die ervan worden gemaakt volledig zijn afgebroken, dit kan al binnen 30 dagen! Dat betekent niet dat het gecreëerde product zal afbreken in je huis; door ze te verhitten op hoge temperaturen worden ze chemisch inactief en zijn ze bestand tegen rotting.

Vergeleken met materialen gemaakt van fossiele brandstoffen zijn schimmelproducten dus echt een stuk duurzamer, van het groeien tot het afbreken, en biedt het een mogelijkheid tot een circulaire industrie met een lage, of zelfs positieve, impact op het milieu.

Wat er al mogelijk is

De mycelium-industrie is nog in zijn jonge fase en pas in de afgelopen 5 jaar hebben schimmels meer aandacht en populariteit gekregen. Toch zijn er al een boel innovatieve bedrijven die paddenstoelen en/of mycelium gebruiken voor duurzame producten die materialen gebaseerd op fossiele grondstoffen kunnen vervangen. Hier zetten we verschillende internationale én Nederlandse bedrijven op een rijtje en wat voor schimmelproducten ze aanbieden!

Ecovative Design– mycelium bouwmateriaal

Ecovative is een Amerikaans bedrijf en produceert onder andere plantaardig ‘vlees’ (Atlastfood), verpakkingsmateriaal en textiel van mycelium. Verschillende bedrijven kunnen de technologie van Ecovative gebruiken voor hun eigen producten met de Ecovative GIY (‘grow-it-yourself’) kits. Grown.bio is de Europese vertegenwoordiger van Ecovative, en maakt mycelium substraat. Dat substraat wordt verkocht, maar ook gebruikt om hun eigen producten te groeien!

Grown – mycelium verpakkingen, isolatiemateriaal en interior design

Grown heeft zelf een GIY kit ontwikkeld en groeit hiermee bijvoorbeeld lampenkappen, plantenpotten, verpakkings-, isolatie- en constructiemateriaal van mycelium. Ze gebruiken 3D printers om van duurzaam biopolymeer mallen te maken, waarna ze deze vullen met een mengsel van mycelium en vezels van landbouwafval. Wanneer het mycelium zijn complete grootte heeft bereikt en is gedroogd is het eindproduct af. Supergaaf! Als Klooker lid kan je nu drie verschillende producten van Grown met 25% korting aanschaffen: de square planter (2 stuks), de hanglamp en de mycelium potjes (6 stuks). Ideaal voor je zero-waste moestuintje!

Mylo van Bolt Threads – myceliumleer

Mylo is een alternatief voor dierlijk en synthetisch leer; een flexibel, zacht en sterk materiaal gemaakt van mycelium, geproduceerd door Bolt Threads. Verschillende bekende merken zoals Adidas en Stella McCartney brengen in 2021 de eerste producten gemaakt van Mylo uit! Het is bijna niet te onderscheiden van dierlijk leer en wordt uitgebracht in verschillende kleuren. Om Mylo te verven volgen ze de “Green Chemistry” principes die vrij zijn van chromium en DMFa, twee van de meest schadelijke chemicaliën die normaal worden gebruikt om dierlijk en synthetisch leer te kleuren. Jammer dat ze niet noemen wat ze wel precies gebruiken.

ZVNDER – paddenstoelenleer

ZVNDER portemonnee
ZVNDER portemonnee van tonderzwamleer

Niet alleen mycelium, maar ook de paddenstoel van schimmels kan worden gebruikt voor plantaardig leer, zoals de tonderzwam. ZVNDER is een Duits bedrijf dat petten, portemonnees en zelfs een sprei produceert van deze bijzondere paddenstoelen. Elk product is uniek en varieert in kleur, grootte en vorm. Lokale families in Roemenië produceren het ‘leer’, waar deze paddenstoel al sinds de 19e eeuw wordt gebruikt. De ‘Fungiskin’ is 100% natuurlijk en de restproducten worden hergebruikt voor de bij-industrie. 

MycoWorks – mycelium bouwmateriaal en textiel 

MycoWorks is een bedrijf dat live gegaan is in 2020. Ze gebruiken mycelium om bouwmateriaal te produceren, zoals bakstenen die even sterk zijn als beton, maar ook mycelium ‘leer’ genaamd Reishi. In dit gave filmpje zie je hoe ze zo’n baksteen produceren. We hebben nog even geduld nodig voordat er producten op de markt komen die particulieren kunnen kopen, op het moment zijn ze begonnen met een collaboratie met Hermes en worden er ontwerpen gemaakt voor verschillende fashion shows met kleding en accessoires van Reishi.

MYX van Jonas Edvard – Textie / decoratie

Jonas Edvard is een product designer die MYX heeft ontwikkeld – een materiaal gemaakt van een combinatie van restafval en oesterzwam mycelium wat binnen 3 weken kan worden geproduceerd. Het mycelium vergt hij van de commerciële oesterzwam productie en ook worden er restvezels van de textielindustrie gebruikt. Het sterke en flexibele eindproduct gebruikt Jonas om onder andere lampenkappen van te maken, helaas zijn de producten nog niet te koop voor particulieren.

University of California – telefoonbatterijen 

Say what? Ja je leest het goed, onderzoekers van de Universiteit van California hebben een nieuw type lithium-ion batterij ontworpen die veel langer meegaat, en gebruiken onder andere portobello champignons hiervoor. Het feit dat de champignons poreus zijn, wat goed is voor energieopslag, en dat ze veel kalium bevatten, maakt het een super materiaal om batterijopslagcapaciteit te verbeteren. Het onderzoek werd gepubliceerd in 2015 dus we zijn benieuwd hoelang het nog duurt voordat zo’n batterij op de markt wordt geïntroduceerd!

Mogu – vloeren 

Door de poreuze structuur van mycelium functioneert dit materiaal ook erg goed als geluiddempend en isolerend materiaal. Mogu ontwikkelt verschillende tegels en panelen voor in huis of op kantoor, in alle soorten, maten en kleuren. 

Geluiddempende mycelium panelen van Mogu

We hopen dat we je hebben kunnen overtuigen dat schimmels voor zo goed als alle industrieën kunnen worden ingezet en een geweldige optie bieden voor een alternatief duurzaam materiaal. Onderzoek is nog aan de gang om de juiste schimmelsoorten en groeicondities te ontdekken, en sommige bedrijven zijn al een heel eind om dit supermateriaal op de markt te brengen. Ook verschillende levenscyclusanalyses zijn nog onderweg om de impact van deze fungi-industrie te kunnen meten en vergelijken met bijvoorbeeld plastic. We zijn benieuwd hoe het zich gaat ontwikkelen!

Duurzaam de strijd aan met onkruid en ongedierte

Geschreven in juli 2020


Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

Op een mooie dag is het natuurlijk lekker om in de tuin tussen de planten te zitten. Ook binnen zorgen kamerplanten voor een betere luchtkwaliteit. Maar de planten binnen en in je tuin wil je natuurlijk wel gezond en mooi houden. Helaas kunnen planten bijvoorbeeld lastig worden gevallen door onkruid of ongedierte. Zo kunnen luizen zorgen voor verkleurde of misvormde bladeren en slecht groeiende planten, en kan onkruid voedingsstoffen en zonlicht van de andere planten weghouden. 

Het lijkt makkelijk om het eerste beste middeltje te pakken om van dit soort plagen af te komen.‘Vaak staan er op verpakkingen wel kreten als ‘plantaardig’, ‘natuurlijk’ of ‘milieuvriendelijk’ op het etiket. Dit soort vage kreten zeggen weinig bij een bestrijdingsmiddel: gif is gif. Zelfs 100% natuurlijke middelen zijn giftig, anders was het geen bestrijdingsmiddel.

Gelukkig zijn er manieren om van ongewenst bezoek in je tuin en op je planten af te komen. In de natuur hebben dieren en planten ook natuurlijke vijanden, en situaties waarin ze zich niet kunnen ontwikkelen. Soms kunnen we hier gebruik van maken in onze tuin, of bij onze kamerplanten.

Tips tegen ongedierte

Lieveheersbeestjes tegen bladluizen

Van bladluizen worden je planten niet zo blij. De luizen voeden zich met sap uit de bast van planten, waardoor je plant verzwakt. Ook kunnen ze allerlei virussen en ziekten overbrengen van zieke naar gezonde planten. Er zijn een heleboel middeltjes op de markt, die je helpen om van bladluis af te komen. Maar je kunt bladluis ook natuurlijk bestrijden zonder gebruik van gif. Lieveheersbeestjes blijken namelijk echte bladluis killers. Ze eten gemiddeld 100 luizen per dag (120 als larve, 80 als volwassen lieveheersbeestje). Dat zijn 3.000 bladluizen per maand!

lievenheersbeestjes zijn echte bladluis killers.

Lieveheersbeestjes naar je tuin lokken

De meest natuurlijke manier om aan zoveel mogelijk lieveheersbeestjes in je tuin te komen is door ze naar je tuin te lokken. Lieveheersbeestjes houden van tuinen met wilde planten en veel bloeiende kruiden, bijvoorbeeld de vlierstruik, de linde en de brandnetel. Daarnaast is er ook lokstof voor lieveheersbeestjes te koop.

Als je eenmaal lieveheersbeestjes in je tuin hebt, wil je dat deze hier ook blijven. Een insectenhotel of lieveheersbeestjeskast biedt lieveheersbeestjes een schuilplaats bij slecht weer, en een plek om te overwinteren, waardoor ze gezellig in je tuin blijven.

Lieveheersbeestjes kopen

Er zijn ook lieveheersbeestjes te koop via verschillende websites. Vaak kun je kiezen tussen volwassen lieveheersbeestjes en larven van lieveheersbeestjes. Voor gebruik in kassen zijn volwassen lieveheersbeestjes beter, maar voor in je tuin kun je beter kiezen voor larven. Die kunnen nog niet wegvliegen en willen zich alleen maar helemaal vol eten met bladluizen.

Nematoden

Tegen naaktslakken

Slakken kunnen alle mooie planten in je tuin compleet kaal eten. Om naaktslakken te bestrijden kun je bijvoorbeeld ecologische slakkenkorrels gebruiken, maar ook Nematoden. Nematoden zijn heel kleine aaltjes van 0,1 mm. Ze zijn met het blote oog dus eigenlijk niet te zien. Deze aaltjes dringen naaktslakken binnen en leggen eitjes, waardoor slakken ziek worden en stoppen met eten. Na 1 a 2 weken gaan de nieuwe pasgeboren nematoden alweer op zoek naar nieuwe naaktslakken.

Ongeveer 90% van de naaktslakken zit overdag onder of op de grond. Huisjesslakken zitten vaak boven de grond, daardoor werken nematoden minder goed tegen huisjesslakken.

Nematoden tegen taxuskevers

taxuskevers zijn te bestrijden met nematoden

Taxuskevers zijn zwarte kevers van ongeveer een centimeter lang. Volwassen kevers vreten ‘s nachts golfvormige inkepingen aan de rand van bladeren en bloemen. Daar gaan planten op zich niet dood van. Schadelijker zijn de larven. Taxuskevers leggen in één seizoen honderden eieren in de grond aan de wortels van de planten. Pasgeboren larven voeden zich vervolgens aan de wortels van planten, waardoor de planten verwelken en afsterven.

Nematoden tegen taxuskevers werken eigenlijk hetzelfde als bij naaktslakken. Ze dringen de kevers binnen, en leggen hier eitjes waardoor de kevers ziek worden. Na twee weken komen de eitjes uit, en gaan de nieuwe aaltjes weer op zoek naar nieuwe kevers.

Kruiden en wijn tegen fruitvliegjes

Het kan ontzettend vervelend zijn. Bij een beetje mooi weer zit je hele keuken zo vol met fruitvliegjes. Ook al maak je alles nog zo goed schoon!

Gelukkig hebben fruitvliegjes, net als veel andere insecten, een hekel aan de sterke geur van kruiden. Snijd een sinaasappel half door en stop er kruidnagel in. Deze geur werkt afstotend. Je kunt ook losse kruidnagels, lavendel, dille, salie en knoflook tussen je fruit op de schaal leggen, of een vers basilicum, dille of lavendel plantje neer zetten.

Een iets snellere methode is om een fles met een bodempje wijn of port neer te zetten. Vliegjes kruipen hier in, en worden zo beneveld dat ze niet meer uit de fles kunnen komen en verdrinken.

Tips tegen onkruid

De meeste mensen zijn niet blij met onkruid in hun tuin. Ze nemen het licht, de voeding en de ruimte in van planten die wel gewenst zijn. Hoewel sommige soorten onkruid ook juist heel mooi kunnen zijn, dat is een keuze die je zelf kunt maken. Gelukkig kun je er op een duurzame manier vanaf komen, mocht je dat besluiten.

Kokend water

Het gebruiken van kokend water , dat je overhoudt na het koken, is de meest milieuvriendelijke oplossing. Het is heel simpel. Je giet gewoon het kokende water over het onkruid in je tuin, bijvoorbeeld tussen de tegels. (Je wil natuurlijk dat het alleen over het onkruid en niet over andere planten komt) Als je ook de wortels wil beschadigen, dan moet je het een paar keer herhalen. Dus giet het kookwater van de aardappelen of de pasta af en toe over je terras.

Worteldoek

De makkelijkste manier om onkruid tussen de tegels op je terras tegen te gaan, is met een anti-worteldoek. Deze leg je onder de tegels of bijvoorbeeld je grindpad. Het zorgt er eigenlijk voor dat er geen licht en lucht bij het onkruid kan komen. Zo kan het dus niet kiemen of groeien.

Onkruid wieden

Als het onkruid tussen je andere planten staat, zul je er toch echt aan moeten geloven. Onkruid wieden. Het is natuurlijk even werk, maar dan weet je wel zeker dat je de andere planten in je tuin niet aantast. Het beste moment om onkruid te wieden is vlak na een regenbui. Het is natuurlijk geklieder in de modder, maar het is een stuk makkelijker om onkruid met wortel en al te verwijderen als de grond vochtig is. Zorg altijd dat je de plantjes met wortel en al uit de grond trekt. Anders ben je over een week weer bezig!

De volgende keer dat je onkruid of ongedierte in je tuin tegenkomt, is het dus niet perse nodig om gelijk naar bestrijdingsmiddelen te grijpen. Planten en dieren hebben vaak natuurlijke vijanden, of omstandigheden die ze niet zo fijn vinden. Dat kunnen we ideaal gebruiken om onze tuin op een duurzame manier netjes te houden. Houdt ook in gedachte dat onkruid en veel insecten in je tuin niet perse slecht zijn. Veel onkruid kan ook heel mooi zijn, en veel soorten insecten zijn juist goed om de planten in je tuin te bestuiven.

Duurzaam strooien

Geschreven in december 2019


Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

Zodra de temperatuur tot rond het vriespunt daalt zijn ze niet te missen op de weg; strooiwagens. Vorige winter werd er 56 miljoen kilo aan zout gestrooid op de Nederlandse wegen. Genoeg reden om te onderzoeken wat de milieueffecten van strooizout zijn, en hoe we duurzaam om kunnen gaan met het strooien van zout.  

De toename in de hoeveelheid zout in de natuur als gevolg van het strooien heeft effect op planten en dieren. Daarnaast kunnen er ook andere vervuilende stoffen in de natuur terecht komen via strooizout. De negatieve effecten van strooien zijn te verminderen door zuiniger te strooien of door een alternatief op normaal zout te kiezen. Vanuit de overheid wordt er geprobeerd zuiniger te strooien, en zijn er alternatieven in ontwikkeling. Zelf kun je ook zuiniger omgaan met zout, of een ander middel gebruiken.  

Hoe werkt strooizout?   

Vroeger werd er in de meeste landen gebruik gemaakt van grind en zand om gladheid tegen te gaan. Tegenwoordig hebben grind en zand niet meer genoeg effect. Bij veel verkeer wordt het zand vrijwel gelijk van de weg gereden. Daarom wordt er in Nederland sinds de jaren 60 strooizout gebruikt.   

Strooizout is in principe hetzelfde als het tafelzout dat je ‘s ochtends over je eitje strooit, alleen dan minder zuiver. Ook zit er een antiklontermiddel in dat ervoor zorgt dat het zout niet gaat klonteren als het nat wordt. Strooizout bestaat uit korrels van verschillende groottes, zodat ze beter over het wegdek verspreiden.  De zoutkorrels trekken vocht aan, hierdoor ontstaat er een zoutwateroplossing (pekel) met een vriespunt van min 10°C. Als je deze oplossing op sneeuw of ijs gooit smelt het.  

Milieueffecten van strooizout   

Al het zout dat op de Nederlandse wegen gestrooid wordt gaat natuurlijk ergens heen. Het zout spoelt met gesmolten sneeuw, of na een regenbui weg en komt in ons milieu terecht. Hier heeft het verschillende effecten.   

Zout en planten  

Doordat het zoute water in de berm terecht komt, ontstaat er een hoger zoutgehalte in de bodem langs de wegen. Soms is de hoeveelheid zout zelfs te vergelijken met de hoeveelheid zout  in kuststreken. Natuurlijk heeft dit effect op de planten in de berm.  Het Deens Lepelblad en Stekend Loogkruid komen normaal gesproken alleen in de duinen en op strandvlakten voor, maar tegenwoordig ook langs snelwegen.   

Door het gebruik van strooizout ontstaat er een hoger zoutgehalte in de berm. Hierdoor komen plantensoorten uit kuststreken, zoals het Deens Lepelblad nu ook langs wegen voor.
Deens Lepelblad komt door strooizout ook in de berm voor

Terwijl de plantensoorten uit kustgebieden opkomen, sterven de planten en grassen die van nature in de berm voorkomen. Het zout tast schors van bomen aan, waardoor ze gevoeliger worden voor allerlei schimmels. Zouter grondwater hindert de groei van bomen en zorgt ervoor dat ze in de herfst eerder hun bladeren verliezen. Op de langere termijn hangt het effect van strooizout af van de hoeveelheid regen in de lente. Bij veel regen wordt het zout snel genoeg verdund en valt de schade mee.

Zout en dieren  

Het zout spoelt niet alleen de berm in, maar komt ook in sloten en plassen terecht. Hier heeft het effect op allerlei dieren. Zo is gebleken dat bruine kikkers langzamer worden door meer zout in het water in sloten. Vogels kunnen vergiftigd raken als ze te zout water drinken, bijvoorbeeld uit plassen langs wegen. Ze worden suf en hun reactiesnelheid neemt af, waardoor ze sneller overreden kunnen worden door auto’s.   

Schadelijke stoffen in strooizout   

Naast zout kunnen er ook allerlei zware metalen in strooizout voorkomen. Bijvoorbeeld chroom, koper, lood en nikkel. Zo bleek afgelopen november uit een analyse van strooizout in de zoutbank (waar strooizout wordt opgeslagen) dat er te hoge waarden van PFAS in het strooizout zitten. PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen. Dit zijn door de mens gemaakte stoffen die van nature niet in het milieu voorkomen.   

Die vervuilende stoffen spoelen via goten en putten het riool in en moeten dan weer uit het water worden gezuiverd. Strooizout dat in de berm of in oppervlaktewater terechtkomt, zorgt ervoor dat er zware metalen in de natuur achterblijven. Er zijn wetten over hoeveel verontreiniging strooizout maximaal mag bevatten om het risico zo klein mogelijk te maken.  

Duurzamer strooien  

Natuurlijk zijn er manieren om de weg op een milieuvriendelijke manier minder glad te maken. Ten eerste kan er zo gestrooid worden dat er minder zout in de natuur terecht komt. Daarnaast zijn er ook alternatieven voor strooizout in ontwikkeling.   

Zuiniger met zout  

Er zijn verschillende manieren van strooien. Als het gevroren heeft kan er achteraf gestrooid worden, om de sneeuw en ijzel weg te halen. Dit wordt curatief strooien genoemd. Er kan ook van tevoren gestrooid worden, om te zorgen dat de wegen vanaf het begin niet glad worden. Dit heet preventief strooien.   

Ook kan er met verschillende vormen van strooizout gestrooid worden. Er kan met normaal droog zout gestrooid worden, dit wordt droogstrooien genoemd. De alternatieve methode waarbij het zout tijdens het strooien nat wordt gemaakt met pekel (water met veel zout erin) wordt ook wel natstrooien genoemd.   

Bij preventief strooien en bij natstrooien wordt er minder zout gebruikt dan bij curatief en droog strooien. Droogzout kan alleen curatief, dus achteraf gebruikt worden. Anders kan het weg waaien waardoor de gladheid niet bestreden wordt en er meer zout in de natuur terecht komt. Daarnaast is er bij natzout strooien altijd minder zout nodig dan bij droog strooien en blijft natzout langer werken, waardoor er minder strooibeurten nodig zijn. 

Bijzonder strooizout   

Een alternatief voor strooizout is grassap. Hierbij wordt grassap met een hoog zoutgehalte gebruikt tegen gladheid.

Een alternatief voor traditioneel strooizout is grassap. Bij dit concept, ontwikkeld door projectgroep Grass2Gritt, wordt bermgras omgezet in grassap en grasvezels. Dit werkt omdat het sap dat vrijkomt bij het persen van gras een hoog zoutgehalte heeft. Uit onderzoek in 2017 (Life Cycle Analysis) bleek dat grassap veel potentieel heeft om het nieuwe strooizout te worden. In 2020 moet het volgens Wageningen UR  mogelijk zijn dit ‘groene strooizout’ grootschalig te produceren. Het zout uit het bermgras is Calcium Magnesium Acetaat en deze stof moet minder schadelijk zijn voor het milieu dan keukenzout omdat het geen chloride bevat en beter biologisch afbreekbaar is.  

Biozout  

Biozout is een zout dat vrijkomt bij de productie van bio brandstof. Uit de ruwe glycerine waarvan brandstof gemaakt wordt, worden eerst de ongewenste bestanddelen verwijderd. Zout is zo’n ongewenst bestanddeel. Het gebruik van bio zout is qua productie duurzamer dan normaal wegenzout, er wordt namelijk in feite een restproduct gebruikt. Het uiteindelijke product is echter hetzelfde. Bij het strooien komt er nog steeds zout in de natuur terecht, met dezelfde negatieve milieueffecten als bij traditioneel strooizout.  

Wat doet de overheid om duurzamer te strooien? 

In Nederland zijn verschillende partijen wegbeheerders verantwoordelijk voor het ijsvrij houden van de weg. Dit zijn Rijkswaterstaat, de provincies, de waterschappen en binnen de bebouwde kom de gemeenten.   

Tegenwoordig wordt door Rijkswaterstaat bij het grootste gedeelte van de strooiacties al preventief (vooraf) gestrooid. Hierdoor wordt er minder zout gebruikt dan bij curatief (achteraf) strooien. Ook doet Rijkswaterstaat aan natzoutstrooien, waardoor er ook minder zout gebruikt wordt en er minder zout in de natuur terecht komt dan bij droog zout.   

Niet alle gemeenten en waterschappen passen de natzoutmethode toe, maar dit aantal neemt wel toe. Ook een groot gedeelte van de provincies strooit preventief en met natzout. In Noord- Holland bijvoorbeeld, wordt alleen preventief gestrooid. Daarnaast is de provincie Noord-Holland een van de oprichters van het hierboven genoemde Grass2Grit, waarbij grassap als strooimiddel wordt gebruikt. In Noord-Holland wordt Grass2Grit ook als eerste getest.  

Zelf duurzamer strooien 

Je bent zelf verantwoordelijk voor het ijsvrij maken van je stoep. Het eenvoudigst is het om een sneeuwschuiver te gebruiken en de laatste vlokken weg te bezemen. Als je toch strooizout wilt gebruiken, probeer dit dan op een manier te doen die zo min mogelijk zout gebruikt. Hierbij een stappenplan.

  1. Strooi preventief: Als er sneeuw voorspeld wordt, is het effectiever om te strooien voordat het daadwerkelijk sneeuwt.   
  1. Sneeuwruimen: Als je toch verrast wordt door een sneeuwbui, haal dan het maximale uit je strooizout door eerst sneeuw te ruimen en vervolgens te strooien.   
  1. Kies het juiste strooizout: Het formaat van strooikorrels bepaalt het effect. Grote korrels hebben langer effect, maar kleine korrels werken sneller. Pas daarom het type korrels aan de hoeveelheid sneeuwval aan of gebruik een mix van verschillende formaten.   
  1. Verdeel het strooizout gelijkmatig: Een handvol strooizout per vierkante meter is ruim voldoende. Zorg dat je het zout gelijkmatig verdeeld over het hele oppervlak. 

Naast het gebruik van regulier strooizout kan je ook kiezen voor een alternatief. Het ouderwetse gebruik van kiezels of zand is eigenlijk niet eens zo’n gek idee. Sneeuw en ijs smelten niet na het gebruik van kiezels en zand. De grip op de ondergrond verbetert, doordat de stoep stroever wordt.   

Steeds meer mensen maken ook gebruik van dooikorrels. De meeste soorten dooikorrels werken effectiever dan strooizout, en hebben het voordeel dat er geen keukenzout in de natuur terecht komt. Er zijn twee soorten dooikorrels. Ten eerste een korrel gemaakt van Calciumchloride (CaCl2), het calciumzout van zoutzuur. Daarnaast zijn er ook dooikorrels met als hoofdbestanddeel Ureum. Dit is een meststof dus een bijkomend effect is dat het de groei van allerlei planten laat toenemen. Met korrels op basis van Calciumchloride moet voorzichtig worden omgegaan omdat er veel warmte vrijkomt bij aanraking met water.  Op het moment is er weinig te vinden over negatieve milieueffecten van dooikorrels, en lijken ze de meest duurzame optie.

Ter conclusie is het duidelijk dat het gebruik van gewoon strooizout slecht is voor het milieu. Gelukkig zijn er verschillende oplossingen onderweg, zoals het gebruik van grassap. Ook kan er op een zuinigere manier gestrooid worden. Zelf kun je ook duurzamer met strooizout omgaan, door zo min mogelijk en zuinig mogelijk te strooien.