Geschreven in mei, 2021
Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten én tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.
Ben jij ook zo’n fan van paddenstoelen? Pasta met oesterroomsaus, gevulde portobello, of in een risotto, heerlijk! Maar paddenstoelen kunnen een hoop meer dan alleen in de keuken – de veelzijdigheid van schimmels en hun vruchtlichaam de paddenstoel kent geen limiet. Plantaardig leer, brandstof, lampen, meubels, isolatiemateriaal, telefoonbatterijen, koffie, verpakkingsmateriaal, the sky is the limit! Verschillende delen van een schimmel kunnen worden gebruikt om diverse materialen van te maken, maar vooral het mycelium biedt een tal van mogelijkheden. Het mycelium is het enorme (ondergrondse) worteldradennetwerk van de schimmel wat een essentiële rol in de natuur speelt. Door de complexiteit van dit netwerk functioneert het ook als stevig, duurzaam en natuurlijk isolatie-, bouw- en verpakkingsmateriaal. Het telen van schimmels heeft weinig ruimte, grondstoffen en energie nodig en daarom zijn deze hét materiaal van de toekomst. Deze week hebben we kortingen bij wel drie verschillende bedrijven die schimmels op een innovatieve manier gebruiken, van paddenstoelenpoeder tot mycelium lampenkappen! Schimmels in je huis? Yes, please!
Het rijk van de fungi
Schimmels behoren tot het rijk van de Fungi, en de diversiteit binnen dit rijk is enorm. Er zijn eencellige schimmels, zoals gist, maar ook meercellige die kunnen uitgroeien tot paddenstoelen. Schimmels zijn essentieel voor de planeet omdat ze koolstof opslaan in de grond en dood plantaardig materiaal afbreken. Ze kunnen door het uitbreiden van de worteldraden, het mycelium, een gigantisch netwerk vormen, het grootste netwerk ooit gemeten bezet meer dan 10 vierkante kilometer – dat zijn 1665 voetbalvelden! Bovendien werken de mycelia van sommige soorten samen met planten en bomen. Zo leveren die mycelia mineralen aan planten, waar ze suiker en koolstof voor terugkrijgen. Schimmels spelen hierdoor een kritische rol in het ecosysteem.
De potentie van schimmels
Zowel paddenstoelen als mycelia bieden oneindig veel mogelijkheden voor verschillende doeleinden. Paddenstoelen staan vooral bekend als ingrediënt in de keuken door hun kenmerkende umami smaak en typische textuur . Ook worden paddenstoelen vaak gebruikt in vegetarische opties zoals kroketjes of burgers. Oesterzwam bitterballen en andere paddenstoelensnacks zijn ook zeker van de partij. Deze kun je bijvoorbeeld verkrijgen bij Rotterzwam of de Haagse Zwam.
Rotterzwam groeit oesterzwammen op koffiedik en maakt daar o.a. lekkere oesterzwamsnacks en oesterzwammenbier van en DIY growkits om je eigen paddenstoelen te kweken. Ze zijn bekroond voor hun circulaire concept aangezien op lokale schaal koffiedik van verschillende bedrijven wordt verwerkt tot oesterzwammen. Ook hebben ze veel online leermateriaal over hoe je je eigen oesterzwammen kunt kweken en geven ze leerzame workshops. Als Klooker-lid kan je nu drie producten van rotterzwam met 15% korting uitproberen! De growkit, waarmee je je eigen koffiedik kunt ‘upcyclen’ om je eigen oesterzwammen te kweken, oesterzwammenbier met een speciale aardse ondertoon – perfect voor online Zoom-borrels of in het zonnetje op het balkon, en als laatste kan je ook het unieke koffiezeepje met korting verkrijgen – dit speciale zeepje wordt deels gemaakt van ‘ongezette’ koffie (koffie die net buiten de koffieketen valt): goed voor coronapreventie én vermindert afval!
Ook paddenstoelen poeder staat bekend als superfood; niet voor niks wordt het al duizenden jaren gebruikt in traditionele kruidengeneesmiddelen. Schimmels hebben een positieve impact op je gezondheid, doordat ze rijk zijn aan vitamines, mineralen en voedingsstoffen, inclusief belangrijke eiwitten. Paddenstoelen poeders, zoals die verkocht door Mush, zijn makkelijk om toe te voegen aan je dieet, zoals in je ontbijt of door een smoothie. Ze versterken je immuunsysteem, verhogen je energieniveau en sommige onderzoeken tonen aan dat de Reishi paddenstoel kan helpen bij het bestrijden van kanker. Je kunt de 100% natuurlijke, biologische en veganistische Reishi paddenstoelen poeders van Mush nu met 20% korting uitproberen met onze Klooker korting!
Het consumeren van paddenstoelen en zwammen zit boordevol voordelen, maar daar houdt de veelzijdigheid van schimmels niet bij op. Door de snelle groei en het indrukwekkende netwerk wat schimmels kunnen creëren, zijn ondernemers en onderzoekers hard bezig om andere interessante functies van paddenstoelen en mycelia te ontdekken en realiseren. Het gave is dat als je mycelium laat groeien in voorgevormde mallen, ze groeien in die vorm en je zo verschillende sterke materialen kunt ontwikkelen in combinatie met andere vezels die de myceliumdraden als het ware aan elkaar plakken. Een handjevol creativiteit en een simpel substraat is eigenlijk het belangrijkste wat je nodig hebt om een product van mycelium te ontwikkelen.
Is het kweken van mycelium duurzaam?
Hoewel paddenstoelen en mycelia natuurlijke productiematerialen creëren, is het ook belangrijk om te weten hoe het wordt gekweekt om te kunnen concluderen dat het een duurzaam materiaal is. Om schimmels te kweken heb je een goed substraat nodig, zoals houtsnippers, hooi, mais of andere natuurlijke materialen. Deze materialen kunnen eenvoudig afval zijn van andere industrieën en zo vormt het een circulaire industrie. Het duurt tussen de twee tot drie weken voordat het netwerk zich flink uitbreidt, maar de duur van deze periode ligt aan het type schimmel en het milieu waarin het wordt gekweekt.
Schimmels en hun myceliumnetwerken spelen een rol bij het vastleggen en opslaan van koolstof in de grond. Schimmels kunnen geproduceerd worden in een kleine ruimte, en er is een minimale hoeveelheid aan grondstoffen, water en elektriciteit voor nodig. Ook worden er geen pesticiden of andere schadelijke stoffen gebruikt, en wordt er bijna geen afval gecreëerd. Het enige afval zijn de restjes van het substraat, maar deze kunnen makkelijk weer worden gebruikt voor andere doeleinden, zoals voor meststof (kijk hier voor een gaaf filmpje van rotterzwam hierover!). Aangezien mycelium een natuurlijk materiaal is duurt het maar kort voordat de producten die ervan worden gemaakt volledig zijn afgebroken, dit kan al binnen 30 dagen! Dat betekent niet dat het gecreëerde product zal afbreken in je huis; door ze te verhitten op hoge temperaturen worden ze chemisch inactief en zijn ze bestand tegen rotting.
Vergeleken met materialen gemaakt van fossiele brandstoffen zijn schimmelproducten dus echt een stuk duurzamer, van het groeien tot het afbreken, en biedt het een mogelijkheid tot een circulaire industrie met een lage, of zelfs positieve, impact op het milieu.
Wat er al mogelijk is
De mycelium-industrie is nog in zijn jonge fase en pas in de afgelopen 5 jaar hebben schimmels meer aandacht en populariteit gekregen. Toch zijn er al een boel innovatieve bedrijven die paddenstoelen en/of mycelium gebruiken voor duurzame producten die materialen gebaseerd op fossiele grondstoffen kunnen vervangen. Hier zetten we verschillende internationale én Nederlandse bedrijven op een rijtje en wat voor schimmelproducten ze aanbieden!
Ecovative Design– mycelium bouwmateriaal
Ecovative is een Amerikaans bedrijf en produceert onder andere plantaardig ‘vlees’ (Atlastfood), verpakkingsmateriaal en textiel van mycelium. Verschillende bedrijven kunnen de technologie van Ecovative gebruiken voor hun eigen producten met de Ecovative GIY (‘grow-it-yourself’) kits. Grown.bio is de Europese vertegenwoordiger van Ecovative, en maakt mycelium substraat. Dat substraat wordt verkocht, maar ook gebruikt om hun eigen producten te groeien!
Grown – mycelium verpakkingen, isolatiemateriaal en interior design
Grown heeft zelf een GIY kit ontwikkeld en groeit hiermee bijvoorbeeld lampenkappen, plantenpotten, verpakkings-, isolatie- en constructiemateriaal van mycelium. Ze gebruiken 3D printers om van duurzaam biopolymeer mallen te maken, waarna ze deze vullen met een mengsel van mycelium en vezels van landbouwafval. Wanneer het mycelium zijn complete grootte heeft bereikt en is gedroogd is het eindproduct af. Supergaaf! Als Klooker lid kan je nu drie verschillende producten van Grown met 25% korting aanschaffen: de square planter (2 stuks), de hanglamp en de mycelium potjes (6 stuks). Ideaal voor je zero-waste moestuintje!
Mylo van Bolt Threads – myceliumleer
Mylo is een alternatief voor dierlijk en synthetisch leer; een flexibel, zacht en sterk materiaal gemaakt van mycelium, geproduceerd door Bolt Threads. Verschillende bekende merken zoals Adidas en Stella McCartney brengen in 2021 de eerste producten gemaakt van Mylo uit! Het is bijna niet te onderscheiden van dierlijk leer en wordt uitgebracht in verschillende kleuren. Om Mylo te verven volgen ze de “Green Chemistry” principes die vrij zijn van chromium en DMFa, twee van de meest schadelijke chemicaliën die normaal worden gebruikt om dierlijk en synthetisch leer te kleuren. Jammer dat ze niet noemen wat ze wel precies gebruiken.
ZVNDER – paddenstoelenleer
Niet alleen mycelium, maar ook de paddenstoel van schimmels kan worden gebruikt voor plantaardig leer, zoals de tonderzwam. ZVNDER is een Duits bedrijf dat petten, portemonnees en zelfs een sprei produceert van deze bijzondere paddenstoelen. Elk product is uniek en varieert in kleur, grootte en vorm. Lokale families in Roemenië produceren het ‘leer’, waar deze paddenstoel al sinds de 19e eeuw wordt gebruikt. De ‘Fungiskin’ is 100% natuurlijk en de restproducten worden hergebruikt voor de bij-industrie.
MycoWorks – mycelium bouwmateriaal en textiel
MycoWorks is een bedrijf dat live gegaan is in 2020. Ze gebruiken mycelium om bouwmateriaal te produceren, zoals bakstenen die even sterk zijn als beton, maar ook mycelium ‘leer’ genaamd Reishi. In dit gave filmpje zie je hoe ze zo’n baksteen produceren. We hebben nog even geduld nodig voordat er producten op de markt komen die particulieren kunnen kopen, op het moment zijn ze begonnen met een collaboratie met Hermes en worden er ontwerpen gemaakt voor verschillende fashion shows met kleding en accessoires van Reishi.
MYX van Jonas Edvard – Textie / decoratie
Jonas Edvard is een product designer die MYX heeft ontwikkeld – een materiaal gemaakt van een combinatie van restafval en oesterzwam mycelium wat binnen 3 weken kan worden geproduceerd. Het mycelium vergt hij van de commerciële oesterzwam productie en ook worden er restvezels van de textielindustrie gebruikt. Het sterke en flexibele eindproduct gebruikt Jonas om onder andere lampenkappen van te maken, helaas zijn de producten nog niet te koop voor particulieren.
University of California – telefoonbatterijen
Say what? Ja je leest het goed, onderzoekers van de Universiteit van California hebben een nieuw type lithium-ion batterij ontworpen die veel langer meegaat, en gebruiken onder andere portobello champignons hiervoor. Het feit dat de champignons poreus zijn, wat goed is voor energieopslag, en dat ze veel kalium bevatten, maakt het een super materiaal om batterijopslagcapaciteit te verbeteren. Het onderzoek werd gepubliceerd in 2015 dus we zijn benieuwd hoelang het nog duurt voordat zo’n batterij op de markt wordt geïntroduceerd!
Mogu – vloeren
Door de poreuze structuur van mycelium functioneert dit materiaal ook erg goed als geluiddempend en isolerend materiaal. Mogu ontwikkelt verschillende tegels en panelen voor in huis of op kantoor, in alle soorten, maten en kleuren.
We hopen dat we je hebben kunnen overtuigen dat schimmels voor zo goed als alle industrieën kunnen worden ingezet en een geweldige optie bieden voor een alternatief duurzaam materiaal. Onderzoek is nog aan de gang om de juiste schimmelsoorten en groeicondities te ontdekken, en sommige bedrijven zijn al een heel eind om dit supermateriaal op de markt te brengen. Ook verschillende levenscyclusanalyses zijn nog onderweg om de impact van deze fungi-industrie te kunnen meten en vergelijken met bijvoorbeeld plastic. We zijn benieuwd hoe het zich gaat ontwikkelen!
