Geschreven in maart 2020
Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.
Als het koud is maar je wilt de verwarming niet een standje hoger zetten, of als je in het koude weer naar buiten wilt gaan, dan is een warme fleece-trui de ideale oplossing. Fleece houd je goed warm, absorbeert vocht, en droogt ook snel weer op. Het lijkt de ideale stof voor dit seizoen. Maar heb je ooit nagedacht over de milieueffecten van fleece? De laatste tijd komen er steeds meer duurzaam geproduceerde fleece producten langs, bijvoorbeeld gemaakt van gerecyclede PET-flessen. Dat klinkt al een stuk beter. Maar hoe duurzaam zijn deze producten? En waarom heeft een reguliere fleece-trui zoveel impact op het milieu?
Het grootste probleem van fleece stof is de hoeveelheid microplastics die vrijkomen. Deze kleine plasticdeeltjes zijn ondertussen overal. Fleece gemaakt van PET-flessen lost wel de herkomst van grondstoffen op, maar het microplastics probleem helaas niet. Gelukkig is er een nieuwe soort fleece ontwikkeld die gemaakt wordt van hout, biologisch afbreekbaar is, en deze dus geen microplastics afscheidt. Daarnaast kunnen we ook een aantal tips geven waardoor het wassen van je oude fleece-trui een stuk duurzamer is.
Wat is fleece?
Fleece is genoemd naar de vacht van een dier, maar het is totaal geen dierlijk product. Fleece is 100% synthetisch en gemaakt van plastic. Polyester om precies te zijn. Polyestervezels worden gemaakt door een chemische reactie tussen aardolie en andere chemische stoffen zoals ethyleenglycol, een stof op basis van olie, en tereftaalzuur. De chemicaliën worden warm gemaakt totdat ze een stroopachtige structuur hebben die hard wordt. Vervolgens worden er draden van gesponnen. Deze Polyestervezels worden geweven en dan geborsteld zodat ze uitzetten. Dan heb je fleece stof. Soms worden er ook andere materialen mee geweven zoals wol of hennep.
Duurzaamheid en fleece
Productie
Zoals hierboven al staat beschreven is het polyester waarvan fleece gemaakt wordt, gemaakt van aardolie. Aardolie is niet bepaald de meest duurzame grondstof. Dit ten eerste al omdat het een fossiele en uitputbare grondstof is. Bij de huidige consumptie raakt de voorraad binnen honderd jaar uitgeput. Daarnaast heeft de winning en het transporteren van fossiele brandstoffen negatieve invloed op de omgeving.
Naast dat het gebruik van aardolie een zware invloed op het milieu uitoefent, komen er bij het productieproces van fleece uit aardolie ook veel schadelijke stoffen vrij. Polyester is moeilijk te verven en daardoor wordt er gebruik gemaakt van zware kleurstoffen om de stof een leuk kleurtje te geven. Dit zorgt voor veel vervuiling. Daarnaast is er een extra chemische coating nodig om fleece water en wind resistent te maken. De productie van fleece is dus ook niet echt duurzaam te noemen.
Microplastics
Wanneer je in je fleece trui over straat loopt komen er door de wrijving kleine plastic deeltjes los. En als je je vieze fleece trui in de wasmachine gooit schuren er grote hoeveelheden microscopische plastic vezels los tijdens het wassen. Deze deeltjes worden microplastics genoemd, zijn kleiner dan 5 millimeter, en komen van nature niet in het milieu voor.
Gemiddeld komen er per fleece trui bij een wasbeurt 1.7 gram aan microvezels vrij, of 250000 vezels. Bij oudere truien komen bijna twee keer zoveel vezels vrij als bij nieuwe truien. Deze deeltjes komen via de afvoer van je wasmachine in het milieu terecht en verspreiden zich via verschillende routes uiteindelijk naar het oppervlaktewater, de bodem en de lucht. Van de plasticsoep heb je vast wel gehoord, maar van de ‘plasticbouillon’ misschien nog niet. De plasticdeeltjes die in het zeewater terecht komen zijn overal. Ze komen via plankton in het begin van de voedselketen te zitten en mens en dier kunnen de fijne microplastics opnemen in ons lichaam. Zo krijgen we zelf dus ook microplastics binnen. Er is nog vrij weinig bekend over de effecten op de natuur en de gezondheid van mensen. Maar dat het beter is om zo min mogelijk microplastics te verspreiden is wel zeker.
Fleece, maar duurzamer?
Eco– fleece
Eco- fleece is fleecestof die gemaakt wordt van gerecyclede PET-flessen in plaats van nieuwe aardolie. PET-flessen worden in kleine stukjes gemalen en vervolgens gesmolten om lange plastic draden te maken waar nieuwe fleece van kan worden gemaakt. Het gebruik van gerecycled plastic is natuurlijk een stuk beter dan het winnen van nieuwe aardolie voor nieuw plastic. Ook al is het hergebruiken van flessen is wel weer een stuk duurzamer dan ze recyclen. Helaas wordt het probleem van microplastics niet opgelost door het gebruik van Eco-fleece. Een Eco-fleecetrui geeft net zo goed microplastics af als een trui die niet gemaakt is van gerecycled materiaal. Daarom is Eco-fleece wel een stuk duurzamer, maar niet de duurzaamste oplossing. Er zijn een heleboel merken die Eco-fleece producten in hun collectie hebben, bijvoorbeeld Alternative Apparel, Fjallraven en Patagonia.
Fleece van hout
Het outdoor merk VAUDE heeft samen met Italiaanse stofleverancier Pontetorto een fleecesoort ontworpen waarbij de microvezels die vrijkomen biologisch afbreekbaar zijn. De pluizige zachte binnenkant van deze fleecesoort bestaat niet uit polyester, maar uit cellulose. Stoffen gemaakt van Cellulose worden ook wel Lyocell genoemd. Cellulose is het hoofdbestanddeel van de celwanden van planten. In dit geval worden er strandbomen en eucalyptusbomen gebruikt. Dit zijn plantensoorten die snel groeien en waarvoor geen mest of extra water nodig is. Hierdoor kunnen er snel bomen worden geplant, en worden er geen bossen gekapt om de stof te maken. Hieronder is te zien hoe de stof, die TENCEL wordt genoemd, wordt gemaakt.
Fleece van katoen
Door katoen zo te breien dat er minuscule lusjes ontstaan, en de stof vervolgens op te ruwen, kan er een katoenen variant van fleece gemaakt worden. Dit is natuurlijk ideaal, want katoen geeft geen microplastics af. Let bij het kopen van katoenen fleece er wel op dat het katoen ook daadwerkelijk duurzaam is, want katoen kost over het algemeen veel water. Ook kunnen er veel chemicaliën gebruikt worden bij het bewerken en telen van katoen. Gelukkig zijn er een aantal merken op de markt die Fleece producten verkopen van biologisch katoen. Kijk bijvoorbeeld bij Moyzo en Waschbär.
Beter wassen
Misschien heb je al wat fleece-truien in de kast hangen. Natuurlijk snappen we dat je daar niet gelijk afscheid van wilt nemen. Gelukkig hangt die hoeveelheid microplasticvezels die vrijkomen grotendeels af van hoe en hoe vaak je je fleece kleding wast. Meer wastips vind je ook in ons artikel over duurzaam wassen. Ten eerste is het natuurlijk het beste om je fleece kleding zo min mogelijk te wassen. De meeste geurtjes zijn zo weg als je een trui even uithangt. Wil je je trui toch wassen? Er zijn een aantal manieren om de hoeveelheid microplastics die vrijkomen te verminderen.
- Hoe heter je kleding wast, hoe meer microvezels er vrijkomen. Probeer dus je fleecekleding zo koud mogelijk te wassen.
- Bij het gebruik van vloeibaar wasmiddel komen er veel minder microvezels vrij dan bij waspoeder. Dit komt doordat het poeder de vezels los schuurt. Je kunt dus beter vloeibaar wasmiddel gebruiken om je fleecetrui te wassen.
- Gemiddeld komen er in de droger 3,5 keer zoveel microvezels vrij als in de wasmachine. Daarom is het beter om je fleecekleding gewoon uit te hangen. Fleece droogt sowieso al snel, dus de droger is helemaal niet nodig!
- Er zijn verschillende waszakken op de markt die microvezels in je wasmachine gedeeltelijk opvangen en zorgen dat je kleding minder vezels loslaat. Een voorbeeld van zo’n waszak is die van GuppyFriend. Je stopt simpelweg je synthetische kleding in de waszak tijdens het wassen, en gooit af en toe de opgevangen vezels in de prullenbak.
De traditionele fleece-stof is misschien dus niet zo duurzaam. Maar nu je de haken en ogen weet van dit materiaal, kun je wel duurzamer om gaan met je huidige fleece objecten, én verdiep je je volgende keer wat meer in de alternatieve opties voordat je een fleece trui koopt. Als je van plan bent om een nieuwe fleece-trui te kopen is het natuurlijk wel een aanrader om te kijken naar de duurzamere truien van VAUDE of Enna, of gaan speuren bij de kringloop. Je trui zo wassen dat er minder microplasticvezels vrijkomen scheelt ook al een heleboel!
