Zonnebescherming: is jouw zonnebescherming OK?

Geschreven in juni 2019.

Kun jij m’n rug even insmeren? Thanks! Even intrekken…

*Plons*

Ahhh, wat is zwemmen toch heerlijk bij het zonnen!

Dan kijk je om je heen. Op het zwembadwater drijft een olie-achtige substantie, precies rond je armen en torso. Jep, je zonnebrand lost op in het water.

Tonnen zonnebrand spoelen jaarlijks, vooral ook op toeristische plekken waar men al snorkelend en duikend van het onderwaterleven geniet. Prachtig koraal te zien! Maar met alle gevolgen van dien. Juíst voor dat prachtige onderwaterleven.

Wat te smeren?

We willen antwoord, geen verkooppraatjes. Dat betekent dat je het etiket van je zonnebrand aan een kritische analyse mag onderwerpen. Tweederde van de zonnebrandproducten beschermt onvoldoende tegen zon of bevat schadelijke ingrediënten voor mens en milieu.

Dat is behoorlijk wat.

Gelukkig zijn wij er om je te helpen met die andere derde. Zo werpen we samen een kritische, doch zonnige blik op zonnebrand.

Klik hier voor de ingrediëntenwijzer onderaan de pagina.

Actieve ingrediënten

Smeren is een must om huidkanker te voorkomen, maar zonder werkzame bestanddelen geen bescherming tegen de schadelijke UV-A(ging) en UV-B(urning) stralen.

De actieve ingrediënten filteren deze straling en zijn onmisbaar in je zonnebrand. Deze soorten zijn er en dit doen ze met het milieu:

“De meestgebruikte 
synthetische filters: 
oxybenzone
octinoxate
avobenzone
octisalate
octocrylene
homosalate”

SYNTHETISCHE FILTERS

Ze worden ook wel chemische filters genoemd. Synthetische filters zijn de meest voorkomende actieve bestanddelen van zonnebrand.

Door de UV-stralen te absorberen beschermen de filters je huid tegen straling. De filters trekken in de huid, maar ook verder. Ze kunnen zelfs in je bloedbaan terechtkomen!

In een Nederlands onderzoek is in 85% van de moedermelk synthetische zonnefilters gevonden. Wow, is dat wel goed?

De meeste synthetische filters kunnen namelijk een hormoonverstorende werking hebben op zowel mens als dier.

Zo vertonen mannelijke vissen plotseling vrouwelijke geslachtskenmerken en zijn er vrouwtjesvissen die problemen krijgen met eitjes leggen en uitbroeden. Bovendien breken de filters niet af in het zeewater, maar blijven circuleren door de stabiliteit van de moleculen. Die worden vervolgens teruggevonden in dolfijnen en watervogels.

Mijden dus deze filters! We gaan hier straks wat dieper op in.

MINERALE FILTERS

Deze natuurlijke filters zijn in zonneproducten altijd zinkoxide en titaniumdioxide, of een combinatie van de twee.

De deeltjes in de filters blijven óp je huid liggen in plaats van in te trekken en reflecteren daar de schadelijke zonnestraling. De filters worden daardoor niet opgenomen in je lichaam en hebben geen schadelijke effecten voor je gezondheid.

Een nadeel aan minerale filters is dat je vaak, niet altijd, een witte waas krijgt op je huid.

Om de witte waas te voorkomen, maken fabrikanten de deeltjes vaak extra klein. Ongeveer zo groot als één twintigste van de breedte van een menselijke haar: nanodeeltjes.

Balen, want die nanodeeltjes zijn problematisch onder water en op je huid. Zonder de juiste coating zijn ze alsnog schadelijk voor bijvoorbeeld koraal en ander zeeleven.

Dit komt door de vorming van vrije radicalen bij blootstelling aan zon. Dat wil je liever voorkomen, want die vrije radicalen kunnen weefsel en cellen beschadigen.

Non-nanodeeltjes groter dan 150 nanometer lijken gelukkig ook een heel stuk veiliger voor het leven onder water.

Koraal

Voor dit onderwaterorganisme zijn de gevolgen van toxische zonnebrand het meest merkbaar.

In 2008 werd er nog zo’n 4.000 tot 6.000 ton zonnebrand in koraalgebieden afgespoeld, in 2017 steeg dat naar 8.000 tot 16.000 ton. In de zee zit gelukkig veel water om te verdunnen, maar de effecten zijn niet mals.

In het koraal leven algen die samenwerken met het koraal om te overleven. Deze bijzondere samenwerking wordt door chemische stoffen als oxybenzone en octinoxate dermate verstoord, dat de kleurige algen het koraal verlaten.

Het koraal verbleekt, raakt eerder geïnfecteerd, kan niet voldoende voedingsstoffen opnemen en zelfs het DNA wordt aangetast.

Ook vissen, vogels, zoogdieren, zee-egels en garnalen ondervinden schadelijke effecten, zelfs bij heel lage concentraties.

Wat wordt er gedaan?

Algen in zonnebrand?

Er loopt onderzoek naar nieuwe chemische filters, met hopelijk minder milieubelasting. De stoffen octocrylene, octyl triazone, Mexoryl SX en Mexoryl XL verbleken geen koraalen zijn zeer effectieve UV-beschermers. Dat belooft veel goeds!

De werking van micro-organismen zoals algen en bacteriën wordt ook onderzocht. De natuurlijke beschermingdie zij bieden zorgt dat waterdieren niet verbranden. Daar kunnen wij veel van leren!

Ook een goede ontwikkeling: op de eilanden Hawaii en Palau, en in Mexico en Key West (Florida) wordt de verkoop van zonnebrand met oxybenzone of octinoxate binnenkort verboden. Een goede maatregel. Moge de hele wereld volgen.

WAT KUNNEN WIJ DOEN?

Nu niet stoppen met smeren, maar smeer kritisch! Voor veel fabrikanten is de afwezigheid van oxybenzone en octinoxate al voldoende reden om hun product ‘reef safe’ te noemen.

Reef Safe is geen beschermde term en hoeft aan geen enkele test te voldoen. Lekker makkelijk verkooppraatje dus. Dus dat betekent dat je bent aangewezen op je eigen kritische houding. En die heb je, anders was je hier niet.

Houd deze lijst eens naast je zonnebrand:

Ingrediëntenwijzer

NIET OK VOOR DE ZEE

oxybenzone, octinoxate, avobenzone, octisalate, octocrylene, homosalate, henoxyethanol, methylisothiazolinone, triclosan, methoxycinnamate, neem, eucalyptusolie, lavendelolie, kamfer, siliconen, parabenen, benzyl benzoate, niet gecoate nano zinkoxide, nano titaniumdioxide.

OK VOOR DE ZEE (VOORALSNOG)

Non-nano gecoate zinkoxide, Non-nano gecoate titanium dioxide, Tinosorb S, Tinosorb M, Ecamsule, Mexoryl XL, een shirt aandoen en in de schaduw zitten met een boekje.

Het is altijd goed om de ingrediënten van je cosmetica te bekijken. Waar komt het vandaan? Wat is dit ingrediënt eigenlijk?

Onze beschermtips

We zullen het eerlijk toegeven: we hebben de ideale crème nog niet gevonden. Zo zou non-nano zinkoxide gecoat moeten zijn om vrije radicalen tegen te gaan, maar is het niet altijd duidelijk of er sprake is van coating, of waar die coating van gemaakt is.

De zinkoxide in deze crèmes is niet gecoat bijvoorbeeld. Het ene product bevat bijenwas, het ander is in plastic verpakt. Je kunt daarom het beste zelf kiezen wat voor jou het belangrijkst is.

SKALARIS HEALTH
SUN CREAM 

Met het natuurlijke non-nano zinkoxide als actief bestanddeel, en toegevoegd zeoliet, dat een ontgiftende werking heeft. Zeoliet onttrekt giftige stoffen en vrije radicalen aan zijn omgeving, top!

Deze zonnebeschermer is helemaal natuurlijk, vegan en waar mogelijk biologisch. Plus de fabrikant is Nederlands, dat zien we niet vaak.

ROKAI

Helemaal plasticvrij door het blikken doosje en 100% biologisch. Niet vegan door de bijenwas, wel helemaal natuurlijk met ongecoate non-nano zinkoxide als actief bestanddeel.

Waar we pas echt blij van worden is de ingrediëntenlijst van Rokai: die past in 4 begrijpelijke bulletpoints.

• zinkoxide

• kokosolie
• bijenwas
• sheaboter

That’s it!

• Bestel je Rokai zonnecrème bij Zepig.nl
• en krijg 15% korting
• Check de code op onze kortingspagina.

SOLÉO ZONNEBRAND

Een grote favoriet op het world wide web is de biologische en natuurlijke crème van Soléo. Ook deze biedt UV-A en UV-B bescherming met non-nano zinkoxide en maakt alleen gebruik van biologische ingrediënten.

Overigens zit er wel bijenwas in de crème, dus helaas niet geschikt voor vegans.