Hoe shop je voor duurzame zwemkleding?

Geschreven in juni 2019.

Zwemkleding

Zaterdag 8 juni is het Wereld Oceanendag! Dit is een dag met aandacht voor het beschermen van onze oceanen, en om ze te zien als een belangrijk deel van de planeet. Om een steentje bij te dragen aan de gezondheid van onze oceanen, kan jij deze zomer kiezen voor duurzame zwemkleding. Tijdens de productie van reguliere zwemkleding wordt namelijk veel water vervuilt, dat uiteindelijk natuurlijk weer in onze oceanen terecht komt. 

In onze zoektocht naar duurzame zwemkleding, hebben we weinig 100% duurzame opties kunnen vinden. De beste opties bevatten namelijk nog steeds plastic dat via wassen en zwemmen in het water terecht komt. Een enkeling maakt badpakken van bio-katoen. Maar niet getreurd! De meeste duurzame opties, gemaakt van gerecycled plastic zijn wel degelijk beter dan de reguliere zwemkleding! We gaan het je allemaal uitleggen in meer detail hieronder. 

We willen je ook nog meegeven dat de prijzen voor duurzame zwemkleding een stukje hoger liggen dan je misschien gewend bent bij items van fast fashion ketens, maar door het kopen van duurzame kleding betaald iedereen – van maker tot drager – de eerlijke prijs.  En heb jij een item die waarschijnlijk langer meegaat door de goede kwaliteit van de stoffen, en de aandacht die er in gestopt wordt. 

De impact van dit zomer item

De impact van zwemkleding zit hem vooral in de stof en in de productie van de kleding. De impact van de stof heeft te maken met twee verschillende dingen.Ten eerste is de stof haast niet te recyclen, en ten tweede laat het microvezels achter in het water in de was en wanneer je zwemt. We kunnen de impact dus opsplitsen in productie, microvezels, en recycling.

Productie van de kleding
Zwemkleding wordt veelal gemaakt van synthetische stoffen zoals polyester, nylon, en elastaan. De productie van synthetische stoffen kost veel energie. Voor het verwerken van deze materialen tot garen zijn chemische ingrediënten zoals oplosmiddelen nodig. Andere chemische middelen worden gebruikt om de stof zacht en elastisch te maken en het een kleurtje te geven. Chemische nabehandelingen (zoals verven, ‘stonewashen’ of kreukvrij maken) zijn milieuvervuilend en ongezond voor werknemers. Bijna de helft van de water problemen in de wereld veroorzaakt door afvalwater is gerelateerd aan de productie van textiel. In de onderstaande tabel kan je zien wat de effecten van bovengenoemde stoffen precies zijn.

Bron: Milieu Centraal

Polyester is de meest gebruikte stof voor zwemkleding en zorgt ervoor dat de vorm van de stof goed blijft, het niet snel kreukt en goed isoleert. Polyester wordt gemaakt uit olie, en door het te smelten krijg je garen voor de productie van de kleding. Nylon wordt gemaakt uit synthetische polyamiden en is licht van gewicht, sterk en kreukt niet. Het wordt gebruikt in zwemkleding door zijn waterbestendige karakter.  Elastaan is een synthetische textielstof gemaakt van polyurethaan (een plastic materiaal) dat heel elastisch en sterk is. Omdat zwemkleding zo elastisch moet zijn zit daar veel elastaan in, meestal tussen de 15 en 40 procent.

Naast milieuvervuiling, zijn de arbeidsomstandigheden bij de productie van zwemkleding net zoals dat bij de productie van andere kleding veelal slecht. Omdat we het al meerdere keren over dit onderwerp hebben gehad, gaan we er verder in deze mailing niet op in. In de topic mailing duurzaam shoppen en de weekly duurzame kleding(kast) kan je er meer over lezen.

Microvezels
Zwemkleding gemaakt van synthetische stoffen laat microvezels achter bij elke wasbeurt, of wanneer je de kleding spoelt onder de kraan. Het lukt waterzuiveringsbedrijven niet om alle microvezels uit het water te halen. Uiteindelijk komen ze als plastic afval in de oceanen terecht, waar ze aan de plastic soep bijdragen. Zelfs als je nooit je zwemkleding wast, komen er via slijtage toch nog microvezels in het water vrij wanneer je zwemt. Er komt dus in beide gevallen plastic in de zee terecht!

Recyclen van de stof
Je oude zwemkleding mag in Nederland gewoon in de textielbak, waarna het gesorteerd wordt. Echter wordt de meeste zwemkleding gemaakt van een mix van de stoffen die we eerder besproken hebben: polyester of polyamide, gemixt met elastaan. Individueel zijn al deze stoffen best te recyclen, maar deze mix is nou eenmaal heel slecht te scheiden en dus haast niet te recyclen. Volgens Milieu Centraal kan er op z’n best een poetsdoek van worden gemaakt. Je zwemkleding mag dus in de textielbak, maar als het gemaakt is van de polyester/polyamide-elastaan mix wordt het uiteindelijk waarschijnlijk niet gerecycled. Als je zwemkleding 100% gemaakt is van polyester of polyamide, dan is het wel makkelijk te recyclen!

Ontwikkelingen op het gebied van zwemkleding

De beste ontwikkeling op het moment qua duurzame zwemkleding is de stof Econyl. Het is gemaakt van gerecycled nylon; dit zijn meestal oude visnetten die uit de oceaan worden gevist. Alle duurzame zwemkleding die wij hebben gevonden worden gemaakt van deze stof, of een andere bron van gerecycled plastic. Het draagt dus bij aan het verwijderen van plastic in de oceaan!

Via een nieuwe machine kan nylon en Econyl technisch gezien ongelimiteerd worden gerecycled. Opnieuw en opnieuw. Het bespaard zo 80% van de klimaat impact in vergelijking met de productie van reguliere nylon die niet gerecycled wordt. Econyl is verder compleet hetzelfde qua kwaliteit en karakter als de originele nylon gemaakt van aardolie.

Het Nederlandse merk JUNGL was één van de eerste in Nederland die zwemkleding maakte van Econyl. JUNGL is opgericht door de zusjes Natascha en Anouschka Hendriks, die zelf erg milieugericht zijn opgevoed en veel passie en interesse hebben voor duurzaamheid. Een paar jaar geleden waren ze op zoek naar duurzame zwemkleding in Nederland, maar konden alleen een aantal merken uit Australie vinden. Ze vonden dat door de verre transportatie het duurzame aspect teniet gedaan werd (hier zijn wij het mee eens!). Zo kwamen ze dus op het idee om zelf een duurzame zwemkledinglijn te starten zodat Nederlanders makkelijker bewuste keuzes kunnen maken.

Waarom de Econyl stof niet 100% duurzaam is, is omdat het nog steeds plastic microvezels achterlaat tijdens het wassen en zwemmen. Dit draagt dus alsnog bij aan microplastics in onze oceanen. Echter, zoals de meiden van JUNGL zeggen: “Reguliere badmode geeft ook microfibers af, dus onze milieuwinst zit hem in het verwijderen van de nylon visnetten uit de oceaan, het hergebruiken van materiaal en het niet gebruiken van extra grondstoffen.” Om te zorgen dat er minder microvezels los komen, adviseren de meiden van JUNGL hun klanten om de bikini’s niet te wassen maar alleen uit te spoelen. Zo blijven de bikini’s ook langer goed, waardoor je ze langer kan gebruiken en dat is natuurlijk ook duurzamer!

Interessant

Zoals hierboven vermeld zien we dat Econyl gemaakt wordt van gerecyclede oude visnetten die uit de oceaan verzameld worden. Dit is vaak het gene waarmee duurzame merken adverteren, omdat de connectie tussen het gebruiken van oude visnetten en plastic uit de oceaan halen redelijk duidelijk is. In realiteit wordt Econyl vaak van veel meer verschillende bronnen gemaakt dan slechts nylon die uit de zee komt, waaronder oude nylon stoffen en oud plastic. Het oude nylon kan verzameld worden van oude (100% polyamide) zwemkleding, oude nylon stofrestjes, en zelfs oude stukken vloerbedekking! Het plastic komt bijvoorbeeld van oude PET flesjes, maar ook van ander gebruikt plastic dat kan komen uit afvalhopen of natuurlijk uit de oceaan!

Tips & Tricks

Oke, we kunnen dus nog weinig merken vinden die 100% duurzame zwemkleding verkopen. Maar er zijn zeker een aantal dingen die je kan doen en waar je op kan letten om jouw zwemkleding veel duurzamer te maken dan de reguliere zwemkleding!

1. Je hebt maar 1 set zwemkleding nodig!
Even eerlijk, heb je echt meer dan 1 set zwemkleding nodig? Voor mannen dus 1 zwembroek, en voor meiden dus 1 bikini of badpak. Hoe minder zwemkleding je bezit, hoe minder grondstoffen er voor gebruikt worden om ze te maken. Natuurlijk kan je ook helemaal geen zwemkleding kopen en het naaktstrand bezoeken! Dat is de meest duurzame optie! Maar de meeste mensen zullen daar waarschijnlijk niet zo comfortabel mee zijn, en duurzaamheid hoeft niet oncomfortabel te zijn. Het punt is denk ik wel duidelijk: je hebt eigenlijk niet meer dan 1 set zwemkleding nodig.

2. Gebruik een Guppyfriend waszak
De Guppyfriend is een waszak die ervoor zorgt dat microvezels uit je kleding de wasmachine niet verlaten, door ze op te vangen in de zak. Volgens tests die uitgevoerd zijn door onafhankelijke onderzoekers, vangt de Guppyfriend altijd meer dan 90% van de vezels op, micro en grote vezels, maar in de meeste gevallen vangt het bijna 100% van de vezels op. De vezels hopen zich op in de hoekjes van de waszak, en die kan je na gebruik dus gewoon bij het restafval gooien.

De Guppyfriend waszak vangt niet alleen afgebroken microvezels op, maar zorgt er ook voor dat er minder microvezels afbreken door de kleding beter te beschermen tijdens te was. Gemiddeld vermindert het de hoeveelheid microvezels die afbreken op kleding die gedeeltelijk synthetisch is met 79%, en volledig synthetische kleding met 86%. Dit zorgt er dus voor dat je kleding langer mee gaat, wat ook duurzamer is omdat je het minder snel hoeft te vervangen!

Wij raden je dus aan je zwemkleding (en andere kleding eigenlijk ook) in een Guppyfriend waszak (of alternatief daarvan) te wassen. Ook als je het advies van de meiden van JUNGL opvolgt, kan je de zwemkleding uitspoelen terwijl het in de waszak zit. Zo voorkom je dat er alsnog microvezels in het water terecht komen!

Deze oplossing voorkomt misschien niet dat er microvezels loskomen tijdens het zwemmen, maar wel tijdens de was. Dat vermindert al een groot gedeelte van de vervuiling! De Guppyfriend is te koop bij de Nederlandse webwinkels Sustainable Family, en Waschbaer.

3. Lees de labels!
Het herkennen van de ”goede” en ”slechte” stoffen is een handige manier om te weten welke zwemkleding jij wilt vermijden.

De stoffen die je wilt vermijden zijn, zoals eerder genoemd, polyester, nylon, en elastaan. Echter komen sommige van deze stoffen in verschillende namen voor. Het lijstje hieronder kan je daar meer wegwijs in maken:

• Polyester: heet eigenlijk altijd gewoon polyester
• Nylon: wordt ook wel Polyamide of PA genoemd
• Elastaan: ook wel lycra, spandex (in het Engels), elastan (in het Duits), of zelfs dorlastan. Het wordt gemaakt van polyurethaan, dat ook wel PUR wordt genoemd

De duurzame stoffen waar je naar uit kan kijken zijn:

• Econyl: kan ook gerecycled nylon of gerecycled polyamide worden genoemd
• Gerecycled polyester
• Bio-katoen

4. Kijk uit naar keurmerken
Keurmerken zijn bijna voor elk product beschikbaar, dus ook voor zwemkleding. Wij hebben de volgende 5 keurmerken gevonden waar je naar uit kan kijken bij het shoppen voor duurzame zwemkleding!

• Bluesign: de eisen van Bluesign richten zich op efficiënt gebruik van grondstoffen, veiligheid van de consument, water- en luchtemissie, en veilige en gezonde arbeidsomstandigheden
• EU Ecolabel: dit is een label van de Europese Unie dat wordt toegekend aan producten en diensten die voldoen aan hoge milieunormen over de hele levenscyclus
• GOTS: de Global Organic Textile Standard (GOTS) is een internationaal keurmerk die eisen stelt aan zowel de productie van de vezels als de verdere verwerking ervan tot kledingstukken
• Nordic Ecolabel: het Scandinavische milieukeurmerk op textiel. Er zijn eisen aan energie- en waterverbruik en sociale eisen
• Oeko-tex: dit label test voor schadelijke stoffen in het textiel. Ze checken over de hele productiecyclus of er schadelijke stoffen bij komen kijken

Duurzame merken die het benoemen waard zijn

Als laatste willen we nog graag even kort een paar duurzame zwemkleding merken met jullie delen.

1. Voor mannen: A-dam Underwear
A-dam is een Nederlands merk met Italiaanse flair. De zwembroeken zijn gemaakt van 100% gerecycled polyester. Ze hebben snel de Nederlandse markt veroverd met hun gewaagde marketing en oog voor kwaliteit, duurzame grondstoffen en eerlijke productieproces.

2. Voor kids: Mini Rodini
Dit Zweedse merk maakt (zwem)kleding voor kids met veel fantasie! De prints zijn zo gemaakt dat voor ieder kind er een bij zit die bij hun persoonlijkheid, stemming, en creativiteit past!

3. Voor vrouwen: CURMS
Dit Nederlandse merk maakt zwemkleding gemaakt van o.a. Econyl en gerecycled Lycra. Het wordt geproduceerd in Indonesië in samenwerking met lokale textielbewerkers. Alle kleding kan aan beide kanten (buitenste buiten en binnenste buiten) worden gedragen, zo heb je dus twee outfits voor de (ecologische) prijs van een!

4. Voor vrouwen: Luz
Het enige merk dat we tot nu toe hebben kunnen vinden dat badpakken en bikini’s maakt van bio-katoen. Het is ook nog eens GOTS gecertificeerd en heeft het milieu dus hoog in het vaandel staan. Wel een stuk prijziger dan de synthetische opties helaas.