Klooker

Concrete hulp bij verduurzamen. Samen maken we duurzaam consumeren het nieuwe normaal!

  • Home
  • Product
  • Over ons
  • Word lid
  • Login
  • Het Klooker Manifest
  • Privacy en cookies
  • Algemene voorwaarden
  • Werken bij Klooker
  • Contact
Home » Archives for 2020 » Page 2

Archives for 2020

Duurzaamheid bij pretparken

reuzenrad in duurzaam pretpark


Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

Geschreven in oktober 2020

Het is weer bijna herfstvakantie. Aangezien de meesten van ons hoogstwaarschijnlijk in Nederland zullen blijven, is een dagje uit in eigen land natuurlijk altijd leuk. De meeste pretparken in Nederland zijn, dan wel met maatregelen, gewoon open. 

Er zijn 42 attractieparken in Nederland. Dat zo’n attractiepark met grote, elektriciteit slurpende attracties met zoveel mogelijk toeters en bellen, een heleboel afval en mensen die van heinde en verre met de auto komen, niet zo milieuvriendelijk is. Dat kan iedereen wel bedenken. Maar gelukkig houden een aantal pretparken in Nederland zich steeds meer bezig met duurzaamheid. We zetten er een paar in de spotlights. 

Efteling 

De Efteling is veruit het grootste pretpark in Nederland, met normaalgesproken zo’n 5 miljoen bezoekers per jaar. Zeker bij zo’n grote organisatie kunnen ze het zich natuurlijk niet veroorloven om helemaal niks met duurzaamheid te doen. De efteling is dan ook het enige pretpark met een aparte pagina over duurzaamheid op de website. En daar staan flink wat maatregelen op. Zo wordt maximaal 11% van het gebied waarop de efteling staat bebouwd, om zo plek te houden voor natuur. Ook gebruiken ze waar mogelijk ‘Klaverwater’, gezuiverd huishoudelijk afvalwater uit Kaatsheuvel, in plaats van normaal kraanwater. Ook koopt het pretpark 100% Europese windstroom in. 

Daarnaast doet de Efteling aan klimaatregeling door middel van de warmte-koud opslag (WKO) in de attractie Vogel Rok, het Efteling Hotel, Bosrijk en het kantoorgebouw Raveleijn. Het grondwater circuleert in een gesloten systeem door de gebouwen en wordt daarna weer teruggepompt in de bodem, wat energiebesparend is. 

Binnen de Efteling wordt met elektrische voertuigen gereden, wordt er vooral LED-verlichting gebruikt, en bij bouw- en onderhoudswerkzaamheden worden zoveel mogelijk duurzame materialen gebruikt. 

Bij de Efteling hebben ze de ambitie om in 2030 klimaatneutraal te zijn, maar daarvoor hebben ze nog wel een flinke weg te gaan, zeker omdat de Efteling op het moment aan het uitbreiden is. 

De Waarbeek

De Waarbeek in Hengelo was al in 2015 het enige pretpark dat ging draaien op 100% Duurzame energie. Namelijk wind- en zonne-energie. Daaree wordt de uitstoot van meer dan 190.000 kilo CO2 bespaard. Daarnaast werken er in het park veel mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, en zijn ze overgestapt naar LED- verlichting.

Plopsaland

Bij het gezellige Plopsaland, onder anderen in Coevoorden, staan ze ook niet stil als het om duurzaamheid gaat. Ze werken samen met Eneco aan zonnepanelen. Daarnaast hebben ze een installatie om water te zuiveren, en te hergebruiken e een WKK- installatie, waarbij de warmte die vrijkomt bij het opwekken van energie ook weer gebruikt wordt in het park. Ook maken ze in het park gebruik van het Duitse ‘pfandsysteem’ op flesjes en blikjes. Je betaald 25 cent statiegeld op je flesjes en blikjes, zodat die goed gescheiden kunnen worden.

Archeon

Bij een pretpark denk je misschien niet meteen aan het Archeon, maar het geschiedenis themapark Archeon is het enige pretpark met een Green Key keurmerk. Dit is een keurmerk voor duurzame bedrijven in de recreatie- en vrijetijdsbranche. Om aan dit keurmerk te komen hebben ze bij het Archeon onder andere een parkeerterrein overdekt met zonnepanelen, waar van de parkeertickets de opbrengst naar Trees For All gaat, om de CO2 van je autorit te compenseren. Daarnaast doet het Archeon mee aan een project om de bijenpopulatie te vermeerderen, gaan ze voedselverspilling tegen in de horeca, en nog veel meer.

Toverland

Ook bij het magische toverland in Limburg staan ze stil bij de natuur. Bij het attractiepark zetten ze zich in om een fijn thuis te zijn voor bijen, door bepaalde soorten planten te planten. Sowieso staat de biodiversiteit van het landschap centraal bij toverland. Zo zijn de bestrijdingsmiddelen en kunstmest biologisch en wordt afvalwater op het terrein gezuiverd met helofytenfilters.

Zelf duurzaam zijn 

Naast een duurzaam pretpark uitkiezen, heb je zelf ook veel invloed op hoe duurzaam je dagje uit is. Als je je er comfortabel bij voelt, is het natuurlijk duurzamer om met het OV te gaan, ipv met de auto. Neem daarnaast bijvoorbeeld hervulbare waterfles mee, en een trommeltje met wat snacks. Dat scheelt geld en verpakkingsmateriaal. 

Als je je op het moment niet zo comfortabel voelt bij reizen met het OV, maar toch op een duurzame manier een dagje uit wilt gaan, kun je ook denken aan het huren van een Elektrische auto.

MyWheels

MyWheels wil met autodelen het aantal auto’s in Nederland terugdringen van 9 miljoen naar 1 miljoen in 2030. Hiermee willen ze bijdragen aan een lagere CO2-uitstoot. Wie via MyWheels een deelauto huurt, betaalt daarvoor een eerlijke
prijs. MyWheels streeft namelijk niet naar winstmaximalisatie, maar wil een
bijdrage leveren aan:

  • minder CO2-uitstoot
  • leefbare buurten
  • sociale verbondenheid

Op het moment is 40% van de deelauto’s van MyWheels elektrisch, en dit aandeel groeit. De deelauto’s open je met je smartphone of chipkaart, super makkelijk!

15 euro korting bij MyWheels

Krijg nu 15 euro korting op een rit met MyWheels. Ga naar de kortingspagina voor de kortingscode.


Komende thema’s

* De veelzijdigheid van paddenstoelen
* Een duurzame bruiloft

Wil je ons tips geven over de komende onderwerpen? Of is er een onderwerp waar je graag meer over wilt weten? Stuur dan een mailtje naar Dennis@klooker.com

Check onze lopende kortingen.

Ga naar de kortingspagina!

Duurzaam auto rijden

duurzaam autorijden

Geschreven in september 2020


Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

Het aantal personenauto’s in Nederland blijft maar stijgen. Op het moment zijn het er ruim 8,5 miljoen. Dat auto rijden niet de meest duurzame manier is om van A naar B te komen, dat weten we ondertussen al wel. Maar de auto wordt sinds de pandemie wel vaker gebruikt, omdat het op het moment de manier van reizen is met de minste kans op besmetting. Maar laten we, als we het dan toch doen, ons best doen om zo duurzaam mogelijk auto te rijden.

Duurzamer rijden in je huidige auto

Als je al een auto voor de deur hebt staan, hoef je die niet gelijk in te gaan ruilen voor een elektrische-, of waterstofvariant. Door je huidige auto goed te onderhouden, en door op een zuinige manier te rijden kun je ook al een verschil maken.

Goed onderhoud

Een van de belangrijkste factoren in het brandstofgebruik van je auto, is simpelweg hoe goed de auto onderhouden is. Het is vast niet de eerste keer dat je het hoort, maar de juiste banden met juiste bandenspanning kunnen een flink verschil maken. Pomp je banden elke twee maanden op, en wissel op tijd tussen zomer en winterbanden.

Zorg er verder voor dat je auto goed onderhouden is. Kleine dingen kunnen al zorgen voor een groot verschil als het aankomt op brandstofgebruik. Zo verminderd verse olie de interne wrijving in je motor. Ook het vervangen van de luchtfilter in je auto kan een flink verschil maken, dat zelfs kan oplopen tot 50%.

Zuinig rijden

Hoe, waar en wanneer je rijdt maakt ook een flink verschil in het brandstofgebruik, en dus ook de milieubelasting van je autorit. Over het algemeen geldt dat je beter een constante snelheid kunt rijden, en dus het liefste zo min mogelijk moet remmen en gas geven. Voorkom daarom filerijden (dat scheelt ook nog eens tijd) en rij liever om het centrum dan er doorheen.

Verder scheelt het brandstof als je zo snel mogelijk naar een hogere versnelling schakelt, en kun je beter 100 rijden dan 130.

Extra opties in je auto kunnen ook voor extra brandstofgebruik zorgen. Bijvoorbeeld de airco. Zet de airco vooral niet te koud. Als het erg warm is in de auto kun je eerst even de ramen open zetten en wat frisse lucht de auto in laten, dan hoeft de airco wat minder hard te werken. Op de snelweg kun je weer beter je ramen dicht houden, dat scheelt een boel weerstand. Ook andere accessoires die uitsteken aan je auto kun je beter weghalen als je ze niet gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan een dak koffer of fietsendrager.

Nieuwe vs. oude auto

Een vraag die we vaak langs zien komen is; ‘Wat is nou eigenlijk duurzamer, een oude auto oprijden, of een nieuwe schonere auto kopen? ‘

Helaas is het niet zo makkelijk om een eenduidig antwoord te geven op deze vraag. De productiekosten van een nieuwe auto moeten namelijk opwegen tegen het verschil in duurzaamheid tijdens het gebruik van de auto. Als je nu in een oude veel te grote dieselbus rijdt en deze wilt vervangen door een kleine elektrische auto, dan is het verschil in duurzaamheid tijdens het gebruik van de auto zo groot dat de productiekosten snel gecompenseerd zijn. Wil je een benzineauto vervangen door een iets zuinigere benzineauto, dan weegt het vaak niet op tegen de productiekosten.

Je zou ook kunnen zeggen dat autobezit werkt als een treintje: als er aan de voorkant een nieuwe bij komt, valt er aan de achterkant een oude, viezere auto af. Dan wordt de keten dus altijd groener als je een duurzame auto koopt, ook al is deze maar een beetje groener. Maar hoe sneller een treintje vernieuwd, hoe hoger de productiekosten (en dus grondstof verbruik) zijn die zorgen voor die vernieuwing. En helaas komen er in Nederland nog steeds alleen maar meer auto’s bij, en valt er niet voor elke auto die erbij komt een auto af. Maar op den duur zullen de oudere en meest vervuilende auto’s wel als eerste afvallen.

Zorg er als je een nieuwe auto gaat kopen in ieder geval voor dat deze zo duurzaam mogelijk is;

  • Kies een niet te grote auto, kleinere auto’s zijn vaak duurzamer. Af en toe een grote auto huren – naast een eigen kleine auto – kan voordeliger zijn, en is duurzamer dan dagelijks rondrijden in een grote wagen.
  •  Kies binnen je grootteklasse een model met energielabel A
  • Ga je voor tweedehands? Kies liever een auto van na 2005, die vervuilen veel minder
  • Maak je weinig kilometers? Vaak is een auto huren of delen een stuk voordeliger dan kopen.
  • Kies je brandstof bewust
  • Kijk of je je auto wilt delen met anderen, op platforms zoals Snappcar.

Welke brandstof

Als je dan toch besluit om een nieuwe auto te kopen, is het een goed moment om na te denken over het soort brandstof waar je op wilt rijden. Het is lastig om één soort brandstof als duurzaamste brandstof aan te wijzen. Een elektrische auto is misschien duurzamer in gebruik. Maar hoe zit het met de productie en het weggooien van de accu’s? En de stroom in elektrische auto’s is vaak ook niet duurzaam. Het is allemaal niet 1 op 1 duidelijk. We zetten kort de voor en nadelen van verschillende ‘groene brandstofsoorten’ voor je op een rijtje, dan kun jij je eigen keuze hierin maken.

Elektrisch

Op het moment lijkt het alsof elektrische auto’s het voortouw nemen als het gaat om duurzaam rijden. Het klopt dat elektrische auto’s geen uitlaat hebben waar schadelijke afvalstoffen uitkomen, toch zijn ook elektrische auto’s niet klimaatneutraal.

Een elektrische auto heeft geen directe uitstoot. De energie die gebruikt wordt om te rijden wordt, in plaats van in de motor van de auto, ergens anders opgewekt. Als dit niet duurzaam gebeurt, is het rijden in een elektrische auto ook een stuk minder duurzaam. Daarnaast zorgt ook de accuproductie bij een elektrische auto voor uitstoot. Wel blijkt uit diverse studies dat de elektrische auto over de gehele levensduur schoner is dan een brandstofauto. En als er in Nederland meer groene stroom uit het stopcontact komt, dus als de energiemix in Nederland steeds duurzamer wordt, wordt het rijden in elektrische auto’s ook vanzelf een stukje duurzamer.

Waterstof

In Nederland rijden op het moment zo’n 200 personenauto’s op waterstof rond. Een waterstofauto wordt aangedreven door een elektromotor. Een brandstofcel zet waterstof en zuurstof tijdens het rijden om in elektriciteit. Hierbij komen geen broeikasgassen vrij. Het enige afvalproduct is zuiver water. Wat op het moment wel tricky is aan het rijden op waterstof is de productie ervan. Op het moment wordt voor die productie aardgas gebruikt, en wordt er veel CO2 uitgestoten.  Het duurt nog zeker tot 2030 voordat we duurzame waterstof op grote schaal kunnen maken en gebruiken. 

Aardgas en Groen Gas

Aardgas (ook CNG genoemd) en Groen Gas kunnen allebei in dezelfde installatie worden gebruikt. CNG is een fossiele brandstof. Maar Groen Gas wordt gewonnen uit de vergisting van biomassa en is hernieuwbaar. Het kan ook worden gemaakt met behulp van zonne- en windenergie en CO2. Bij het gebruik van Groen Gas is de CO2-uitstoot 72 procent lager dan bij benzine. Daarnaast is het ook een stuk goedkoper dan benzine of diesel, omdat er geen accijns op zit. Op de meeste plekken waar je CNG kunt tanken, kun je ook kiezen voor Groen Gas. Dit kan bij meer dan 160 tankstations in Nederland. Als Groen Gas van biomassa wordt gemaakt gelden er alleen helaas wel dezelfde nadelen als bij biobrandstof (zie hieronder).

Biobrandstof

Of biobrandstof, zoals biogas (de grondstof voor Groen Gas) thuishoort in een rijtje met ‘groene brandstoffen’ staat soms ter discussie. Biobrandstof wordt gemaakt van gewassen zoals bijvoorbeeld suikerriet,  palmolie en koolzaad. Het idee hierachter is dat er een kringloop ontstaat en je dus klimaatneutraal rijdt. De gewassen nemen als ze groeien namelijk CO2 op, die bij verbranding weer terug in de atmosfeer komt.

Een klein percentage biobrandstof wordt bijgemengd in de benzine (5%) of diesel (7, 10 of 100%) die je gewoon aan de pomp tankt.

Het grootste probleem met biobrandstoffen is de hoeveelheid land die nodig is. Als er regenwoud gekapt wordt voor het verbouwen van biobrandstoffen, of als het concurreert met de voedselproductie, dan is dat ook niet bepaald duurzaam te noemen. Soms worden afvalstomen gebruikt voor biomassa. Dan gaat dit natuurlijk niet op. Maar helaas is het gebruiken van afval op een grote schaal lastig.


Duurzaam autorijden is dus nog niet zo simpel. Duurzame brandstofsoorten hebben allemaal voor en nadelen. Daarnaast is het soms ook duurzamer om in een oude auto door te blijven rijden in plaats van een gloednieuwe. Het beste om te doen is je auto delen, zodat we met minder auto’s kunnen leven in Nederland, en er minder geproduceerd hoeft te worden voor nieuwe auto’s.

Komende thema’s

* De veelzijdigheid van paddenstoelen
* Een duurzame bruiloft

Wil je ons tips geven over de komende onderwerpen? Of is er een onderwerp waar je graag meer over wilt weten? Stuur dan een mailtje naar Dennis@klooker.com

Check onze lopende kortingen.

Ga naar de kortingspagina!

Smyle, excellent toothpaste without the waste

Geschreven in september 2020


Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

Dennis, de oprichter van Klooker, is een nieuwe duurzame onderneming gestart. Smyle. Bij Smyle maken ze tandpasta tabletten. Dat is gewoon goede tandpasta, lekker fris met alleen maar natuurlijke ingrediënten. En zonder de plastic tubes, micro-plastics en ‘harsh chemicals’ die ons milieu belasten. Hoog tijd om hem wat vragen te stellen! 

Hee Dennis! Wij vinden de tandpasta tabletten van Smyle natuurlijk een super idee! Maar hoe ben je hier eigenlijk op gekomen? Je gooide je lege tandpastatube bij het plastic afval, en toen ging het lichtje branden? Of hoe ging dat? 

‘Via Klooker kwam ik met de oprichter/eigenaren van TheBambooBrushSociety en De Betere Wereld in contact. Wij delen de missie om de wereld plastic-vrij te maken. En waar beter te beginnen dan in de badkamer, waar het er letterlijk vol mee staat! 

De tandpasta markt drijft letterlijk op plastic tubes, die ook nog eens niet recyclebaar zijn. En we poetsen op de ‘automatische piloot’ tweemaal daags met tandpasta die veelal micro-plastics en ‘harsh chemicals’ bevatten.

In ons team zit ervaring met natuurlijke tandpasta’s en bamboe tandenborstels, dus hier konden we snel een impact maken.’

Dus zo was het idee van tandpasta tabletten geboren. Maar hoe hebben jullie toen een tabletje kunnen ontwikkelen dat net zo goed werkt als tandpasta? En zonder schadelijke stoffen? Daar moet heel wat onderzoek in zijn gegaan? 

‘Dat klopt. Dat ging niet vanzelf. We hebben veel tijd gestopt in research en het vinden van een partner die dit met ons kan ontwikkelen, tandartsen die met ons meedenken, het Academisch Centrum voor Tandheelkunde Amsterdam die met ons meetest, het testen met verpakkingsmaterialen etc. 

Al met al is daar nu onze eerste Brush Mint uitgekomen, met èn zonder fluoride. Ze worden CO2 neutraal thuisbezorgd via brievenbuspost in een eenmalig verstuurd glazen flesje, dat je middels papieren sachets met Brush Mints eindeloos kunt navullen. 

Meer dan 55% van de mensen die het gebruikt hebben geven het een 8-9 of 10! Daar zijn we super blij mee.’

Wat zijn verder jullie plannen met Smyle? We zagen iets langskomen over het doel om 1 miljoen tubes te besparen? 

‘De tandpastamarkt is niet duurzaam en al decennialang niet in beweging. Er wordt niet nagedacht over de consequenties van wat er geproduceerd wordt.

In Nederland en Europa worden plastic tubes vaak verbrand of ze verdwijnen in vuilnishopen. Buiten Europa verdwijnen ze vaak in onze oceanen, meer dan 1.5 miljard tubes per jaar!

Daarnaast wordt ongeveer 25% van de tandpasta ook verspild, doordat het achterblijft in de tubes en we er teveel van gebruiken, opgevoed als we zijn door marketing campagnes met volle klodders tandpasta op onze tandenborstels. Aan een erwtje heb je genoeg.

Tandpasta met ‘harsh chemicals’ als SLS en micro-plastics belasten daarbij ook nog eens extra onszelf en het milieu.

Wij gaan dit veranderen. Wij teamen daarvoor met tandartsorganisaties en organisaties die onze missie ondersteunen als Urgenda en de ASN bank in een campagne om zo snel mogelijk 1 miljoen tubes te ‘besparen’. 

Van daaruit groeien we zo snel mogelijk door met nieuwe smaken en soorten tandpastatabletten om de tandpastamarkt structureel wereldwijd te ‘disrupten’ en te verduurzamen.’


Bij Smyle kun je voor €5,99 per maand een abonnement nemen, waarbij je elke 4 maanden 250 Brush Mints thuisbezorgd krijgt. Zo zit je nooit zonder! Daarnaast zijn er in de webshop ook verschillende starter kits, met glazen bewaarfles, en losse verpakkingen verkrijgbaar. De Brush Mints van Smyle zijn zowel met, als zonder fluoride te bestellen. Over de voor- en nadelen van fluoride schreven we in dit artikel.

Als je Brush Mints besteld bij Smyle worden de tubes tandpasta die je bespaard automatisch opgeteld bij de teller op bespaar1miljoentubes.nl . Zo help je mee met het behalen van de doelstelling van 1 miljoen tubes.

Korting bij Smyle!

Doe jij ook mee? Als lid van de Klooker community krijg je daarbij een speciale korting van 25% met de kortingscode SMYLEMETKLOOKER25%, die je HIER kunt gebruiken.

Komende thema’s

* De veelzijdigheid van paddenstoelen
* Een duurzame bruiloft

Wil je ons tips geven over de komende onderwerpen? Of is er een onderwerp waar je graag meer over wilt weten? Stuur dan een mailtje naar Dennis@klooker.com

Check onze lopende kortingen.

Ga naar de kortingspagina!

Zero waste met capsules en tabletten

plastic afval


Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

Geschreven in september 2020

Heb je er ooit bij stilgestaan hoeveel vloeibare producten je elke week gebruikt? Je tandpasta, douchegel, afwasmiddel, handzeep, wasmiddel en nog een hele hoop meer. Wist je dat veel van deze producten voor het overgrote deel uit water bestaan? Denk je maar in hoeveel water je elke maand koopt, van de winkel naar huis sleept, en vervolgens opslaat in je badkamer- of keukenkastje.
Er worden steeds meer tablet, capsule of pod varianten ontwikkeld met een veel hogere concentratie product, dan de vloeibare producten die we in het dagelijks leven gebruiken. Zo koop je een stuk minder water, maar wel evenveel product. Dat scheelt een boel ruimte, verpakkingsmateriaal en gewicht.

Geen plastic verpakking

Het meest voor de hand liggende voordeel van het vervangen van plastic flessen door tabletten of cups is natuurlijk dat er geen grote, plastic verpakking meer nodig is. Neem bijvoorbeeld ruitenwisservloeistof. Normaal gesproken kun je de ruitenwisservloeistof van je auto bijvullen uit flessen van 5 liter, maar met bijvoorbeeld deze ruitenwisservloeistof tabletten van AutoCare kun je die vijf liter eenvoudig vervangen door 1 klein tabletje, en 5 liter kraanwater uit je eigen kraan. Een verpakking van 6 tabletjes scheelt dus 6 flessen van 5 liter vloeistof. In plaats van 30 liter aan vloeistof, hoeven er alleen 6 kleine tabletjes verpakt te worden. Dat scheelt een boel plastic.

Vaak kunnen de tablet of capsule varianten van producten ook verpakt worden in recyclebare kartonnen, of hervulbare glazen verpakkingen. Zo kunnen ze zero waste zijn! 

Geen water vervoeren en opslaan 

De meeste huishoudproducten en verzorgingsproducten die we gebruiken bevatten zo’n 80% water. Dat water moet niet alleen verpakt worden, maar ook opgeslagen en vervoerd worden. Er zijn veel minder vrachtwagens nodig om super geconcentreerde capsules met wasmiddel naar de supermarkt te brengen, dan om grote flessen wasmiddel te vervoeren, die eigenlijk voor 80% water bevatten. Flessen water overal heen te vervoeren is natuurlijk ontzettend zonde van alle C02 uitstoot, tijd, en moeite. Daarnaast scheelt een kleinere en lichtere verpakking ook een boel ruimte in de winkel, en bij jou in het keukenkastje! 

Precies de goede hoeveelheid 

Van veel producten zijn de laatste tijd meer geconcentreerde versies te vinden. Denk bijvoorbeeld aan flessen wasmiddel, of de steeds kleiner wordende deo’s, zoals Nuud. Deze producten bevatten een veel geconcentreerder product. Dat is aan de ene kant heel positief. Omdat er op die manier minder water vervoerd en verpakt hoeft te worden. Het grootste nadeel hiervan is dat mensen vaak de neiging hebben om dezelfde hoeveelheid te gebruiken als ze gewend zijn met het reguliere product. Ze gebruiken dan dus eigenlijk veel te veel wasmiddel, deo, wasverzachter of ander product. Dat is natuurlijk zonde! Tabletten en capsules lossen dit probleem op. Vaak zijn deze namelijk precies gemaakt om de perfecte hoeveelheid voor jouw wasbeurt, sopje of keertje tandenpoetsen te bevatten. Zo verspil je dus nooit product. Een stuk duurzamer! 

Verschillende soorten pods, capsules en tabletten

Er zijn een boel verschillende tabletten en capsules op de markt. Een kleinere, geconcentreerde variant van een product scheelt sowieso ruimte, gewicht en verpakkingsmateriaal. Maar als je op zoek bent naar een duurzaam product wil je natuurlijk ook een product dat op een duurzame manier is gemaakt, met milieuvriendelijke ingrediënten en een helder productieproces. Dit zijn onze favorieten.

Schoonmaken

Ecopods

ecopods

Ecopods zijn wateroplosbare capsules waarmee je kunt schoonmaken  zonder plastic afval. De pods doe je samen met wat warm water in een herbruikbare eco verstuiver, gemaakt van duurzaam, gerecycleerd plastic. Even schudden, en klaar voor gebruik! Gewoon zoals je gewend bent. Bij Ecopods verkopen ze pakketten in verschillende formaten, met capsules voor allesreiniger, ontvetter, vloerreiniger en sanireiniger. De capsules bevatten alleen natuurlijke en plantaardige ingrediënten. Het omhulsel is gemaakt van algen. Het omhulsel lost op in het water en is biologisch afbreekbaar.

Korting bij Ecopods!

Krijg nu 20% korting op de hele collectie van Ecopods. Vind de code op onze kortingspagina. Klik hier.
Deze actie is verlopen.

Douchen

In de afgelopen decennia zijn we grotendeels afgestapt van vaste blokken zeep. Nu gebruikt bijna iedereen vloeibare douchegel, shampoo, handzeep en conditioner. Vaak wordt bij vloeibare zeep een antibacterieel middel eraan toegevoegd. Maar dit is eigenlijk nergens voor nodig. Zeep is van zichzelf namelijk al antibacterieel.

Gelukkig maken vaste blokken zeep weer een comeback. Er zijn weer allerlei varianten zoals zelfs baby zeep en hondenshampoo. Is je shampoo, conditioner of douchegel op? Kijk dan eens naar de zeepjes van Zepig. We hebben ze al vaker genoemd, maar het blijft een super fijne, en handige website! De online zeepwinkel verkoopt natuurlijke, handgemaakte zepen maar ook vele andere producten voor in de badkamer van verschillende merken. Bijvoorbeeld Werfzeep, een handgemaakte zeep van een biologische zeepziederij in Utrecht die alleen plantaardige en palmolie-vrije zeep produceert. Veel van de ingrediënten die gebruikt worden in de zeep haalt Werfzeep uit de lokale omgeving.

Korting bij Zepig!

Krijg nu 15% korting op Werfzeep en alle andere zeepjes bij de duurzame en natuurlijke webshop Zepig. Vind de code op onze kortingspagina. Klik hier.

Tandenpoetsen

Het wordt van kinds af aan bij je ingestampt. Wel twee keer per dag je tanden poetsen! Denk je eens in hoeveel tubes tandpasta je er in al die jaren doorheen hebt gewerkt. Bij 2 keer per dag poetsen, gebruik je ongeveer één tube per maand, dus het is simpel uit te rekenen. Als je 35 bent zit je al aan zo’n 420 tubes tandpasta. Een flinke berg plastic tubes dus. Tandpasta tubes zijn moeilijk te recyclen omdat ze bestaan uit allerlei laagjes van verschillende soorten plastic, en vaak ook nog een laagje aluminium en tandpasta resten. Daarom kun je er vanuit gaan dat je lege tubes tandpasta gewoon bij het afval terecht komen. Niet zo duurzaam!

Smyle

Smyle Brush Mints zijn zero-waste en cruelty-free tandpastatabletten die alleen uit natuurlijke ingrediënten bestaan, waaronder pepermunt, citroen, aloë vera, xylitol en natriumcarbonaat.  Je kauwt even op een tabletje, en poetst vervolgens je tanden gewoon zoals je gewend bent. Alleen zonder de plastic tandpastatube!


Overstappen naar capsules, tabletten en andere geconcentreerde vormen van vloeibare producten is dus zo’n gek idee nog niet! Blijf natuurlijk wel altijd opletten dat de producten die je gebruikt ook op een duurzame manier gemaakt zijn, en geen schadelijke ingrediënten bevatten.

Komende thema’s

* De veelzijdigheid van paddenstoelen
* Een duurzame bruiloft

Wil je ons tips geven over de komende onderwerpen? Of is er een onderwerp waar je graag meer over wilt weten? Stuur dan een mailtje naar Dennis@klooker.com

Check onze lopende kortingen.

Ga naar de kortingspagina!

Duurzaam vis eten & Visvervangers

vrouw met duurzame vis


Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

Geschreven in augustus 2020

Sommige mensen vinden het heerlijk, anderen houden er juist weer totaal niet van; Vis. Een visgerecht is niet weg te denken op de menukaart van de meeste restaurants. Ook wordt door het voedingscentrum aangeraden om 1 keer per week vis te eten. De vetzuren in vis (omega 3-vetzuren) beschermen namelijk tegen hart- en vaatziekten. Met name vette vis zoals zalm, sardines, makreel en haring bevat veel gunstige vetzuren. Als je ervoor kiest om vis te eten, is het natuurlijk wel beter om stil te staan bij waar de vis die je eet eigenlijk vandaan komt. We helpen je met het kiezen van duurzame vis, en wat alternatieven voor als je ervoor kiest om geen vis te eten. 

Duurzaamheid van vis 

In de winkel zijn twee soorten vis te vinden. Namelijk vis die in het wild wordt gevangen, en vis die wordt gekweekt in aquacultuur systemen. Beide soorten vis hebben voordelen en nadelen als het gaat om de milieueffecten. 

Bij wilde vis weegt zwaar of de soort met uitsterven bedreigd is, en hoe de vis gevangen is.

Overbevissing, aantasting van ecosystemen, bijvangst en energieverbruik zijn belangrijke problemen. Geschat wordt dat zo’n 30% van de vissoorten overbevist wordt. Bij sommige soorten zijn die cijfers nog veel hoger. Ook bijvangst is een groot risico.

Vaak wordt als oplossing kweekvis genoemd, maar ook deze manier van produceren kent zijn nadelen. Bij kweekvis is het gebruik van antibiotica, energie en water een probleem. Antibiotica moet ervoor zorgen dat de vissen, die in een hele kleine ruimte leven, niet ziek worden. Daarnaast wordt kweekvis gevoerd met vismeel, gemaakt van in het wild gevangen vis! Ook willen kweekvisjes nogal eens ontsnappen en de wijde wereld intrekken, wat weer zorgt voor problemen met lokale soorten. 

Een ander probleem voor zowel kweekvis als wilde vis is de korte houdbaarheid van verse vis. Meer dan een derde van alle vis belandt onaangeroerd in de prullenbak. Dit komt vooral door fouten zoals slechte koeling, waardoor vis snel gaat rotten. 

Duurzamere vis 

De eenvoudigste manier om ervoor te zorgen dat je een duurzame keuze maakt als je vis koopt in de supermarkt, is door simpelweg te kiezen voor vis met een keurmerk. 

De twee meest gebruikte keurmerken voor vis zijn het MSC en ASC keurmerk. 

MSC

Het blauwe MSC (Marine Stewardship Council) keurmerk staat alleen op wild gevangen vis. MSC-gecertificeerde vis wordt in de hele keten gecontroleerd. De controle begint als de vis gevangen wordt en stopt pas als de vis in het supermarktschap ligt.

de drie basisprincipes van MSC:

  • Het visbestand moet gezond zijn en niet overbevist worden
  • De visserij heeft geen significante, negatieve effecten op het ecosysteem
  • De visserij moet goed beheerd worden

MSC-gecertificeerde visserijen worden jaarlijks aan controles onderworpen. Daarnaast wordt er om de 5 jaar een complete herbeoordeling gedaan. Je herkent MSC-gecertificeerde vis aan het logo.

ASC

Het ASC (Aquaculture Stewardship Council) keurmerk is uitsluitend voor kweekvis. Het keurmerk heeft regels voor minder antibioticagebruik, duurzamer visvoer en betere arbeidsomstandigheden van het personeel. In het visvoer zit minder vismeel en meer plantaardig voer. 

Het keurmerk is te vinden op tilapia en pangasius. Ook is er gekweekte zalm uit Noorwegen. Deze gekweekte vissen komen vooral uit Zuidoost-Azië. Ook abalone (zeeslak), kokkels, coquilles, mossels en oesters, cobia (baars-achtige vis), zoetwater forel, seriola (baars-achtige vis) en garnaal kunnen het ASC keurmerk hebben. 

Viswijzer

Wil je vis halen op een plek waar geen keurmerken zijn, dat kun je altijd de viswijzer gebruiken om te bepalen of het stukje vis dat je wilt eten op een duurzame manier gevangen of gekweekt is. Dit kost wel even wat meer moeite dan het kiezen van vis met een MSC of ASC keurmerk. De Viswijzer heeft een app, waarmee je overal kunt controleren of de vis die je wilt kopen een duurzame keuze is. Hiervoor moet je wel de herkomst en de vangsttechniek van een vissoort weten. 

Ben je op zoek naar een visboer, of een restaurant waar ze duurzame vis serveren? Dan kun je ook de wesite van de viswijzer gebruiken. Hier staat een overzicht van restaurants, supermarkten, viswinkels en groothandels waar ze duurzame vis verkopen. 

Biologische vis

De hierboven genoemde keurmerken gaan voornamelijk in op het milieueffect van het eten van vis. Ook worden in het MSC keurmerk de arbeidsomstandigheden van werknemers meegenomen. De keurmerken kijken echter niet naar de leefomstandigheden van vissen. Die kunnen soms op een vervelende manier doodgaan, en/of erg slechte leefomstandigheden hebben.

Van sommige soorten vis is echter wel een biologische variant in de winkel te vinden. Dit zijn uitsluitend kweekvissen, zoals zalm, forel of garnalen. Een biologische vis leeft in schoon water, heeft voldoende ruimte om te zwemmen, eet in hoofdzaak biologisch visvoer en mag geen kunstmatige hormonen krijgen.

Het is niet mogelijk om biologische wilde vis te hebben, omdat het simpelweg niet mogelijk is om de leefomstandigheden van wilde vis genoeg te controleren om dit keurmerk te krijgen.

Bijvangst vis

De Nederlandse kottervissers vissen op tong en schol. Maar op de Noordzeebodem zwemmen allerlei vissoorten door elkaar heen. Wat er naast tong en schol in het net zit wordt bijvangst genoemd. Wanneer wij de onbekendere vissoorten zoals schar, wijting en schelvis eten hoeft er minder hard op tong en schol gevist te worden, en wordt het milieu gespaard.

Deze ‘onderbenutte’ vissoorten worden door de Nederlandse Noordzeevisserij regelmatig teruggegooid omdat ze weinig geld opbrengen. Gelukkig zijn er een aantal supermarkten en restaurants waar je tegenwoordig bijvangst kunt kopen. Zo is ‘Bijvangst vis’ te koop bij alle PLUS supermarkten, DekaMarkt supermarkten en Landmarkt supermarkten. Welke soorten vis bijvangst zijn, vindt je hier. Bijvoorbeeld bij Fishbar Monk in Haarlem kun je Nederlandse bijvangst vis bestellen.

Visvervangers 

Omega 3 

Je kunt er ook voor kiezen om helemaal geen vis te eten. Maar dan is het wel handig om te zorgen dat je genoeg omega 3 binnenkrijgt. Om deze reden slikken veel mensen visoliecapsules. Voor visoliecapsules is echter net zo goed vis nodig als wanneer je normaal vis zou eten. Er zijn 36 haringen nodig voor één potje met  60 visoliecapsules. Niet perse duurzamer dus. Op dit moment wordt al zo’n 25% van de wereldwijde visvangst gebruikt om essentiële omega 3-vetzuren uit te winnen, onder andere voor voedingssupplementen. Gelukkig zijn er tegenwoordig ook vegan alternatieven voor visoliecapsules!

Testa omega-3

De oplossing van Testa is even simpel als slim. Vissen maken namelijk zelf geen omega 3 aan, maar halen die uit algen. En dat is precies wat ze ook bij Testa doen: hoogwaardige omega 3 verkrijgen uit kweekalgen zonder dat er een vette vis aan te pas komt. Vervolgens kun je deze omega als capsules bestellen.

logo testa kortingsactie

Korting op Testa Omega-3!

Krijg nu 20% korting op de algenolie van Testa. Ga naar de kortingspagina voor de kortingsactie.

Meer lezen over duurzame supplementen? Bijvoorbeeld over de Noorse visolie capsules van Arctic Blue en Eqology? Kijk in onze catalogus.

Alternatieven voor vis 

 Ben je dol op de smaak van vis, en wil je vis niet missen in je sushi, pokebowl of ander gerecht? Er zijn ook een aantal namaak visproducten op de markt. 

vegetarische duurzaame tonijn van veggiedeli

Veggiedeli 

Bij veggiedeli hebben ze een uitgebreide collectie aan visvervangers. Van veggie vissticks tot rode tonijn waar je heerlijke sushi mee kunt maken, of No fish sauce voor je aziatische gerechten. 

Jumbo 

Bij veel Jumbo’s hebben ze ook een aantal plantaardige visvervangers, zoals deze vegetarische vissticks, en deze SoFish burgers van SoFine. 

Vegetarische slager

de vegetarische slager Tonyn

De vegetarische slager ken je vast wel van de vegetarische vleesvervangers. Maar ze hebben ook vegetarische visvrije Tonyn in het assortiment. ‘Tonijn’ van soya, die je bijvoorbeeld kunt gebruiken in pasta, pizza of sushi. 

Of je er nou voor kiest om helemaal geen vis te eten, te kiezen voor visvervangers, of gewoon kiest voor een duurzame vissoort. Duurzamer omgaan met vis hoeft helemaal niet moeilijk te zijn. Maar het helpt als je weet waar je uit kunt kiezen.

Komende thema’s

* De veelzijdigheid van paddenstoelen
* Een duurzame bruiloft

Wil je ons tips geven over de komende onderwerpen? Of is er een onderwerp waar je graag meer over wilt weten? Stuur dan een mailtje naar Dennis@klooker.com

Check onze lopende kortingen.

Ga naar de kortingspagina!

Kaas, Vegan Kaas en Kaasvervangers

Good alternatives for cheese


Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven, genieten èn tegelijkertijd bewust kunt kiezen. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en betaalbaar.

Geschreven in augustus 2020

Dat we in Nederland echte kaas eters zijn, heb je vast wel eens gehoord. We eten jaarlijks 17 kilo kaas per persoon. Kaas wordt ook vaak gebruikt als vervanger als mensen er voor kiezen om geen vlees te eten. Maar kaas is vaak niet perse een duurzame optie.  We nemen de effecten van kaas, en wat duurzame alternatieven voor kaas onder de loep. 

Klik hier om gelijk door te gaan naar de vegan alternatieven voor kaas.

Impact van kaas

Kaas wordt gemaakt van verse melk, die kort warm wordt gemaakt. Hier worden zuursel (melkzuurbacteriën) en stremsel (spijsverteringsenzymen waarvan de melk gaat klonteren) aan toegevoegd.  Zo ontstaat er wrongel. Die wrongel wordt op verschillende manieren bewerkt, en uiteindelijk in een vorm geperst. De kaas wordt in die vorm door een pekel (zout) bad gehaald en moet vervolgens voor minimaal 4 weken rijpen. 

Wat kaas niet zo duurzaam maakt is vooral de hoeveelheid melk die nodig is om een stukje kaas te maken. Om 1 kilo kaas te maken, is zo’n 9 à 10 liter melk nodig. Over het algemeen is het eten van vlees minder duurzaam dan een vegetarisch alternatief, maar bij het maken van kaas wordt zoveel melk gebruikt, dat een plakje kipfilet op je boterham, als je naar klimaatimpact kijkt, eigenlijk duurzamer is dan een plakje kaas. En ja, dat is helaas echt zo… 

Dit is vooral omdat melk natuurlijk van koeien komt, koeien zijn naar verhouding veel belastender voor het klimaat dan kippen omdat ze meer eten, meer grond nodig hebben én veel meer methaan loslaten. Natuurlijk is het eten van kaas wel weer een stuk duurzamer dan het eten van rundvlees, een koe geeft duizenden liters melk (waar je vervolgens kaas van maakt), terwijl je hem maar één keer kunt slachten. Meer lezen over de impact van melk? Lees onze Topic mailing hierover.

Bij de productie van kaas wordt ook redelijk wat CO2 uitgestoten. Daarnaast moeten harde kazen, zoals Goudse kaas, maanden rijpen. Het kost flink wat energie om de opslagruimtes op de juiste temperatuur te krijgen. Dat heeft allemaal impact op het milieu.

Als je graag kaas wilt eten, maar wel een duurzamere keuze wil maken, dan kun je beter kiezen voor zachte kazen, zoals hüttenkäse en roomkaas of zuivelspread. Zachte kazen zijn minder milieubelastend, omdat ze minder geconcentreerd zijn dan harde kaas. Er wordt minder melk gebruikt om ze te maken, en ze bevatten meer water. Daarnaast scheelt het ook dat ze geen maanden hoeven te rijpen. 

Alternatieven voor kaas

Dat het als echte Hollandse kaaskop moeilijk is om kaas te laten staan, is natuurlijk begrijpelijk. Maar er zijn al een heleboel natuurlijke ‘namaak’ kazen op de markt. Al is het natuurlijk niet altijd nodig om kaas 1 op 1 te vervangen. Als je je recept simpelweg iets smaakvoller of romiger wilt maken door middel van kaas kun je dit ook makkelijk doen door andere natuurlijke ingrediënten. Probeer bijvoorbeeld eens om in plaats van kaas zongedroogde tomaatjes, olijven, kappertjes, guacamole, verse kruiden of plantaardige pesto of tapenade toe te voegen aan je  salade, pasta, burrito quiche of broodje. 

Vegan kaas

Ben je echt op zoek naar de kaassmaak die je zo gewend bent? Dan kun je kijken naar vegan alternatieven. 

Edelgist 

Edelgist is een duurzame vegan vervanging voor kaas

Edelgistvlokken  zijn simpelweg vlokken van gedroogde en bewerkte gist. Ze hebben – in tegenstelling tot bakkersgist geen ‘rijzende’ eigenschappen, maar dat maakt ze niet minder bruikbaar. Edelgistvlokken hebben een hartige, kaasachige smaak. Je kunt ze zowel warm als koud gebruiken, en het is een beetje vergelijkbaar met parmezaanse kaas. Ook mooi meegenomen is dat gistvlokken rijk zijn aan B-vitamines zoals B1, B2, B6 en foliumzuur.

Vegan kaas in de supermarkt

Violife
violife duurzame kaas

Violife is een van de populairste vegan kaasmerken die te koop zijn in Nederland. De plakjes hebben als hoofdingrediënt kokosolie, en zijn in de meeste Albert Heijns verkrijgbaar, wel zo makkelijk. Ze hebben een stevige, rubberachtige textuur die je doet denken aan Amerikaanse kaasplakjes en een milde smaak. Ze zijn lekker op brood, maar ook uit het vuistje. Daarnaast maken ze ook een vegan versie van mozzarella, parmezaan, roomkaas en feta! 

Wilmersburger
vegan kaas duurzaam willemsburger

Wilmersburger is te vinden op de kaasafdeling van de meeste Jumbo-supermarkten. Het assortiment bevat zowel geraspte kaas als plakjes kaas, die qua smaak te vergelijken zijn met jonge kaas. Net als bij de plakjes van Violife is het hoofdingrediënt van de vegan kaas van Wilmersburger kokosolie.

Vegan Deli
vegan mozarela

Vegan Deli heeft een uitgebreid assortiment aan vegan kaassmaken, waaronder mozzarella, gerookte kaas en cheddar. De verschillende smaken zijn online en bij de meeste Ekoplaza-winkels beschikbaar, geraspt of in plakjes.  Naast vegan kaas maken ze ook ander vegan broodbeleg.

Charly’s all is fair
duurzame vegan roomkaas van charly's

Bij Charly’s maken ze verschillende vegan roomkazen, brie, geitenkaas, parmezaam, en zelfs kaasfondue. De kazen bevatten geen e-nummers, of geur-, kleur- of smaakstoffen. Alles is puur natuur en vol goede voedingsstoffen; alle producten zijn namelijk op basis van noten en zaden. Ze werken met Biologische Fairtrade cashew uit Burkina Faso, waar de organisatie van boeren voor onderwijs, gezondheidszorg en kinderopvang zorgt. Carly’s all fair kaas is te krijgen bij een aantal Ekoplaza winkels, en een boel andere verkooppunten.

Vegan kaas online & in Speciale vegan kaaswinkels

Rosie & Riffi 
duurzame vegan camemberti kaas

Rosie & Riffi is een vegan kaasatelier in Amsterdam waar verschillende vegan kazen gemaakt worden. De bekendste is wel de cashew camemberti. Een heerlijk romige camembert gemaakt van cashewnoten. De kazen van Rosie & Riffi zijn online te koop, en in een tiental speciaalzaken in Amsterdam.

Willicroft 
Duurzame vegan kaasfondue

De winkel van plantbased start-up Willicroft in hartje Amsterdam is volledig gewijd aan vegan kazen. De plantaardige kaas-producten van Willicroft zijn gemaakt van noten. Zo is er bijvoorbeeld vegan kaasfondue en roomkaas. Naast hun eigen producten verkopen ze ook vegan kaas van andere aanbieders, en bijpassende wijnen.

Veggideli

Veggideli is een webshop voor allerlei 100% plantaardige producten. Ze hebben ontzettend veel verschillende vegan kazen. Naast kant en klare vegan kaas kun je bij Vegideli ook een starterskit kopen om zelf verschillende soorten vegan kaas te maken.

Een Vegan kaasplankje bestellen

Mr. & Mrs. Watson

Het restaurant met kaaswinkel. Mr. & Mrs. Watson staat bekend om haar vegan kaasjes. Hun kaas won o.a. de  “Best Vegan Cheese” award van PETA. De kazen zijn gemaakt met biologische ingrediënten zoals cashewnoten, amandel en soja. Sinds 2017 worden Watson’s plantaardige kazen in Amsterdam ontwikkeld en gerijpt. In het restaurant heb je naast een vegan kaasplankje en kaasfondue bijvoorbeeld ook een vegan cheeseburger en spaghetti. Ook leuk is, dat er voor elk gerecht dat geserveerd wordt er een boom wordt geplant.

Juice by nature

Juice by nature is een restaurant in Amsterdam waar ze gezonde, verse, maar toch leuke en lekkere gerechten serveren. Op het menu staat een vegan kaasplankje voor twee personen. Je krijgt dan drie verschillende kaassoorten: een cashew cream cheese met allerlei kruiden, een camembert gebaseerd op cashewnoten en een harde truffel’kaas’.

Zelf vegan kaas maken

Als je het leuk vindt om een beetje te experimenteren in de keuken is het natuurlijk ook leuk om zelf een poging te wagen om vegan kaas te maken. Dit kan heel simpel of ontzettend ingewikkeld zijn. Als je bijvoorbeeld zelf kaas wilt fermenteren ben je een stuk langer bezig dan wanneer je de blender erbij pakt voor wat simpelere kaasjes.

In het onderstaande filmpje zie je ter inspiratie drie eenvoudige manieren hoe je zelf vegan kaas maakt.

Er is zijn voldoende mogelijkheden om je gasten de volgende keer te verassen met een volledig vegan kaasplankje. Let er als je regelmatig vegan kaas eet wel op dat de voedingswaarden van vegan kazen heel anders kunnen zijn dan die van normale kaas. Kaasvervangers die gemaakt zijn van noten bevatten bijvoorbeeld vaak wat meer eiwitten dan kaasvervangers gemaakt van kokosolie, die soms helemaal geen eiwitten hebben.

Heb je nog leuke tips, of wil je je mening delen over kazen die je geprobeerd hebt uit deze mailing, deel het met ons of op de FB community.

Komende thema’s

* De veelzijdigheid van paddenstoelen
* Een duurzame bruiloft

Wil je ons tips geven over de komende onderwerpen? Of is er een onderwerp waar je graag meer over wilt weten? Stuur dan een mailtje naar Dennis@klooker.com

Check onze lopende kortingen.

Ga naar de kortingspagina!

  • « Previous Page
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • …
  • 7
  • Next Page »

Copyright © 2025 · Klooker on Genesis Framework · WordPress · Log in