Geschreven in juli 2019.

Klooker zorgt dat jij lekker kunt leven en genieten èn tegelijkertijd bewust kunt leven. Alles is écht verantwoord, van topkwaliteit en ook betaalbaar.

Het is zomer, en dat betekent dat we weer veel ijsjes gaan eten! Al doe je het hier of op vakantie, je wilt graag weten wat duurzaam ijs is. Daar hebben wij ons voor deze week in verdiept. We gaan je vertellen wat nou eigenlijk de impact is van verschillende soorten ijs, we delen een aantal interessante en duurzame ontwikkelingen met je, en geven je wat tips om te kunnen genieten van een zo duurzaam mogelijk ijsje!

De impact van ijsjes

Er zijn heel veel verschillende soorten ijs. In deze mailing gaan we het vooral hebben over roomijs, sorbetijs, en waterijs. Eerst laten we even snel aan je zien waar de verschillende ijsjes uit bestaan en hoe ze worden gemaakt, en dan bespreken we de verschillende impacts die hun ingrediënten kunnen hebben op mens en milieu.

Roomijs

Deze ijssoort bevat vooral melkproducten en suiker. In de video hieronder kan je zien hoe roomijs gemaakt wordt.

Sorbetijs

De basis van sorbetijs is een mix van water en suiker, en daar wordt dan een smaakje aan toegevoegd. In de korte video hieronder zie je hoe sorbetijs wordt gemaakt.

Waterijs

Waterijsjes bestaan vooral uit water, suiker, citroenzuur, kleurstoffen, en een smaakje. In de video hieronder zie je hoe een van de meest geliefde waterijses wordt gemaakt: Raketjes!

Het maken van ijs hoeft niet perse een slechte impact te hebben op mens en milieu. Echter is het vaak lastig om te weten waar de ingrediënten die voor het ijs gebruikt worden nou eigenlijk vandaan komen. Hieronder hebben we het over een aantal van deze ingrediënten.

De impact van melk

Sorbetijs en waterijs bevatten meestal geen melk of andere zuivelproducten. Roomijs daarentegen bevat vaak melk, room, of een ander zuivel alternatief. Volgens OLA, een van de bekendste ijs-merken in de wereld, is er ongeveer 5 liter melk nodig om 3,5 liter ijsmix te maken. Als we dan de informatie van het voedingscentrum aanhouden, die zegt dat er 100 liter water nodig is voor ongeveer 1 liter melk, dan heb je dus 500 liter water nodig om 3,5 liter (OLA) ijsmix te maken!

In de vorige Topic Mailing: Food Habits, hadden we het over melk en duurzame alternatieven en hier in heb je al veel gelezen over de impact van dit zuivelproduct! Dus daar gaan we het verder in deze mailing niet nog een keer over hebben.

De impact van suiker

Suiker kan de milieubelasting van ijs erg vergroten afhankelijk van het soort suiker dat gebruikt wordt. In veel ijsjes in de supermarkt zit Nederlandse bietsuiker dat behoorlijk duurzaam geteeld wordt door Suiker Unie, de enige fabrikant van suiker in Nederland. Zij zijn zuinig met grondstoffen, energie en water, en verwerken bijvoorbeeld ook bijproducten tot veevoer of bio-brandstof.

Suiker kan echter ook afkomstig zijn uit riet, dat vaak in tropische rietsuikerplantages wordt geteeld. Op deze plekken wordt er vaak minder rekening gehouden met duurzaamheid met betrekking tot mens en milieu. Zo werd er bijvoorbeeld land afgepakt van lokale gemeenschappen voor de uitbreiding van rietsuikerplantages, en de werkers op deze plantages worden vaak slecht betaald en krijgen niet altijd de juiste veiligheidsmaatregelen gegarandeerd.

Waar de suiker die in een product zit vandaan komt, wordt meestal niet vermeld.

De impact van overige ingrediënten

Denk bijvoorbeeld aan cacao of vanille, waarvan de productie vaak gelinkt wordt met slavernij of uitbuiting en kinderarbeid. Bij de vanilleteelt in Madagascar zeggen boeren weinig betaald te krijgen en vaak zelfs bestolen te worden. Ook suggereert een onderzoek van Fairfood International dat meer dan 28% van de lokale bevolking tussen de 5 en 17 jaar oud werkt in de vanilleteelt.

Ook palmolie wordt vaak in ijs gebruikt, voor een zachte en romige textuur. Ongeveer 85% van de palmolie op onze planeet wordt geproduceerd in Indonesië en Maleisië. Hiervoor worden regenwouden gekapt die thuisbasis zijn voor veel – nu bedreigde – diersoorten, waaronder orang-oetans, tijgers, en olifanten. Daarnaast wordt er door het verwijderen van het regenwoud veel CO2 losgelaten in de atmosfeer. Niet-duurzaam geteelde palmolie draagt vaak bij aan klimaatverandering en vormt een bedreiging voor waardevolle ecosystemen op onze planeet.

Duurzame ontwikkelingen op het gebied van ijs

Dus is ijs duurzaam of niet? Zoals eerder aangegeven is dat lastig te zeggen want het ligt er aan waar de ingrediënten vandaan komen. Maar… zoals altijd zijn er gelukkig veel inspirerende en duurzame ontwikkelingen in opkomst!

1. Nedervanille

Onderzoekers van de Universiteit van Wageningen zijn onderweg in het ontwikkelen van een duurzame manier om producten als vanille, cacao, en zelfs avocados te kweken gewoon hier in Nederland!

”De kern van ons werk is duurzame productie”, legt Sjaak Bakker, de business unit manager van het project uit. ”Wij proberen uit te vinden hoe met zo min mogelijk energie, water, chemische middelen en arbeid zoveel mogelijk economische waarde wordt gegeven aan de teelt en het product.” De wetenschappers van Wageningen Universiteit pakken hier alle kanten van het kweken aan: van robots die kunnen worden ingezet in de tuinbouw tot biologische bestrijding van insecten en ziekten, energiebesparing, waterkwaliteit en -hergebruik, nieuwe gewassen en het verder finetunen van tuinbouwproductie.

In de natuur, bijvoorbeeld op Madagaskar, duurt het wel vier jaar voordat een vanille-orchidee vanille levert! Dat is een van de redenen waarom het een duur product is. Voor 1 kilo vanille betaal je namelijk al snel 500 euro! In de Nederlandse kassen hebben ze het voor elkaar gekregen om binnen twee jaar al de eerste vanille te kunnen plukken. De Franse chef-kok Alain Caron heeft de vanille kunnen gebruiken en noemde het de beste vanille die hij ooit had gebruikt. Een groep ondernemers is nu bezig om deze teelt commercieel op te pakken, zodat we hopelijk binnen een paar jaar de eerste Nedervanille op de markt kunnen zien!

2. Duurzame ontwikkelingen in Unilever

Unilever is de moeder van een van de grootste ijsmerken die we kennen: Ola. Om duurzaam ijs mainstream te maken, is het dus best relevant om te weten wat zij er al aan doen om hun ijs duurzamer te maken.

Zo zeggen ze bijvoorbeeld zelf dat ze willen helpen om klimaatverandering aan te pakken door bijvoorbeeld minder broeikasgassen te produceren tijdens het koelproces van hun ijs. Ook werken ze samen met the Rainforest Alliance om eerlijke en duurzame cacao te kunnen gebruiken voor hun ijs.

Een van de duurzame doelen uitgeschreven in Unilever’s Sustainable Living Plan is om in 2025 alleen nog maar gebruik te maken van herbruikbare, recyclebare, of composteerbare plastic verpakkingen.

Ze zijn er zeker nog niet, maar we zien dat ze een begin maken om langzamerhand wel duurzamer te werk te gaan.

Ook Ben & Jerry’s, een ijsmerk dat vaak adverteerd met hun duurzame methodes, is een merk onder Unilever. Of Ben & Jerry’s nou echt duurzaam is of niet, is niet helemaal duidelijk. Er zijn veel controversiële verhalen te lezen over Ben & Jerry’s. Ze zeggen bijvoorbeeld zelf dat hun melk alleen van bedrijven komen die diervriendelijk en duurzaam te werk gaan, maar er wordt door milieu activisten gezegd dat de melk (in ieder geval in de VS) vaak helemaal niet van duurzame bronnen komt. Voor deze opmerkingen konden wij echter geen bewijs vinden.

Wat we wel hebben gevonden is de Nederlandse melkveehouderij, De Weiden, die melk levert aan Ben & Jerry’s. Dit bedrijf is kleinschalig, en heeft maar 50 melkkoeien. Ze zeggen dat alle koeien die ze hebben door henzelf worden gefokt, en niets wordt aangekocht van buitenaf. Daarnaast doen ze hun best om meer duurzaam te werk te gaan door middel van het gebruik van zonnepanelen, LED-lampen, en alleen natuurlijk voer te gebruiken.

Het ijs voor Ben & Jerry’s in heel Europa wordt geproduceerd in Nederland. We hebben dus melkveehouderijen gevonden in Nederland die duurzaam te werk gaan en zeggen voor Ben & Jerry’s melk te leveren. Onze conclusie is daarom ook dat Ben & Jerry’s ook binnen de rest van Europa waarschijnlijk redelijk duurzaam te werk gaat, maar dat het belangrijk is om niet te vergeten dat het een wereldwijd grootschalig bedrijf is, waarvan we niet met zekerheid kunnen zeggen dat het op elke plek duurzaam geproduceerd wordt.

En hun uiteindelijke doel blijft natuurlijk: winst maken. Duurzaamheid is ook belangrijk, maar dat staat wel degelijk op de tweede plaats.

Interessant

Een Amerikaanse ijsproducent maakt ijs van voedselafval! Het bedrijf heet Salt & Straw en ze gebruiken onder andere gekneusde appels, overrijpe aardbeien, en zuivelproducten die dicht bij hun vervaldatum zijn en anders niet meer verkocht kunnen worden. Zo willen ze voedselverspilling tegen gaan: “We schrokken van het feit dat we 40 procent van het voedsel in de VS verspillen, en dat kinderen in onze steden honger lijden” zegt de oprichter van Salt & Straw, Kim Malek.

Bij Salt & Straw willen ze mensen laten weten dat een stuk fruit of groente er misschien niet meer zo mooi uitziet, maar dat betekend niet dat hij niet meer lekker smaakt! 

Tips & Tricks

Een aantal algemene tips voor het kopen van ijs, zodat je zeker(der) kan weten dat het een zo duurzaam mogelijk ijsje is! Ook zijn er al duurzame ijs-opties op de markt die je kan kiezen als je zeker wilt weten dat je ijsje een eerlijke afkomst heeft.

1. Koop biologisch en lokaal

Ijs gemaakt van biologische ingrediënten draagt bij aan een beter milieu, het is vrij van chemische geur-, kleur-, en smaakstoffen, en dieren die via een biologische standaard leven krijgen meer vrijheid, ruimte, en tijd in de wei. Daarnaast steun je de lokale economie door ijs te kopen bij een lokale winkel die gemaakt is van lokale ingrediënten.

2. Probeer vegan

Zoals we al eerder hebben gezegd, in deze mailing en in de vorige mailing over melk en duurzame alternatieven, zijn melk en zuivelproducten niet echt duurzaam. Het proberen van een veganistische, zuivel-vrije, optie maakt je ijs-consumptie dus al een stuk duurzamer!

3. Denk aan het ijsbakje

Als je ijs koopt bij je lokale ijswinkel denk dan ook aan welk ijsbakje of hoorntje je kiest! In principe is een hoorntje de betere ”no-waste” optie, omdat je hem op eet. Maar hoorntjes zijn niet altijd vegan, dus let daar op als je zelf veganistisch bent! Vraag of de ijsbakjes ook zonder plastic kunnen, of nog beter: neem je eigen bakje mee!

4. Maak je eigen ijs!

Het is ook een lekker en leuk idee om je eigen ijs te maken. Zo weet je precies wat er allemaal voor ingrediënten in zitten. Maak bijvoorbeeld gebruik van de ijsvormpjes van Bewust Puur! Deze siliconen vormpjes komen in allemaal verschillende soorten, en we hebben nu korting geregeld voor je! En kijk verder op hun site voor meer mooie, duurzame, bewuste producten.

Hoe maak je het ijs? Dat hoeft niet moeilijk te zijn zoals de video hieronder laat zien!

Geen tijd of toch niet handig in de keuken? Geen probleem! Hier zijn een paar duurzame ijs-merken die je kan proberen:

1. N’ICE: 100% Biologisch ijs handgemaakt van vers fruit! In een kleine ijsfabriek in Friesland, worden deze lekkere ijsjes met de hand gemaakt van heel fruit, vers gezette thee, en muntblaadjes die ook met de hand worden gehakt. Alle ijsjes hebben maximaal 6 ingrediënten die allemaal biologisch zijn. Waar je N’ICE ijs allemaal kan kopen, zie je via de map op hun website.

2. Professor Grunschnabel: Dit ijs is 100% gemaakt van plantaardige en natuurlijke ingrediënten. Vaak zijn de ingrediënten ook Fair Trade en biologisch gecertificeerd. Op dit moment is het ijs te verkrijgen in meerdere winkels in Amsterdam, en het is ook in sommige Albert Heijn‘s te vinden over het hele land.

3. Frozen Dutch: Biologisch ijs gemaakt van verse Hollandse ingrediënten. Elk ijsje bevat minstens 50% fruit of groente en de smaken wisselen met de seizoenen. Ze maken ook alleen gebruik van papieren verpakkingen die composteerbaar zijn. Je kan ze kopen bij bepaalde Albert Heijn‘s.

4. Sprice: Supermarkt Coop heeft zelf een ijsje gemaakt van 100% natuurlijke en biologische ingrediënten. Er zijn maar 2 smaken: komkommer-limoen en wortel-sinaasappel. Duurzaam, en gezond!

5. Gigi Gelato: Dit ijsmerk zegt net zo lekker te zijn als originele Italiaanse gelato, maar dan 100% vegan! Het wordt gemaakt van groenten, fruit en andere natuurlijke ingrediënten die koud geperst worden om zoveel mogelijk vitaminen, mineralen, en smaak te behouden. Ze verkopen losse ijsjes en bakken ijs, en het is te koop in supermarkten over heel Nederland!

6. IKEA vegan ijs: Bij IKEA kan je nu ook veganistische softijsjes kopen, met veganistisch hoorntje! Sinds maart zijn de veganistische ijsjes al verkrijgbaar, en sinds april zitten hier ook veganistische hoorntjes bij. Volgens IKEA stoot de productie van deze variant de helft minder CO2 uit dan die van het traditionele IKEA softijsje.